Umut Vakfı: Türkiye'de 4 milyon ruhsatlı, bunun 9 katı ruhsatsız silah var

Bireysel silahlanma karşıtı Sivil Toplum Kuruluşu Umut Vakfı'nın Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ayhan Akcan kamuoyunun gündemindeki bireysel silahlanma ve şiddet suçları konusunda uyarılarda bulundu.

Aynı zamanda Psikiyatri Uzmanı olan Dr. Ayhan Akcan, vakfın oluşturduğu bireysel silahlanma istatistiklerini de paylaştı.

Akcan, "2023 yılı vakalarına göre 211 günde toplam bin 938 vaka var. Bunların içinde maalesef bin 200 kişi silahla cinayeti işlenmiş. Bunun yaklaşık yüzde 20'si otomatik dediğimiz, pompalı veya keleş dediğimiz silahlarla, geri kalanı da tabancayla. Hatta yüzde 4'ü beylik tabancası. Bunların yaklaşık yüzde 20'si aile içi şiddette maalesef kullanılmakta. Ayrıca Türkiye'deki cinayetlerin yüzde 85'inde silah kullanılmakta" dedi.

Bir ruhsatlı silaha karşı 9 ruhsatsız silah

Türkiye'de öngörülen silah sayısı hakkında bilgi veren Aycan, şu bilgileri aktardı:

"Türkiye'de bire dokuz gibi, yani; 1 ruhsatlı silaha karşılık, 9 ruhsatsız silah var. Üç tane veri tabanımız var. Biri asayiş tedbirleri kapsamında polis ve jandarmanın yaptığı denetimlerde özellikle ele geçirilen silahların ruhsatlı veya ruhsatsız oranı bu şekilde. İkincisi cinayet vakalarından sonra adliyeye intikal eden olay format dosyalarında aynı şekilde, yine otopsi raporlarında da benzer, yani dokuza bir. Türkiye'de yaklaşık 4 milyon ruhsatlı silah var. Bunun 9 katı da maalesef ruhsatsız dediğimiz, kaçak dediğimiz silah mevcut. Toplam 36 milyona yakın silah olduğu düşünülüyor.

Her 3 evden birinde silah var

"Tabi bu 2 erişkin erkekten birinde, 3 evden birinde demek. Yaygın, sosyal bir problem, ciddi bir konu. Asayiş veya silah şiddeti dediğimiz, silahla ilgili suçlarda da artış var."

Silah edinim sayısı her yıl yüzde 3,5 artıyor

Akcan, "Her gün maalesef en az 10 vatandaşımız ölüyor, 20 vatandaşımız yaralanıyor. Türkiye'de bir yılda toplam 5 bine yakın da silahla insan öldürülüyor. Burada önemli bir istatistik; 10 yıl önce cinayet vakalarında yarı yarıya, yüzde 50 silah kullanılırken şu anda yüzde 85'inde silah kullanılıyor. Her yıl yüzde 3.5 civarında hem silahla ilgili işlenen suçların hem de silah edinim sayısının arttığını tespit ediyoruz. Artık Türkiye Büyük Millet Meclisi, yasa koyucular bu konuyu sosyal bir problem olarak alıp tıpkı işsizlik, pahalılık gibi bunun üzerine gitmeli. Çünkü insanlar can ve mal güvenliğinin sağlanmasını istiyor" ifadelerini kullandı.

"İhbar hattı yapılsın, kamu spotu çekilsin"

Yaz aylarında düğün, nişan, sünnet etkinliklerindeki silah kullanımında yaklaşık 600 kişinin öldüğünü belirten Akcan, bir ihbar hattı kurulmasını ve kamu spotları yayınlanmasını önerdi.

Akcan, ekledi: "Silah edinim sayısı, şu anda sonsuz. En azından iki veya üçe bağlamak gerekiyor. Ciddi sağlık muayeneleri, ciddi adli kontroller ve mümkünse eğitim, eğitim sonrası denetim sistemlerinin devreye girmesi gerekiyor. Hatta bekleme süresi, referans sistemi dediğimiz düzende yüzde 50- 60 bir daralma yaptığını da biliyoruz."

"Silahınız varsa öldürülme olasılığınız 5 kat yüksek"

Akcan, yaş gruplarına dair ise şu bilgileri verdi:

"Silah kullananların yüzde 95'i erkek. Üçte ikisi 40 yaş altı. Bu 18 yaşına kadar inebiliyor. 21 yaşını dolduran her vatandaş silah ruhsatı talebinde bulunabiliyor.

"En önemlisi yüzde 70'i caydırıcı olsun diye tarif ediyor. 'Caydırıcı olsun, malıma canıma kastetmesinler' diye ama kişide silah olduğu zaman diğer insanda da silah olduğu zaman hem öldürülme hem de cinayet işleme olasılığının 5 kat arttığını bilmiyor. Yani silah, şiddete davetiye çıkarıyor."

Silah edinme durumunun psikolojik boyutunu yorumlayan Akcan, önerilerini şöyle sıraladı:

"Psikolojik boyutuna baktığımızda da yüzde 50'sinde kişilik problemi var. Üçte birinde öfke problemi var. Yüzde 8'inde neredeyse bağımlılık, tutku düzeyinde. Öfke düzeyini, kişilik boyutunu, hatta bağımlılık durumunu ortaya çıkaran testler uygulanabilir. Bu konuda ciddi bir düzenleme yapılsın, yasal dayanağı olsun. Bu olduğunda en azından silah ruhsatı taleplerinde üçte bir oranında, hatta yarı yarıya azalacağını biliyoruz. Ardından yasa dışı silahların cezai müeyyidesi artırılmalı. Bizim tabii Umut Vakfı olarak sivil halkta silahların sonlandırılması talebimiz var ama en azından acil olarak bu tedbirler yapılsa bile toplumda bir rahatlama sağlar. İnternetten satış, teşhir özellikle reklam üzerine gitmek gerekiyor.

"Çaresizlik duygusu silah talebini artıyor. Dizilerde de şiddet görüntüleri, silah görüntüleri son derece sıkıntılı. Dolaylı yoldan bunları da çözmemiz gerekiyor. Her bir dizide yirmi şiddet vakası var. Bunların üç tanesinde de silahlı çatışma vakaları var. Bir tanesinde cinayet veya yaralama olayı var." (DHA)