Yeni yapılacak deprem konutları için vatandaştan alınacak katkı payı ne olacak?

Cumhurbaşkanı Erdoğan 309 bin konutun inşa aşamasında olduğunu, nisan ayına kadar 234 bin konutun daha inşaat aşamasına geleceğini açıkladı. Böylelikle köy evleri dahil inşaatına başlanacak toplam konut sayısı 543 bine ulaşacak. Yapılacak konut ve işyerlerinde, felakete uğrayan kişilerden ne kadar bedel alınacağı yapılacak hesaplamalardan sonra açıklanacak.

Ekonomi gazetesinden Mehmet Kaya'nın haberine göre yasaya göre kamu DASK poliçesi olmayan konutlara afet konutu teslimi yapmak zorunda değil.

Ancak şimdiye kadar olan deprem ve diğer felaketlerin tamamında özel kararlar alınarak afet konutları teslimi gerçekleşti. Bunun için de bir kararname çıkarılması bekleniyor.

Afetlerden sonra kamu tarafından üretilen konutlara hak sahipleri belirli bir oranda ödeme yapıyor. Bu ödeme, konutun tam bedeli olabildiği gibi, çeşitli teşviklerle bedel değiştirilebiliyor.

Ancak, genellikle birim maliyetler üzerinden belirlenen tutar kadar borçlandırma yapılıyor. Bu bedele altyapı bedelleri dahil edilmiyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın duyurduğu brüt 105 metrekare evin, kamu birim maliyetine göre toplam tutarın 1 milyon 575 bin lira olarak hesaplandığı belirtiliyor. Yapılacak konutların bu maliyet veya yakın tutarda olması bekleniyor.

Kimler hak sahibi?

Doğal afet mevzuatına göre, bir afet sonrasında öncelikli olarak kimlerin hak sahibi olduğu belirleniyor. Deprem bölgesinde bu süreç geçen hafta başladı. Evleri yıkılan kişilerin başvuru yapması gerekiyor. Mevzuata göre, yasal süre içinde başvurmayanlar, kendi veya eşine ait aynı cins hasarsız konut- işyeri-ahırı olanlar, kiracılar, vakıf ve dernekler, kaçak yapılar, imar planında sakıncalı yerlere ruhsatsız olarak yapılmış yapıların sahipleri, DASK yaptırmayanlar hak sahibi olamıyor.

Hak sahipleri ise bu istisnalar hariç şekilde konut, işyeri, ahırı ağır hasarlı, yıkık ya da orta hasarlı olanlar, afetten önce ve afet tarihinde mülkiyeti ebeveynine ait ikinci ya da üçüncü konutta oturanlar, iştirak ya da müşterek sahip oldukları konut ya da işyeri hasar görenler, konutları istimlak edilen aileler hak sahibi olabiliyor.

Ödeme planı

Konutlar, TOKİ aracılığıyla yaptırılabildiği gibi, konut üretimi için doğrudan ihale de açılabiliyor. Ayrıca evini kendi yapana yardım veya kredi kullandırılarak ev satın alma modelleri de uygulanabiliyor. Belirlenen bedeller üzerinden ev alanlar ağır hasar görmüş ya da yakılmış binalar için ilk 2 yılı ödemesiz, kalanı 18 eşit taksitle 20 yıl vadeyle faizsiz olarak borçlarını ödeyebiliyor. Ağır hasarlı ya da yıkılmış işyerleri için ise ilk 2 yılı ödemesiz, kalan 8 yılı yüzde 4 faizle toplamda 10 yıl vadeli satış yapılıyor. Orta hasarlı konutlarda ise yine 2 yılı ödemesiz 10 yıl vade faizsiz ve işyeri için 2 yılı ödemesiz 5 yıl vade ve yüzde 4 faiz uygulanıyor.