Yerel mahkeme AYM kararına uymadı
Toplantı ve gösteri hakkını kullananlara “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme” suçunu düzenleyen Türk Ceza Kanunun 220/6 maddesinden verilen hapis cezalarına dair Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından 10 Haziran 2021 tarihinde Hamit Yakut davasında pilot karar alındı.
AYM kararında, gösterilere katılma nedeniyle “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemeden” verilen cezanın “toplantı ve gösteri düzenleme hakkının ihlali” olduğuna hükmetti.
Söz konusu maddede yapısal sorun olduğu, “öngörülebilir” olmadığı ve “kanunilik şartını” sağlamadığı sonucuna varan AYM, Meclis’ten talep ettiği yasal düzenleme gelmeyince 2 Haziran 2023’te Deniz Yavuncu davasında aynı maddeden bir kez daha ihlal kararı verdi.
AYM, Meclis’ten bu konuda düzenleme yapma çağrısını yineledi. Ancak Meclis’ten düzenleme gelmediği gibi yerel mahkemeler de Anayasa Mahkemesi’nin kararını uygulamaktan kaçınıyor.
Mezopotamya Ajansı’nın haberine göre; AYM’nin son ihlal kararının ardından Diyarbakır 7’nci Ağır Ceza Mahkemesi, “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek” suçundan verilen cezanın bozularak, yeniden yargılama talebini reddetti.
Kürt siyasetçilerin yargılanmalarını protesto etmek için Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi önünde 2011’de yapılan gösteriye katılan Cemal Baran ve Mehmet Aktaş’a “toplantı ve gösteri yürüyüşü kanuna muhalefetten” 6’şar ay, “üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemekten” ise 3’er yıl 1’er ay 15’er gün hapis cezası verildi.
Diyarbakır 7’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2017’de verdiği ceza, 2018 yılında Yargıtay tarafından onandı.
Yargıtay’ın onama kararı sonrası Avukat Mehdi Özdemir dosyayı Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Anayasa Mahkemesi, 23 Şubat 2023’te Baran ve Aktaş’ın düşünce ve ifade özgürlüğü haklarının ihlal edildiğine, “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme”yi düzenleyen TCK’nın 220/6 maddesinin ihlale neden olduğuna karar verdi.
Mahkeme karara uymadı
AYM kararı ardından Özdemir, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılanma talebiyle Diyarbakır 7’nci Ağır Ceza Mahkemesi’ne başvurdu.
Mahkeme “toplantı ve gösteri yürüyüşü kanununa muhalefetten” Baran ve Aktaş hakkında beraat kararı verirken, “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek” yönünden ise yeniden yargılama talebini reddetti.
Mahkeme gerekçesinde AYM’nin sadece “norm denetimi” yaptığını, bu konuda hüküm kurmadığını savundu.
“AYM kararı keyfi olarak uygulanmadı”
Kararı değerlendiren Av. Özdemir, AYM’nin bozma hükmü bulunduğunu belirterek, “Anayasa Mahkemesi ihlal kararını ‘üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme’ suçu yönünden TCK 220/6 maddenin kanunilik ilkesini karşılamadığını ve bu yasanın kendisinin toplantı ve gösteri hakkı ile ifade hürriyetinin ihlaline sebebiyet verdiğine karar vermiş. Hatta yasanın iptali için yerel mahkemelerin Anayasa Mahkemesine başvurarak norm denetimi yapma çağrısında bulundu. Sonrası Diyarbakır 7’nci Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’nin kararının açık ve net ve anlaşılabilir hükmünü keyfi bir şekilde uygulamaktan imtina etti. Anayasa’nın 153’üncü Maddesi, mahkemelerin Anayasa Mahkemesi’nin kararlarını uygulanmasını zorunlu kılmaktadır. Bu doğrultuda ihlalin sonuçlarının giderilmesi açısından bir an önce Anayasa Mahkemesi kararına uyularak yeniden yargılamaların yapılması gerekir” diye konuştu.
Özdemir, Diyarbakır 7’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararına karşı 8’inci Ağır Ceza Mahkemesi’ne itirazda bulundu. İtirazdan sonuç alınmaması durumunda Özdemir, yeniden Anayasa Mahkemesi'ne gideceklerini söyledi. (Kısa Dalga)
AYM Başkanı Arslan: AYM kararları uygulanmalı, bu bir tercih meselesi değil
