YÖK yeni şartlar getirdi, yurtdışında üniversite okumak artık çok zor

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanlığı'nın Yurtdışında Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına dair Yönetmeliği 15 Mart'ta Resmi Gazete'de yayımlandı.

Söz konusu değişiklik kapsamında, yurt dışı yükseköğretim kurumlarına kayıtta YKS puan şartı geldi. Değişikliklerle ortaya çıkan en önemli sonuçlar şöyle sıralandı:

Tıp, Hukuk, Mimarlık, Mühendislik, Öğretmenlik, Diş Hekimliği ve Eczacılık okumak isteyen öğrencilerin YKS (Türkiye'deki Üniversite Sınavı) sınavına girmesi ve okuyacakları bölümü kazanması gerekecek. Aksi takdirde hiçbir şekilde denklik almaları mümkün olmayacak yurt dışından aldıkları diploma Türkiye'de geçersiz sayılacak.

Ayrıca tüm alanlarda eğitim görecek öğrencilerin kayıt yaptırdıkları okullar en az iki sıralama listesinde (Örneğin The Guardian ve Times Higher Education gibi) ilk 1000 içerisinde olmaları gerekecek. Aksi takdirde öğrenciye denklik verilmeyecek ve yurt dışından aldıkları diploma Türkiye'de geçersiz olacak.

Bugünden (15 Mart 2024) geçerli olmak üzere, orta öğrenimlerini Türkiye'de tamamlayıp YKS kılavuzuna göre Türkiye'de belirli bir başarı sıralaması şartıyla kayıt yaptırılabilen programları yurt dışında okumayı planlayanların, yurt dışındaki programa kayıt oldukları yıla ait ÖSYM tarafından yapılan merkezi yerleştirme sınavında ilgili program için aranan sıralama dilimine girmeleri şartı aranacak.

Buna ilişkin belge, başvuru belgeleri arasına eklenirken başvuru esnasında kuruma ibraz edilecek. YKS'ye girmeyen ve girdiği halde ilgili program için aranan başarı dilimine giremeyen adayların denklik başvuruları reddedilecek.

Denklik şart haline getirildi

Yönetmelikle birlikte “Komisyonun gerekli görmesi halinde, tanıma veya denkliği için” ibaresi “Denklik” şeklinde, “istenebilir” ibaresi “istenir” şeklinde değiştirilerek, denklik şartı getirildi.

Bu tarihten sonra kayıt yaptıranlar açısından geçerli olmak üzere, ortaöğrenimini hangi ülkede tamamladığına bakılmaksızın tıp doktorluğu, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk programlarından yapılan denklik başvuruları, eğer adayın mezun olduğu yükseköğretim kurumu, öğrenime başlanılan yıl YÖK tarafından kabul edilen sıralama kuruluşlarının yaptığı dünya üniversite sıralamalarının en az ikisinde, ilk binde yer alan bir yükseköğretim kurumu değilse adayın denklik başvurusu reddedilecek.

Dünya üniversite sıralamalarının en az üçünde ilk 400'lük dilim içerisinde olma şartı

Yine bu tarihten sonra kayıt yaptıranlar açısından geçerli olmak üzere, tıp doktorluğu, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk başvurularıyla ilgili özel hüküm ile orta öğrenimini Türkiye'de tamamlayanlara ilişkin özel hükümler saklı kalmak üzere, öğrenime başlanılan yıl YÖK tarafından kabul edilen sıralama kuruluşlarının yaptığı dünya üniversite sıralamalarının en az üçünde ilk 400'lük dilim içerisinde yer alan yükseköğretim kurumlarından alınan diplomalara, yönetmeliğin diğer hükümleri saklı kalmak kaydıyla Seviye Yeterlik ve Belirleme Sistemi uygulanmaksızın denklik işlemi yapılacak.

Abbas Güçlü: Biri çıkıp 'Siz önce kendinize bakın' dese ne diyeceğiz?

Eğitim alanında çalışan gazeteci Abbas Güçlü yönetmeliğe "YÖK’ün kalite adına çıtayı olabildiğince yüksek tutması elbette çok önemli. Ama biri çıkıp da “Siz önce kendinize bakın” derse, ne diyeceğiz?.." diye tepki gösterdi.

Güçlü sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeler eyer verdi:

"YÖK, yurt dışında öğrenim görecek öğrencilere, dünya sıralamasında ilk 400 ve ilk 1000 şartı getirdi

İlk 400’e girmeyen bir üniversiteden mezun olursanız, örneğin tıptan, yeterlilik sınavına gireceksiniz, ilk 1000’de değilse diplomanıza denklik verilmeyecek.

Peki bizde kaç üniversitemiz ilk 400’e, ilk 1000’e giriyor?

Dünye sıralaması yıldan yıla değişse de sıralamalar genelde çok farklı değil.

İlk 10’dakiler, ilk 100’dekiler ve ilk 1000’dekilerin sıralamaları negatif ya da pozitif yönde sadece bir kaç basamak değişiyor.

Bizim üniversitelerin durumu da çok iç açıcı değil.

2023 hedefleri arasında ilk 100’e en az üç üniversitemizin gireceği öngörülmüştü ama bir tane bile giremedi.

Bırakın ilk 100’ü ilk 300’de de yok ve ilk 500’e de bazen giriyorlar, çoğu zaman da yoklar.

"YÖK’ün 208 üniversitesinin 198 tanesi ilk 1000’de yer almıyor"

Son duruma yönelik bilgi ise şu yönde:

“Dünya üniversite sırasında en çok referans alınan sıralama kuruluşu QS World University Rankings’e göre dünyada ilk 400’de sadece 1 (ODTÜ), ilk 1000’de ise toplam 10 Türk üniversitesi bulunuyor. Yani YÖK’ün 208 üniversitesinin 198 tanesi ilk 1000’de yer almıyor.

Dünya üniversite sırasında ikinci en çok referans alınan sıralama kuruluşu Times Higher Education World Rankings’e göre ise dünyada ilk 400’de sadece 3, ilk 1000’de ise toplam 11 Türk üniversitesi bulunuyor. Yani YÖK’ün 208 üniversitesinin 197 tanesi ilk 1000’de yer almıyor...”

YÖK’ün kalite adına çıtayı olabildiğince yüksek tutması elbette çok önemli. Ama biri çıkıp da “Siz önce kendinize bakın” derse, ne diyeceğiz?.." (Kısa Dalga)