Halka vergi, şirkete garanti: Ulaşım vergileri rekor kırdı

Kısa Dalga - Karayolları Genel Müdürlüğü’nün (KGM) 1 Mart’ta açıklanan 2024 yılı mali bilançosuna göre, 2023 yılına ait vergi gelirleri ortaya çıktı. Vatandaşların sırtındaki vergi yükünü bir kez daha gözler önüne seren verilerde Otoyollar, devlet ve il yollarından elde edilen vergi gelirlerinin dağılımı belli olurken, yurttaşların ulaşım hakkı için yüz milyarlarca liralık vergi ödediği dikkat çekti.

BirGün’den Mustafa Bildircin’in haberine göre, KGM’nin sorumluluk alanındaki yol ağını kullanan araçlardan 2023 yılı boyunca toplamda 574 milyar TL vergi elde edildi. Bu gelirin 441 milyar 232 milyon TL’lik bölümünü ise motorlu taşıtlara yönelik Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oluşturdu.

KGM’nin 2023 yılı vergi gelirleri, türlerine göre şu şekilde gerçekleşti:

Tüketilen Yakıttan Alınan ÖTV: 38 milyar 430 milyon 583 bin TL

Tüketilen Yakıttan Alınan KDV: 54 milyar 67 milyon 461 bin TL

Motorlu Taşıt Vergisi: 40 milyar 175 milyon TL

Otoyol ve Köprü Gelirleri (KDV): 742 milyon TL

Motorlu Taşıtlara İlişkin ÖTV: 441 milyar 232 milyon TL

Rekor düzeyde garanti ödemesi

AKP iktidarları döneminde, “iktidara yakın şirketleri finanse etmek için kullanıldığı” eleştirileriyle gündeme gelen Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli kapsamında müteahhitlere yapılan garanti ödemeleri de ortaya çıktı. Karayolları Genel Müdürlüğü’nün, eski Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan’ın “Garanti ödemelerinin yapıldığı kalem” olarak tanımladığı “Hane Halkına Yapılan Transferler” başlığı altında 2024 yılı için gerçekleştirdiği harcama, 60 milyar 294 milyon 709 bin TL olarak kayıtlara geçti.

Bu kapsamda yıllara göre yapılan harcamalar şöyle sıralandı:

2018: 3,4 milyar TL

2019: 5,1 milyar TL

2020: 10,1 milyar TL

2021: 14,2 milyar TL

2022: 36,4 milyar TL

2023: 56,8 milyar TL

2024: 60,2 milyar TL

Bu veriler, Yap-İşlet-Devret modeliyle yapılan projeler için müteahhitlere yapılan ödemelerin yıllar içinde katlanarak arttığını ortaya koydu.