İran'da idamlar tırmanışta: Bir yılda 901 kişi idam edildi

Kısa Dalga - Birleşmiş Milletler (BM) insan hakları komiseri Volker Türk, İran'da geçen yıl en az 901 kişinin idam edildiğini ve bu sayının son dokuz yılın en yüksek seviyesi olduğunu duyurdu.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri’ne göre, idamların çoğu uyuşturucu suçlarıyla ilgiliydi, ancak 2022 protestolarıyla bağlantılı kişilerin ve kadınların idamında artış görüldü. Ayrıca, etnik azınlıklar, özellikle Kürtler, orantısız bir şekilde hedef alındı. BM yetkilileri, ölüm cezasının yaşam hakkıyla bağdaşmadığını ve masum insanların idam edilme riskini taşıdığını belirterek İran’ı idamları durdurmaya çağırdı.

BBC'de yer alan habere göre Volker Türk, "İran'da her yıl ölüm cezasına çarptırılan kişilerin sayısında tekrar bir artış görmek derinden rahatsız edici" diyerek İran'ı bu durmadan büyüyen idam dalgasını durdurmaya çağırdı.

BM verilerine göre, idamların çoğunluğu uyuşturucu suçlarından gerçekleştirilirken, muhalifler ve 2022 protestolarıyla bağlantılı kişiler de idam edildi. Kadınlara yönelik idam sayısında da artış gözlendi.
İnsan hakları aktivistleri, uyuşturucu suçlarının uluslararası hukukta "en ciddi suçlar" kategorisine girmediğini ve bu nedenle ölüm cezası ile cezalandırılamayacağını vurguluyor. Ayrıca, beş çocuk suçlunun idam edilmesi, uluslararası hukukun 18 yaşından küçüklerin ölüm cezasına çarptırılamayacağına dair kuralını ihlal ediyor.

Azınlıklar hedefte

Kürt insan hakları grubu Hengaw'ın raporuna göre, idam edilenlerin yarısından fazlası İran'ın etnik azınlıklarından. Özellikle Kürtler, hükümetin muhalefeti bastırma girişimlerinden en çok etkilenen grup.

Amnesty International'a göre, İran 2023'te tüm dünyada kaydedilen idamların yüzde 74'ünden sorumlu. Bu rakam, İran'ın dünya genelindeki en çok idam cezası infaz eden devlet konumunda olduğunu gösteriyor.

BM, İran makamlarından tüm idamların durdurulmasını ve nihai olarak ölüm cezasını kaldırmayı amaçlayan bir moratoryum konulmasını istiyor. Türk, "Ölüm cezası, yaşam hakkı gibi temel bir hakla bağdaşmaz ve masum insanların idam edilme riskini kabul edilemez şekilde artırır" diye uyarıyor. (Dış Haberler)