Tutdere’den 17. madde eleştirisi: Seçilmiş başkanlara sadece noter görevi

Kısa Dalga - İller Bankası (İLBANK) 2024 Olağan Genel Kurulu'na Yönetim Kurulu Başkanı Burak Demiralp, Türkiye Belediyeler Birliği Başkanvekili ve Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar’ın yanı sıra çok sayıda belediye başkanı ve il özel idare temsilcisi katıldı.

Yıllık faaliyet raporu ile Denetim Kurulu raporlarının oylandığı toplantıda konuşan Adıyaman Belediye Başkanı ve TBB Encümen Üyesi Abdurrahman Tutdere, demokratik temsiliyete zarar verdiğini vurgulayarak, banka ana sözleşmesinde yer alan 17. maddenin tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini ifade etti.

17. maddenin, halkın iradesiyle seçilmiş belediye başkanlarına sadece noter görevi verdiğinin altını çizen Başkan Tutdere, şöyle konuştu:

“17. madde, gerçekten hem Anayasamız açısından hem yerel yönetimlerin demokratik yapılar olması anlamında çok sakıncalı ve tehlikeli bir madde. Sebebi şu: Yürütmeye dört tane yönetimi seçme yetkisi verdik. Buraya kadar tamam; bu da aslında antidemokratik ama bundan sonra, Ey Sayın Bakan, sen iki belediye başkanı, iki tane il genel meclisi arasından da dört taneyi de bize bildir; biz de bu haziruna yani Türkiye’de milyonların temsilcisi olan, halkın iradesi olan bunca belediye başkanına sadece noter görevi verelim, onlar tescil etsinler!

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na göre Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devletidir. Gerçi şu an bu konu tartışmalıdır; ancak eğer gerçekten bir hukuk devleti isek, temsil ve demokrasi açısından Türkiye’yi temsil eden, millî iradenin sahipleri olan belediye başkanlarına, İller Bankası gibi –kendilerinin ortağı oldukları bir kuruma– bir yönetici seçme hakkı bile tanınmıyor. Bunu neyle açıklayacağız? O zaman bir oylamaya hiç gerek yok aslında. Sayın Bakan 4 seçeceğine 6 kişiyi seçsin, biz de buralara gelmeye de gerek duymayalım, bu kadar yorulmaya da gerek kalmasın. Bu, doğru değil. Bugün için de, gelecek için de, ülkemiz için de doğru bir şey değil.

Yarın sistemler değişir, iktidarlar değişir, kim gelirse gelsin, hukuk açısından baktığımızda bu demokratik değil, adil değil, hukuki değil. Dolayısıyla hazır genel kurulumuz buradayken, bankamızın ana sözleşmesinin, özellikle 17. maddesinin Türkiye’nin demokratik kültürüne, Anayasası’na uygun bir şekilde yeniden kaleme alınması ve yeniden değerlendirilmesi gerekiyor. Bu görüşümü sizlerle paylaşmak istedim."

"Belediyelerin daha şeffaf bir şekilde desteklenmesi gerekiyor"

Öte yandan İLBANK’ın belediyelere kaynak aktarımında daha adil ve şeffaf bir tutum sergilemesi gerektiğine dikkat çeken Başkan Tutdere, şunları söyledi:

"6 Şubat depremlerinde büyük bir yıkım yaşayan, binlerce evladını kefensiz toprağa veren Adıyaman Belediye Başkanı olarak söz aldım. Bütün belediyelerimiz deprem sürecinde ve sonrasında büyük bir dayanışma örneği gösterdiler, büyük bir yardımlaşma örneği gösterdiler. Depremzedelere ilk çayı, ilk çorbayı belediyeler getirdi. Çadırları belediyeler kurdu. Onun için aslında depremde biz belediyeciliğin ne kadar büyük bir güç olduğunu da görmüş olduk. Zeydan Başkan da söyledi: ‘Belediyesi güçlü, yerel yönetimi güçlü bir ülke, güçlü bir devlet olur.’ Bu konuda belediyecilik ve belediye hizmetleri anlamında, gerçekten belediye başkanlarımızın önündeki bütün engellerin kaldırılması ve belediyelerimizin İller Bankası başta olmak üzere kamu kaynaklarından yardım alma konusunda daha adil, daha şeffaf bir şekilde desteklenmesi gerektiğine inananlardanım."

"Halkın seçtiği belediye başkanları, görevlerinin başına dönmeli"

Ekrem İmamoğlu ve diğer belediye başkanlarının da bir an önce görevlerinin başına dönmeleri gerektiğini dile getiren Tutdere, “Bugün bu genel kurulu eksik yapıyoruz. İstanbul’un iradesi, Türkiye’nin sevgilisi Sayın Ekrem İmamoğlu Belediye Başkanımız maalesef şu anda cezaevinde. Keşke burada olsaydı, bu kürsüde o da düşüncelerini, ifadelerini dile getirseydi. Buradan çağrımız; bir an evvel bu haksızlığın, hukuksuzluğun giderilmesi ve tüm belediye başkanlarının –partisi, fikri, görüşü ne olursa olsun– halkın seçtiği belediye başkanlarının halkına hizmet için görevlerinin başına bir an evvel dönmeleridir” diye konuştu.

17. madde nedir?

İller Bankası'nın (İLBANK) ana sözleşmesinde yer alan 17. madde şöyle:

"Madde 17 - Yönetim Kurulu, Genel Kurul, Genel Müdür dahil yedi üyeden oluşur. Yönetim Kurulunun dört üyesi Bakanlık tarafından idarelerini temsilen; üçer yıllık görev süresiyle Bakanlık temsilcileri arasından, İçişleri Bakanlığı tarafından önerilen iki üyesi de belediyeleri ile özel idareleri temsilen Genel Kurul tarafından seçilir. Yönetim Kurulu üyeleri arasından Genel Kurul tarafından birer üye başkan ve başkan vekili olarak seçilir. Yönetim Kurulu, Genel Müdür’ü dahil üyeleri ile toplanır ve karar alır.

Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi üç yıldır. Görev süresi sona eren üyeler tekrar atanabilir veya seçilebilir. Yönetim Kurulu üyelerinin seçilmesinde 5411 sayılı Bankacılık Kanununda aranan nitelikleri haiz olması şarttır. Ancak, Genel Kurul tarafından seçilecek üyeler bakımından en az on yıllık mesleki deneyime sahip olma şartı aranmaz.

Yönetim Kurulu toplantılarına katılmak, alın veya alınmakta olan kararları imzalamak, toplantıların kurulmasına katılmamış olan üyeler için zorunluluktur.

Herhangi neden veya zorunluluk ile olursa olsun Yönetim Kurulundan izin almaksızın üst üste üç toplantıya katılmamış olan veya altı toplantı dönemi içerisinde yapılan toplantıların yarısından fazlasına katılmamış olan yönetim kurulu üyeleri istifa etmiş sayılırlar."