17 EKİM 2022 - KISA DALGA BÜLTEN
DEMET BİLGE ERKASAP
Türkiye Bartın'ın Amasra ilçesindeki Türkiye Taşkömürü İşletmesi'ne ait maden ocağında meydana gelen patlamada yaşamını yitiren 41 madencinin yasını tutuyor. Madenciler son yolculuklarına uğurlanırken, faciaya neden olan ihmaller, eksiklikler tartışılıyor.
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Madende kömür üretimine ara verildi, savcı sayısı 5'e çıkarıldı
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Amasra’da patlamanın yaşandığı maden ocağı bölgesinde açıklamalarda bulundu.
Bakan Dönmez, Amasra'da patlama meydana gelen maden ocağında işlemler bitinceye kadar kömür üretimine ara verildiğini açıkladı. Bozdağ ise soruşturmada görevlendirilen savcı sayısının beş olduğunu belirtti.
Avukatlar tüm kayıtları istedi
Soruşturmaya, Türkiye Barolar Birliği (TBB), Bartın Barosu ve Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) üyesi avukatlar da müdahil oldu.
DW Türkçe’den Can Bursalı’nın haberine göre avukatlar madendeki yönetim ve sorumlulukları gösteren yönetim şemasını, patlamadan dokuz gün önceki incelemenin kayıtlarını, madendeki acil durum eylem planını ve tüm kayıtları istedi.
Amasra: Maden mühendisleri ilk incelemenin sonuçlarını açıkladı
TMMOB Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel ise, kazadan sonra bilgi ve belgeleri istediklerini ancak yasak olduğu gerekçesiyle kendileriyle paylaşılmadığını söyledi. Yüksel, “Belli bir saate kadar ocak planına da, havalandırma sistemine de ulaşamadık” dedi.
Maden Mühendisleri Odası'ndan beş kişilik ekip, ilk incelemeyi tamamladı. Açıklamada şöyle denildi: ”Gaz izleme sistemi verilerine odamızca ulaşılamamıştır. Metan sensorünün kritik seviyede uyarı verip vermediği, verdiyse ne çeşit önlemler alındığı, uyarı vermediyse nedenlerinin incelenmesi gerekmektedir.”
Ağbaba: 2021'de maden sektöründe her gün 47 iş kazası oldu
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba Amasra’da yaşanan maden katliamı sonrası Türkiye’de maden kazaları ile ilgili rapor hazırladı.
2021 yılında SGK verilerine göre Türkiye’de maden ve madencilik sektöründe toplam 17 bin iş kazası meydana geldi.
Bu da günde 47 adet kaza demek.
SGK kayıtlarına göre 2021 yılın maden ve madencilik sektöründe yaşamını yitiren işçi sayısı 75.
Kader açıklamasına tepkiler
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın maden faciasıyla "Kader planına inanmış insanlarız" açıklaması yapmıştı. Erdoğan’ın bu açıklamalarına tepkiler geldi. Edirne Cezaevi’nde bulunan eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, “İşçi katliamları, daha fazla kâr uğruna, kasıtlı işlenen cinayetlerdir” dedi.
Demirtaş ayrıca maden faciasında hayatlarını kaybeden madenciler için "şehit" ifadesini kullanan muhalefete tepki gösterdi ve şu ifadeleri kullandı: "İngiltere'de, Almanya'da maden işçileri "şehitlik" mertebesine ulaşamıyorlar çünkü oralarda suçu kadere yükleyen yöneticiler yok. İktidarın yağlı ekmeğine bal döken muhalefetleri de yok.”
Soma davasıda ailelerin avukatlığını yapan Gezi davasında tutuklu olan Can Atalay ise şu açıklamayı yaptı: "Ne fitrat, ne de kader planı. Ekmeğini kazanırken insanlarımızı göz göre göre ölüme yollayan, onları en ucuz maliyet kalemi' olarak kabul eden zihniyetiniz, düzeninizdir.”
BM’den Dezenformasyon Yasasına Tepki: “Kaygılıyız”
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, "Dezenformasyon Yasası”nın TBMM’de kabul edilmesinden kaygı duyduğunu belirterek, yasanın ülkede ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı düzenlemeler içerdiğine dikkat çekti. Açıklamada “Türkiye’yi, uluslararası hukukun garantisi altındaki ifade özgürlüğüne tam saygı göstermeye çağırıyoruz” ifadesine yer verildi.
ABD, AKP'yi tekzip etti: Bizde böyle bir yasa yok
AKP-MHP’nin ‘dezenformasyonla mücadele’ amacıyla hazırladığı ancak içerdiği düzenlemeler nedeniyle sansür yasası olarak bilinen teklif Meclis'ten geçerek yasalaşmıştı.
AKP Kahramanmaraş Milletvekili Ahmet Özdemir, Amerikalı ilgililerle yasayı konuştukları ve ABD’li bir yetkilinin “Bizim dezenformasyon yasamızla sizin yasanız birebir örtüşüyor” dediğini iddia etmişti.
VOA Türkçe'de yer alan habere göre, Dışişleri Bakanlığı'ndan bir sözcü, Özdemir’in açıklamalarına ilişkin “ABD’de böyle bir yasa bulunmadığını” belirtti. İsmi açıklanmayan sözcü bu ifadeleri ‘dezenformasyon’ olarak niteledi.
EKONOMİ
Et ve süt üreticileri grevde
Et ve süt üreticileri, ‘Dünya Gıda Günü’ olarak kutlanan 16 Ekim’de, et ve süt fiyatlarını protesto etmek için sanayicilere ürün satmayacaklarını duyurdu.
Ulusal Süt Konseyi (USK), uzun bir aranın ardından çiğ alım tavsiye fiyatına zam yaptı ve fiyatı 8 lira 50 kuruşa yükseltti. Ancak bu fiyat üreticileri memnun etmedi. Bir kilo sütün maliyetinin 10 TL’nin üstünde olduğunu belirten üreticiler, zarar ettiklerini söylüyor.
Market raflarında ise sütün fiyatı, USK’nın tavsiye fiyatının çok üstünde. Protein değeri en yüksek bir kilo çiğ süt üreticiden 9 liradan alınıyor, ancak bir litre süt marketlerde en az 18 TL'den satılıyor.
İçki ve sigaraya zam
Tekel Bayileri Yardımlaşma Derneği Başkanı Erol Dündar, sosyal medya hesabından 1 Kasım tarihinde içkiye yeniden zam yapılacağını söyledi.
Zammın yüzde 15 ile 18 arası olacağı belirtildi. Sigaraya da zam geldi ve 30 liranın altında sigara kalmadı.
Yaklaşık 7 milyon kişi emekli olduktan sonra da çalışıyor
CHP Milletvekili Ünal Demirtaş, çalışan emeklilerle ilgili Meclis Araştırma Komisyonu kurulması amacıyla önerge verdi. SGK’ verileri göre bugün Türkiye’de işçi, esnaf, memurlarla ilgili sosyal güvenlik sistemleri kapsamında toplam 13 milyon 832 bin 887 emekli yurttaş var. Ancak aldıkları emekli aylıkları ile geçinemeyen yaklaşık 7 milyon emekli, emekli olduktan sonra çalışmaya devam ediyor.
Evde bakım yardımı hesaplara yatırıyor
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, "Bakıma ihtiyacı olan ağır engelli vatandaşlar ve ailelerine ekonomik destek sağlamak amacıyla bu ay toplam 1 milyar 867 milyon TL evde bakım yardımını hesaplara yatırmaya başladık" dedi.
Dünya Gıda Günü: Geçen yıl 828 milyon insan açlık yaşadı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 16 Ekim Dünya Gıda Günü’nde açıklama yaptı. Bayraktar, “Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre, 2021 yılında 828 milyon insan yetersiz beslenmiş ve açlık yaşamıştır. Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 30'u, orta veya ciddi düzeyde gıda güvensizliği yaşamıştır” dedi.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Almanya Başbakanı Scholz: AB'nin doğuya doğru büyümesi kazan-kazan olur
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Avrupa Birliği'nin genişletilmesi çağrısını yineledi. Scholz, AB'nin genişlemesiyle küresel meselelerde ağırlığının da artacağını düşünüyor.
Scholz, konuyla ilgili şöyle dedi:
Scholz, "27, 30, 36 devletli, 500 milyondan fazla özgür ve eşit vatandaşı olan bir AB, dünyada ağırlığını daha da güçlü bir şekilde hissettirebilir. AB'nin genişlemesi konusunda kararlıyım. AB'nin doğuya doğru büyümeye devam etmesi hepimiz için bir kazan-kazan olacaktır.”
Rusya'nın askeri eğitim sahasında 11 kişi öldürüldü
Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna sınırındaki Belgorod kentinde askeri eğitim sahasına düzenlenen saldırıda 11 kişinin hayatını kaybettiğini, 15 kişinin de yaralandığını duyurdu. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin danışmanı ise Rusya’nın askeri sahasında çıkan, 11 kişinin hayatını kaybettiği çatışmanın “din üzerine bir tartışmayla” başladığını söyledi.
İran'da Evin Cezaevi'nde yangın: 4 tutuklu öldü, 61 kişi yaralandı
İran'da Mahsa Amini'nin ahlak polisi tarafından katledilmesinin ardından geçtiğimiz ay patlak veren protestolar sürerken, siyasi tutuklu ve çifte vatandaşların gönderildiği Evin Cezaevi’nde yangın çıktı. İnternette yayılan fotoğraflarda cezaevinden alev ve dumanların yükseldiği görüldü. Bölgeden gelen haberlerde patlama, silah ve alarm seslerinin duyulduğu yer aldı. İran'nın resmi haber ajansı, 4 tutuklunun öldüğünü, 62 kişinin yaralandığını duyurdu.
Uganda'da 'kötü niyetli' paylaşıma 10 yıl hapis öngören yasa onaylandı
Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni, çevrimiçi bilgi paylaşımlarını yasaklayan iletişim kanununu onayladı.
"Nefret söylemi içeren, yanlış ve kötü niyetli olan bilgileri paylaşma ve göndermeyi suç sayan yasa parlamentodan Eylül'de geçmişti. Yasa aynı zamanda "başka biriyle alay etme, aşağılama, küçük düşürmeyi" de yasaklıyor.
BBC Türkçe'de yer alan habere göre, yasaya aykırı davrananlar hakkında 10 yıla kadar hapis ya da yüksek miktarlarda para cezası istenebilecek. Muhalif bir milletvekili yasayı üst mahkemeye taşıyacağını açıkladı.
1986'dan bu yana devlet başkanı olan 78 yaşındaki Museveni, son zamanlarda, sosyal medyada muhalif paylaşımları eleştiren konuşmalar yapıyordu.
KISA DALGA’DAN
Gazeteci İbrahim Ekinci, Marjinal Fayda'da, küresel ve ulusal ekonomide haftanın panoramasını çıkarıyor…
Uluslararası kurumlardan uyarı yağıyor: Faiz artışları küresel ekonomiyi resesyonun eşiğine getirdi.... Doların güçlenmesi borç krizi korkusunu artırıyor... Türkiye’de hükümet büyüme peşinde, küreklere asılıyor...