En acı gerçek: 500 hareketli fay var

21 ARALIK 2023

Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz

GÜNDEM

+++ Seçime 102 gün kalırken Yüksek Seçim Kurulu, seçimlere ilişkin aldığı bazı kararları açıkladı.

• 1 Ocak’tan başlayıp ile 30 Mart’a kadar propaganda yapabilecek.
• El ilanları ve broşürlerde Türk bayrağı ve dini ibareler bulunamayacak. Propagandalarda Türkçe'nin yanı sıra farklı dil veya lehçeler kullanabilecek.
• Seçmen listeleri 4 Ocak’ta saat 08.00'de askıya çıkarılacak ve 17 Ocak ‘ta saat 17.00'de askıdan indirilecek.

+++ Seçime tek başına girme kararı alan İYİ Parti ile CHP arasında yaşanan gerilim yeni bir boyuta taşındı.

• İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, CHP’ye yönelik “Partimize operasyon yapıldığı ortaya çıktı, savaş ilanı kabul ediyorum” demişti. Akşener ayrıca cumhurbaşkanı seçimi sürecini hatırlatarak Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş'ı da hedef alıp “Bunları o masaya götürdüm. O masadan kovuldum. İkisi de korktu kabul etmedi” demişti.
• Akşener’e ilk yanıt İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’ndan geldi. İmamoğlu, “Dostlarımız oyuna geliyor, bize karşı kışkırtılıyorlar. Bizim kervanımızın adı İstanbul İttifakı” dedi
• Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş ise “Korkaklıkla suçlanmak zoruma gidiyor" diyerek şunları söyledi: “Akşener'in, Kılıçdaroğlu'nun aday olacağına dair çok söylemi oldu. Keşke bunu son ana bırakmadan farklı bir karar alınsaydı, ille benim aday olmamı istiyorsa belki o şekilde önümü açabilirdi.”

• T24’ten Eray Görgülü’nün aktardığına göre Akşener’in “savaş ilanı” sözleri CHP Genel Merkezi’nde de geniş yankı buldu. CHP’li yetkililer, Akşener’den böyle bir çıkış beklemediklerini söyledi ve “İş birliğinden kaçan kaybeder” ifadesini kullandı.

+++ Zafer Partisi CHP ile işbirliği sinyali verdi. Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, Özgür Özel’le imzalamak istediği protokolün şartlarını açıkladı. Protokol şartları arasında HDP ile ittifak yapılmaması, Özgür Özel’in Şeyh Said’i hain kabul etmesi gibi maddeler var.

+++ AKP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye başkan adayının 29-30 Aralık’ta açıklanması hedefleniyor.

• Partideki temayül yoklamasında dört isim öne çıktı. BBC Türkçe’den Ayşe Sayın’ın haberine göre eski bakanlar Murat Kurum ve Adil Karaismailoğlu ile Fatih Belediye Başkanı Mehmet Ergün Turan ve Esenler Belediye Başkanı Tevfik Göksu, en çok tercih edilen isimler oldu.

+++ Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan, ittifak görüşmelerine ilişkin açıklama yaptı.

Ankara, İstanbul ve İzmir’le ilgili işbirliği görüşmelerinin sürdüğünü belirten Erkaban, diğer il ve ilçelerde kendi adaylarıyla seçime gireceğini söyledi.

+++ Türkiye İşçi Partisi milletvekili Can Atalay’ın avukatlarının ikinci başvurusu bugün Anayasa Mahkemesi’nde görüşülecek. Yüksek mahkemenin verdiği hak ihlali kararı uygulanmamış, Yargıtay 3. Ceza Dairesi bu kararı veren hakimler hakkında suç duyurusunda bulunmuştu.

+++ Boğaziçi Üniversitesi Senatosu, bazı fakültelerin bölünmesine ve dağıtılmasına karar verdi.

• Medyascope’un haberine göre Fen Bilimleri Fakültesi ve Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu (UBYO) ikiye bölündü. Bölümlerin bir kısmı İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’ne, bir kısmı da Fen Bilimleri Fakültesi’ne dağıtıldı.
• Öğrenciler karara tepki gösterip “Fakültelerimize dokunma” pankartlarıyla okul bahçesinde bekleme eylemi yaptı.

+++ Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, Meclis’te milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Bakan deprem ve kentsel dönüşüme ilişkin şu bilgileri verdi:

• Türkiye’nin yüzde 66'sı, vatandaşların yüzde 71'i; 1'inci ve 2'nci dereceden deprem riski altında yer alıyor.
• Şu 500 civarında canlı ve hareketli fay hattı var.
• Bundan sonra fay kırıklarının üzerinde, zemin sıvılaşması olan noktalarda yapılaşmaya izin verilmeyecek. Dere yatakları asla imara açılmayacak.
• Türkiye’de 31 milyon konut var ve bunların 6 milyonu risk altında. 2 milyonunun acilen dönüşmesi gerekiyor.
• İstanbul’da 600 bin bina dönüştürülmek zorunda.
• Bakan Özhaseki, olası İstanbul depremi için, yol haritalarının belli olduğunu belirtti. Bakan’ın açıkladığı plana göre, 5 yıl içinde İstanbul’da 600 bin konut başta olmak üzere 1.5 milyon bağımsız bölüm dönüştürülecek.

deflediklerini belirterek, 2024’ü ‘hareket yılı’ olarak ilan etti.

EKONOMİ

+++ Merkez Bankası faiz kararını bugün açıklayacak.

• AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler, faiz oranının 250 baz puan artırılarak yüzde 42,5'e çıkarılacağını tahmin ediyor.
• Merkez Bankası politika faizini geçen ay 500 baz puan artırmış ve yüzde yüzde 40'a çıkarmıştı.

+++ Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık ayında tüketici güven endeksinin yüzde 2,6 artarak 77,4 olduğunu açıkladı.

• Endeksin 100'den büyük olması tüketici güveninde iyimser duruma; 100'den küçük olması kötümser duruma işaret ediyor.

+++ Tüketici Hakem Heyeti'ne yapılacak başvurularda parasal sınır 104 bin lira olarak belirlendi. Sınır geçen yıla göre yüzde 58 oranında artırıldı.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

+++ İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları sürerken İsrail ile Hamas insani ateşkese prensipte hazır oldukları mesajını verdi.

• İsviçre merkezli Sınır Tanımayan Doktorlar İsrail'in 12 gün boyunca kuşattığı El Avda hastanesini ele geçirdiğini açıkladı.
• Örgüt, hastanede bulunan 16 yaşından büyük erkeklerin soyularak sorguya çektiğini de duyurdu.
• Hastanede şu anda genel anestezi ve oksijen gibi temel ihtiyaçlar tükenmiş durumda. Gazze'nin kuzeyinde son faal hastane burasıydı…
• Malezya, İsrail bayraklı gemilerin ülke limanlarına girişini yasakladı.
• İngiltere'nin önde gelen oyun yazarları, aktörler ve yönetmenler, İsrail ordusunun Batı Şeria’da gözaltına aldığı Filistinli tiyatro grubu üyelerinin serbest bırakılması çağrısında bulundu.

+++ Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD ve Avrupa isterse Ukrayna'nın geleceği konusunda görüşmeye hazır olduğunu söyledi. Ülkesinin çıkarlarını koruyacağını vurgulayan Putin, Ukrayna'da ilhak ettikleri bölgelerden de vazgeçmeyeceklerini belirtti.

• Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Rusya ile olası müzakereleri reddetti. Zelenski, “Gördüğüm tek şey söylemlerindeki kibir ve cinayet" diye konuştu.
• ABD Senatosunda çoğunluğa sahip olan Cumhuriyetçile Ukrayna ve İsrail'e yardım öngören 106 milyar dolarlık paketi engellemişti.
• Paket, Ukrayna'ya 61,4 milyar dolar, İsrail'e ise 14,3 milyar dolar yardım öngörüyordu.
• Bu konuyla ilgili de açıklama yapan Ukrayna lideri Zelenskiy, "Eminim ki ABD bize ihanet etmeyecektir" dedi.

+++ Avrupa Birliği kurumları düzensiz göçü engellemek için iltica reformunda uzlaştı.

• Reform, AB'ye düzensiz göçü sınırlandırmayı ve kontrol altında tutmayı hedefliyor.
• Almanya iltica reformuna muhalefet eden ülkelerden biriydi. Özellikle koalisyonun ortağı Yeşiller insani gerekçelerle reforma başta karşı çıktı.

+++ Fransa'da geçen hafta parlamentoya sunulan ve göçmenlere yönelik sert yaptırımları içeren yasa Meclis’te kabul edildi.

• Düzenlemeyle göçmenlerin aileni Fransa'ya getirmeleri zorlaştırılıyor.
• Göçmenlerin sosyal yardımlara erişimleri de geciktiriliyor.
• Eğitim için Fransa'ya gelen yabancı öğrencilerden depozito alınacak. Böylece ülkeden uzaklaştırma kararı alınması halinde öğrencinin geri dönüş masraflarının karşılanması hedefleniyor.

+++ Almanya'da aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisi, anketlerde şimdiye dek aldığı en yüksek sonuca ulaştı.

• AfD'nin oyu yüzde 23'e yükseldi.
• Koalisyonu oluşturan 3 partinin toplam oy oranı yüzde 32'de kaldı.

+++ 2024 Amerika için de seçim yılı olacak. ABD'de başkanlık seçimleri 5 Kasım 2024'te yapılacak.

• Eski Başkan Donald Trump yapılan son kamuoyu yoklamalarında, Başkan Joe Biden'ın önünde görünüyor.
• Ancak Colorado Yüksek Mahkemesi, Donald Trump'ın kongre baskınında rol oynadığını belirterek seçimlerde yarışamayacağına ve adının oy pusulasından çıkarılmasına hükmetti.
• Bu karar ABD Yüksek Mahkemesi'ne taşınabilecek. Nihai kararın verileceği Yüksek Mahkeme'de ağırlıklı olarak muhafazakar yargıçlar görev yapıyor.

+++ Türkiye’de sokak havanları sorunu tartışılırken Hollanda hükümeti köpek sahiplenmek isteyenler için yeni düzenleme getirdi.

• Köpek sahiplenmek isteyenler önce internet üzerinden verilen zorunlu kursu tamamlamak zorunda. Kursa katılanlar, sahiplenmek istedikleri köpeğin cinsi ve davranışları konusunda bilgilendirilecek.
• Soy ağacı olmayan köpeklerin bakımı ve yetiştirilmesi yasaklanacak.
• BBC’nin haberine göre düzenleme Hollanda Plastik Cerrahi Derneği’nin son 1,5 yıl içinde yüzlerce ısırık vakasıyla karşılaştıklarını açıklamasıyla gündeme geldi.
• Hollanda Tarım Bakanı Bakanı, birçok ısırma olayının köpek sahiplerinin bilgisizliği nedeniyle yaşandığını belirtti.

+++ Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Kovid-19'un JN.1 varyantını, izlemeye aldı.

• Varyantın hızlı yayıldığı özellikle kuzey yarım kürede solunum yolu enfeksiyon yükünü artıracağı belirtildi.
• Küresel halk sağlığı açısından ise riskin ‘düşük’ olduğu vurgulandı.

KISA DALGA’DAN