22 ARALIK 2023
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten'i podcast linkine tıklayarak dinleyebilir ya da okuyabilirsiniz...
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Anayasa Mahkemesi, Gezi davası nedeniyle cezaevinde olan Türkiye İşçi Partisi milletvekili Can Atalay hakkında ikinci kez hak ihlali kararı verdi.
Anayasa Mahkemesi Atalay’ın yargılamasının durdudrulmasını ve tahliyesini istedi. Karar İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderildi.
Karara göre Can Atalay’ın serbest kalması gerekiyor. Ancak bültenimiz yayına hazırlandığı sırada henüz bir karar açıklanmamıştı.
Can Atalay'a ayrıca 100 bin TL manevi tazminat ödenecek.
Anayasa Mahkemesi daha önce de hak ihlali kararı vermişti. İstanbul 13 Ağır ceza Mahkemesi dosyayı Yargıtay’a göndermişti. Yargıtay 3. Ceza Dairesi karara uymamış ve hak ihlali veren hakimler için de suç duyurusunda bulunmuştu.
Yaşanan bu krizden sonra Atalay’ın avukatları ikinci kez başvurmuştu. Anayasa Mahkemesi, ilk ihlal kararını 5'e karşı 9 oyla almıştı. 15 üyeli AYM'de bu kez sadece üç kişi karşı oy kullandı.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) 31 Mart 2024’te yapılacak yerel seçimlerde uygulanacak yasakları belirledi.
- Seçim günü sabah 6’dan gece 23:59'a kadar; alkollü içki yasak olacak.
- Ateşli silahlar, patlayıcı maddeler, kesici ve delici aletler taşınamayacak.
- Kahvehane, kıraathane, kafe ve internet kafeler gibi bütün eğlence yerleri kapalı kalacak.
- Oy verme günü saat 18.00'e kadar haber, tahmin ve yorum yapılması yasak olacak.
- Saat 21.00'den sonra seçimler ve seçim sonuçlarıyla ilgili bütün yayınlar serbest olacak.
Siyaset gündeminin ilk sırasında İYİ Parti’de devam eden gerilim var.
- İYİ Parti Ankara Milletvekili Yüksel Arslan, seçimlerde Mansur Yavaş'ın desteklenmesi gerektiğini söyledi ve partisinden istifa etti, İYİ Parti’nin milletvekili sayısı 38'e düştü.
- Meral Akşener’in seçime işbirliği olmadan gireceklerini açıklamasından sonra partide peş peşe istifalar yaşandı.
- Şimdiye kadar Bahadır Erdem, Durmuş Yılmaz gibi isimlerin yanı sıra 5 de milletvekili istifa etti.
- İlk istifa eden Nebi Hatipoğlu, AKP’ye geçmişti. İstifa eden diğer isimler Ayşe Sibel Yanıkömeroğlu, Adnan Beker, Salim Ensarioğlu ve Yüksel Arslan oldu. İYİ Parti’nin bir başka milletvekili Ümit Dikbayır ise partisinden ihraç edildi.
DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, seçmende 14 Mayıs sonrası hayal kırıklığı olduğunu ifade ederek, Meral Akşener'in Ekrem İmamoğlu'nu hedef aldığı sözlerini eleştirdi. Babacan, “iMuhalefet partilerinin birbirlerini suçlama yarışı bu hayal kırıklığını daha da derinleştiriyor” dedi.
TİP Genel Başkanı Erkan Baş, seçim işbirliği konusunda açıklama yaptı. Erkan Baş, yerel seçimde sağcı aday dayatması yapılması halinde CHP ile iş birliği yapmayacaklarını söyledi.
AKP, yerel seçim için 81 ilin 'Seçim Koordinasyon Merkezi' başkanlarını belirledi.
Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER), y siyasilere çağrı yaptı, kadınların siyasette eşit temsilini istedi.
Açıklamada, “Her geçen gün daha erkekleşen ülke siyasetinin kodları değişmeli” denildi.
EKONOMİ
Merkez Bankası piyasaların beklentisi doğrultusunda politika faizini 250 baz puan artırarak yüzde 40'tan yüzde 42,5'e çıkardı.
- Hafize Gaye Erkan’ın Merkez Bankası Başkanı olmasının ardından yüzde 8 olan faiz, haziran ayındaki toplantıda yüzde 15’e yükseltilmişti.
- Merkez Bankası son kararıyla faizi yedinci kez artırmış oldu.
- Ekonomistler Merkez Bankası'nın faiz artışına devam edeceğini öngörüyor. Ocak ayında 250 puan daha artış bekleniyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, enflasyonu 2024'ün sonunda yüzde 36'ya düşüreceklerini söyledi.
- Bakan Şimşek enflasyonu 2026 yılında tek haneye indirmeyi hedeflediklerini belirtti.
- Kara paranın aklanması ve terörizmin finansmanıyla mücade edeceklerini belirten Şimşek şu bilgileri verdi:
- "2023 yılında 4 bin 624 dosya kapsamında 14 bin 525 kişi hakkında rapor ve bilgi hazırlandı ve adli makamlara sunuldu.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, banka kredilerine ilişkin usul ve esasları düzenledi.
- 5 milyon TL'nin üzerinde verilecek krediler için müşterilerden hesap durumu belgesi alınması zorunlu olacak.
- Daha önce bu uygulama, 2 milyon TL'yi geçmeyen kredi talepleri için geçerliydi.
Toyota, hava yastıklarında sorun olabileceği şüphesiyle dünya çapında 1 milyon 120 bin aracı geri çağırdı.
Bu araçların 1 milyonu ABD'de satılan araçlardan oluşuyor.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları sürerken taraflar arasında geçici ateşkes için başlatılan müzakereler sürüyor.
Hamas'ın siyasi lideri Haniye görüşmeler için Kahire'ye gitmişti. ABD’li yetkililer ciddi müzakereler yapıldığını söyledi ancak bültenimiz yayına hazırlandığında geçici ateşte dair bir karar çıkmamıştı.
- İsrail sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki kara saldırısının son aşamasında olduğunu söyledi. İsrail, Gazze’nin güneyindeki ana kentin boşaltılması emrini verdi…
- Kara operasyonlarında öldürülen İsrailli asker sayısı 137'ye çıktı.
- Gazze’de 7 Ekim’den beri süren İsrail saldırılarında öldürülen Filistinli sayısı 20 bini geçti.
- Öldürülenlerden yaklaşık 8 bini çocuk ve 6 binden fazlası kadın…
- Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu Gazze'de çocukların temiz suya erişemediğini açıkladı. Çocukların dehidrasyon (susuz kalma), ishal gibi hastalıklara karşı savunmasız olduğu vurgulandı.
Almanya'da koalisyon partileri vatandaşlığa geçişlerin kolaylaştırılması ve sınır dışı işlemlerinin hızlandırılmasını öngören iki yasa tasarısında uzlaşma sağladı.
- Vatandaşlığa geçişin hızlandırılması tasarısına göre Almanya’da beş yıl yaşayanlar vatandaş olabiliyor.
- Tasarıya göre, eğitim veya işte üstün başarı gösterenler, çok iyi Almanca öğrenenler veya gönüllü olarak sivil toplum kuruluşlarında çalışanlara ise 3 yıl sonra da vatandaşlık hakkı verilecek.
Son verilere göre Almanya'dan bu yıl toplam 13 bin 512 kişi sınır dışı edildi.
- Özellikle Türkiye'ye gönderilenlerin sayısı arttı.
- Ocak-Ekim arasında 755 kişi Türkiye'ye sınır dışı edildi. 2022 yılının tamamında bu sayı 515’ti.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, bir bakanın istifasına ve ülkede sivil toplum örgütlerinin sert tepsine yol açan yeni göç yasasını savundu.
Macron, aşırı sağ partiye “çok fazla taviz verildiği” yolundaki suçlamayı kabul etmedi.
İran hükümetinin başörtüsü takmayan kadınlara yönelik yeni planları ortaya çıktı.
- BBC Farsça Servisi'nin ulaştığı “çok gizli” belgelere göre İran yargısı, kıyafet kurallarına uymayan kadınlar için “mobil mahkemeler” kurabilecek.
- Sosyal medya başörtüsü takmadıkları içerikleri paylaşan ünlüler de 10 yıla kadar hapis cezası alabilecek.
Yaklaşık iki yıldır Rusya'ya karşı savaşan Ukrayna, Almanya'daki vatandaşlarını orduya almayı planlıyor.
- Ukrayna Savunma Bakanı Umerov, 25-60 yaş aralığındaki Ukraynalı erkeklere çağrı gönderileceğini söyledi.
- Çağrıya uymayanlara ceza verilecek.
Arjantin'in yeni Devlet Başkanı Başkanı Javier Milei’nin şok ekonomik önlemlerini binlerce kişi protesto etti.
Merkez Bankası’nı kapatacağını söyleyen sağcı lider geçtiğimiz günlerde devalüasyon kararı almıştı. Milei ayrıca devlet desteklerini kesmiş ve bazı bakanlıkları da kapatmıştı.
ABD'nin Oklahoma eyaletinde 1974'te işlenen bir cinayet nedeniyle 48 yı hapis yatan 71 yaşındaki Glynn Simmons'ın suçsuz olduğu ortaya çıktı. Simmons, ABD tarihinde haksız yere en uzun süre cezaevinde kalan kişi oldu.
Avrupa Birliği’nin en üst yargı organı olan Avrupa Adalet Divanı, Real Madrid, Barcelona ve Juventus gibi kulüplerin gündeme getirdiği yeni 'Süper Lig' önerisi konusunda önemli bir karara imza attı.
Yüksek mahkeme, uluslararası futbol karşılaşmalarını düzenlemenin Avrupa Futbol Federasyonları Birliği’nin (UEFA) tekelinde olmadığına hükmetti.
Bu kararla futbol dünyasında çok tartışılan "Avrupa Süper Ligi"nin önünü açtı
KISA DALGA’DAN
Yöneylem Sosyal Araştırmalar Merkezi Genel Koordinatörü Doç. Dr. Derya Kömürcü, siyasi partilerin durumunu tek tek analiz ediyor ve bu durumun sandığa nasıl yansıyacağına anlatıyor.