11 sektörün 10'unda ücretler enflasyonun altında kaldı
Ocak ayında asgari ücrete yapılan yüzde 50'lik zam ve özel sektörde şubat ayındaki ücret artışlarına karşın, enflasyondaki hızlı artış nedeniyle yılın ikinci yarısı için yeni ücret artışı beklentileri arttı.
Nisan itibariyle yıllık tüketici enflasyonu yüzde 70'e yükselirken, özel sektörün yanı sıra emeklilere ve memurlara kadar sabit gelirlerinin tamamında gelir artışı talepleri peş peşe gelmeye başladı.
Peki Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilen prime esas kazanç tutarları (yaklaşık brüt ücret) sektörel olarak değerlendirildiğinde pandemi dönemini de kapsayan son üç yılda enflasyon karşısında görünüm nasıl?
Bloomberg HT'den Tahsin Akça'nın haberine göre, bu dönemde enflasyonunun üzerinde reel artış görünen tek sektör, sağlık sektörü.
500 binin üzerinde çalışanı olan istihdam yoğun 10 sektörle, son yıllarda e-ticaretin etkisiyle istihdamda atağa geçen kurye ve posta sektörlerinde ücret artışlarının üç yıllık karşılaştırması, reel artışın sadece sağlık sektöründe göründüğünü ortaya koydu.
Veriler şöyle:
SAĞLIK SEKTÖRÜNDE REEL ARTIŞ YÜZDE 30
Doktor, hemşire, sağlık teknisyeni ve sağlık memurlarını kapsayan SGK'ya kayıtlı 851 bin çalışan, 2019'dan yıl başında alınan zammı da yansıtan Şubat 2022'ye kadar karşılaştırıldığında, yaklaşık yüzde 130 zam almış.
2019'da sağlık sektörünün ortalama prime esas kazancı 3 bin 942 TL iken Şubat 2022 itibarıyla kazanç 9 bin 102 TL'ye çıktı. Ancak aynı dönemde Merkez Bankası kayıtlarında tüketici enflasyonu yüzde 100,6 gerçekleşmiş. Yani reel artış yüzde 30 seviyesinde.
PERAKENDE TİCARETTE ENFLASYONUN YÜZDE 13 ALTINDA
Sağlık sektörü dışında üç yılda yüzde 100,6'lık tüketici enflasyonunu geçebilen istihdam yoğun sektör ise SGK kayıtlarına göre görünmüyor. Örneğin, aynı dönemde 1.4 milyon çalışanla en çok istihdamın gerçekleştiği perakende ticarette ortalama kazanç tutarı, aynı dönemde 3 bin 330 TL'den 6 bin 228 TL'ye yükselmiş. Ancak yüzde 87'lik ücret artışı üç yıllık tüketici enflasyonunun yüzde 13 altında kaldı.
EN DÜŞÜK ARTIŞ GIDA SEKTÖRÜNDE
İstihdamı 500 binin üzerindeki sektörlerde üç yılda en düşük artış ise 505 bin çalışanı bulunan gıda imalat sektöründe SGK'ya bildirilmiş. Bu sektörde 3 bin 693 TL'den 6 bin 552 TL'ye çıkan ortalama kazançlar, yüzde 77'lik artışa karşılık geliyor. Yani üç yıllık enflasyonun yüzde 23 gerisinde.
Diğer sektörlerde de üç yıllık ücret artışları yüzde 79 ile 95 arasında değişiyor. 76 bin çalışanı bulunan posta ve kurye sektöründe çalışanların bildirilen ücretleri 3 yılda 4 bin 24 TL'den 7 bin 218 TL'ye yükselmiş. Bu da yüzde 79'luk artışla yine üç yıllık enflasyon karşısında alım gücünü kaybettiği anlamına geliyor.
Bu tablo karşısında yılın ikinci yarısına ilişkin ücret zammı talebinin haziran ayında yoğunlaşarak devam etmesi bekleniyor.
