AB liderleri enerji krizinden çıkış yolu arıyor

Avrupa Birliği'ne (AB) üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanları bugün Brüksel'de bir araya gelecek. İki gün boyunca Ukrayna savaşı nedeniyle yaşanan enerji krizinden çıkış yollarını ele alacak olan AB liderleri, doğal gaz fiyatlarının nasıl düşürülebileceğini tartışacak.

27 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarına gönderdiği davetiyede "Acilen harekete geçmeliyiz" diyen Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, liderlere zirvede görüş birliğine varılması çağrısında bulundu.

Zirvede, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in enerji fiyatlarının düşürülmesi için gündeme getirdiği öneriler ele alınacak. Von der Leyen'ın önerileri arasında AB bütçesinden 40 milyar euroya kadar yardım paketi hazırlanması bulunuyor. Bu paketten artan enerji fiyatlarıyla sıkıntı yaşayan dar gelirli haneler ile küçük ve orta ölçekli firmaların yararlanması öngörülüyor.

Doğal gazın ortak olarak satın alınması gündemde

AB Komisyonu Başkanı von der Leyen'ın diğer bir önerisi ise doğal gazın AB içinde ortaklaşa satın alınması. Bu öneriye göre, üye ülkelerin ortak doğal gaz alımına katılmasının kısmen zorunlu olması planlanıyor. Üye ülkelerin doğal gaz depolarının en az yüzde 15'ini ortak alınan gaz için kullanması ve doğal gaz tedarikinde sıkıntı yaşanması halinde üye ülkelerin karşılıklı yardım ile yükümlü olması öngörülüyor.

AFP'nin Alman hükümet çevrelerinden edindiği bilgilere göre, Almanya her iki öneri için de açık olduğu mesajını veriyor. Milyarca euro mevcutsa yeni bir fon oluşturmaya gerek olmadığını belirten kaynaklar, Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un da bütçede artan paranın enerji krizi için kullanılması yönünde AB'ye yaptığı çağrıyı hatırlatıyor.

Berlin, ancak ortak gaz alımında tekel oluşmaması için dikkat edilmesi konusunda da uyarıda bulunuyor. Kaynaklar, "Hükümetlerin bir araya gelip gaz alması yanlış bir düşünce, aslında gazı alan şirketler" diyor.

Gazda tavan fiyat tartışılacak

Zirvede yaklaşık 15 üye ülkenin talep ettiği gaz için tavan fiyatı belirlenmesi konusunda ise yoğun tartışmaların yaşanabileceği tahmin ediliyor. Von der Leyen'in AB liderlerine, elektrik üretiminde kullanılan gaz fiyatına üst sınır belirlenmesini önermesi bekleniyor. İspanya ve Portekiz'de uygulanan ve İber modeli olarak adlandırılan bu sistemde, doğal gazdan üretilen elektrik için tüketiciler sabit bir fiyat ödüyor. Tüketicilerin ödediği ile dünya piyasaları arasındaki fiyat farkını da devlet karşılıyor. Avrupa Parlamentosu'nda bu modele ilişkin açıklamalarda bulunan von der Leyen, hâlâ yanıtlanmamış soruların bulunduğunu, ancak AB genelinde bunun değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti.

Almanya, gaz fiyatına üst sınır getirilmesine karşı çıkan ülkeler arasında. İthal edilen gaz için tavan fiyat belirlenmesinin tedarikte boşluklar yaratabileceğini belirten Alman hükümet yetkilileri, "Sıvı gaz yüklü gemiler, en düşük fiyatı alabilecekleri yerlere giderler" diyor.

Rusya'yı kınama, İran'a yaptırım

AB liderleri, enerji krizine çözüm arayışında farklı görüşlere sahip olsalar da Rusya'ya karşı aynı tutumu izliyorlar. Zirve sonrasında yayınlanacak bildirinin taslak metnine göre, AB'nin, Ukrayna'da roket ve insansız hava araçları ile sivilleri, sivil unsurları ve alt yapıyı hedef alan Rusya'yı kınadığı belirtildi.

Cuma günü sona erecek zirvede, İran'a karşı ek yaptırımlar uygulanması yönünde karar alınması da bekleniyor. AB sözcüsü, Rusya'nın Ukrayna'da kullandığı kamikaze insansız hava araçlarının İran'dan yapımı olduğu yönünde "kanıtlar" bulunduğunu kaydetti.

AB liderler zirvesinde Ukrayna'ya ek yardımlar da gündeme gelecek. Bunun yanı sıra AB liderleri, kritik alt yapı tesislerinin daha iyi korunmasında iş birliğini de görüşecek. Kuzey Akım boru hatları ve Alman Demiryolları'na yönelik sabotajlardan sonra bu konunun aciliyet kazandığı belirtiliyor.