AB'den 'hukuk devleti' için Macaristan'a bir ay mühlet

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, “hukuk devleti” ilkelerini ihlal eden Macaristan'ın gerekli tedbirleri bir ay içinde almasını, aksi takdirde bu ülkeye yapılacak fon ödemelerinin askıya alınacağı uyarısında bulundu.

euronews Türkçe'nin aktardığına göre, AB Komisyonu, Macaristan’ın bir ay içinde uyarıları dikkate alıp gerekli önlemleri almadığı takdirde Budapeşte’nin AB’nin 2021-2027 bütçesinden alması öngörülen fonların askıya alınmasını üye ülkelerden isteyeceğini duyurdu.

Yeni verilen mühlet, AB'nin mali çıkarlarını bir AB hükümeti tarafından “hukukun üstünlüğü” ile ilgili ihlallere karşı korumayı amaçlayan "koşulluluk mekanizması" olarak adlandırılan AB sürecinin bir adımı olarak biliniyor.

Bu süreç, AB'nin Macaristan'a “hukukun üstünlüğü” konusunda başlattığı diğer ihlal prosedüründen ayrı bir süreç olarak yürüyor.

AB Komisyonu, son başlatılan süreçle ilgili olarak Macaristan’da iktidar partisiyle bağlantılı ve sadece bir teklif veren firmanın katıldığı, AB tarafından finanse edilen projelerde yolsuzluk yapılma ihtimalinin yüksek olduğu endişesini taşıyor.

Macaristan hakkında başlatılan diğer ihlal sürecinde Budapeşte, yargı üzerinde aşırı kontrol uygulamak, medya özgürlüğünü kısıtlamak ve LGBT bireylerde hak ihlalleri gibi politikalar nedeniyle hukukun üstünlüğü ilkesinden gerilemekle eleştiriliyordu.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, daha önce AB ve ABD’nin ülkesindeki yolsuzluk suçlamalarına karşı çıkmıştı.

Özellikle ihalelerdeki sorunlarla ilgili AB Komisyonu’nun getirdiği eleştiriler konusunda Macaristan yetkilileri geçen hafta, Budapeşte’nin endişeleri gidermek için Brüksel ile çalışmaya hazır olduğunu açıklamıştı.

Macaristan, bu hafta içinde yalnızca bir teklif sahibinin katıldığı kamu ihalelerinin sayısının genel toplam içinde yüzde 15'i geçmemesi konusunda bir öneri sunmuştu.

Budapeşte, yasalar yapılırken daha şeffaf ve kapsayıcı bir yöntem izlemle konusunda taahhütte bulunmuşu.

AB Komisyonu, nisan ayında, ilk ihlal süreciyle ilgili başvuruya ilişkin Macaristan aleyhine “genel koşulluluk mekanizmasını” yürürlüğe soktu.

Söz konusu prosedür, AB fonlarının ödenmesinin hukukun üstünlüğü ilkelerine saygı gösterilmesi şartına bağlı olduğu ve sistemsel sorunları olan ülkelerin bu finansmanı kaybedebileceği ilkesine dayanıyor.

21 MİLYAR EURO KESİLEBİLİR

Nisanda başlatılan ve toplam 9 ay sürecek bu prosedür sonunda olumsuz bir karar çıkması halinde, AB’den Macaristan’a yapılan 21 milyar euro tutarındaki fonun kesilmesi söz konusu olacak.

AB içinde özellikle fakir ülkelere verilen uyum fonları ile yol, köprü, ulaşım gibi alt yapı projelerine mali kaynak sağlanıyor. AB, daha önce Macaristan’a kurtarma fonunda vereceği 5,8 milyar euroyu askıya almıştı.

Uyum fonlarının da askıya alınması, enflasyon ve kamu borçları artan Macaristan için ciddi bir ekonomik sıkıntı yaratması bekleniyor.

Avrupa Parlamentosu, 29 Ekim 2021'de hukukun üstünlüğü ilkesini ihlal eden ülkenin ortak bütçeden fon almasını engellemediği gerekçesiyle Avrupa Komisyonundan davacı olmuştu.

Avrupa Adalet Divanı Savcısı, 2 Aralık 2021'de yayımladığı yazılı mütalaasında, AB'nin Macaristan'a yapılacak mali yardımların askıya alınması yolunda görüş belirtmiş, Budapeşte buna itiraz etmişti. AB'nin en yüksek mahkemesi 16 Şubat'ta, temyiz edilemeyecek bir kararla bu itirazı reddetmiş, ülkenin Birlik bütçesinden faydalanmasının hukukun üstünlüğüne uymasına bağlanmasının önü açılmıştı.