Adaletin bu mu dünya? Fakir ülkeye 25 doz aşı!
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, refah düzeyi yüksek en az 49 ülkenin şu ana dek toplam 39 milyon doz aşıya sahip olurken, gelir düzeyi en düşük ülkeye ulaşan doz sayısının sadece 25 olduğunu söyledi. Tedros, "Açıkça söylemeliyim: Dünya feci bir ahlaki iflasın eşiğinde" dedi.
Bütün hükümetlerin aşılamada kendi sağlık çalışanları ve yaşlı nüfusuna öncelik vermek istemesinin "doğru" olduğunu ifade eden Tedros, "Ancak zengin ülkelerdeki genç ve sağlıklı yetişkinlerin yoksul ülkelerdeki sağlık çalışanları ve yaşlı nüfustan önce aşılanması doğru değil" diye konuştu.
Aşı tedariğini güvence altına alan zengin ülkelere çağrıda bulunan Tedros, verdikleri vaatleri yerine getirmelerini ve koronavirüs aşısının adil bir şekilde dağıtımını öngören Covax girişiminde yer alan 92 ülke ile aşıları paylaşmalarını istedi.
DİNLEYİN/ Covid - 19 aşısına ilişkin gelişmeleri, aşıya erişimin nasıl olacağına dair hazırladığımız "Çok bilinmeyenli denklem: Covid19 aşısı" başlıklı pocastimizi dinlemek için TIKLAYIN
Aşının adil dağılımı nasıl olabilir?
Aşının bulunmasıyla dünya koronavirüs pandemisinde yeni bir aşamaya geçti. Gelişmeler bu yeni aşamanın da salgın sürecinde olduğu gibi küresel adaletsizliğin devam edeceğini gösteriyor.
Aşının adil dağılımı için Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) dünyanın orta ve düşük gelirli ülkelerinde yaşayan milyarlarca kişinin aşılanabilmesi amacıyla çalışan bir girişim olan Covax’ı kurdu.
Covax’ın hedefi, 2021 yılının sonuna kadar çoğu Afrika, Asya ve Latin Amerika’da bulunan orta ve düşük gelirli 91 ülkeye, en az 2 milyar doz aşı ulaştırarak, hastalık karşısında en korumasız insanların yüzde 20’sinin aşılanması olarak açıklandı.
Kamuoyuna yansıyan haberlere göre, Reuters muhabirleri COVAX çalışanlarının iç yazışmalarına ulaştı. Buna göre çalışanlar, fon eksikliği, arz belirsizlikleri ve karmaşık sözleşmelerin yol açtığı bürokrasi gibi nedenlerle, bu hedeflere ulaşmanın imkansız olduğunu ifade ediyordu.
Covax’ın umutsuzluğunu destekleyen açıklamalar ve gelişmeler devam ediyor. Kasım 2020’de online gerçekleştirilen G20 Zirvesi’nde konuyan Almanya Başbakanı Angela Merkel, aşıya adil erişim konusunda soru işaretleri bulunduğunu söylemişti.
Açık kaynaklardan derlediğimiz bilgilere göre, ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi'ne bağlı Bloomberg Kamu Sağlığı Fakültesi'nin araştırmasında, dünyanın önde gelen 13 aşı üreticisinin 2021'deki üretim hedeflerine ulaşması ve aşıların etkili ve güvenli olması durumunda bile daha yoksul ülkelerin aşı beklemek zorunda kalabileceği uyarısı yapıldı.
Araştırmada zengin ülkelerden Kanada'nın kişi başına dört dozu güvenceye aldığı, ABD'nin her vatandaşı aşılamaya yetecek miktarda rezerv yaptığı, diğer zengin ülkelerin de tüm nüfusa yetecek aşı dozlarını garantilediği belirtildi.
Endonezya gibi daha yoksul ülkelerde ise rezerve edilen doz miktarının ancak iki kişiden birine yeteceğine dikkat çekildi.
Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (Africa CDC) Direktörü Dr. John Nkengasong ise 8 Ocak’ta yaptığı toplantıda Afrika'da aşılamanın 2021'in ikinci çeyreğine kadar başlayamayabileceğini söyledi. (Haberde DW Türkçe, Sözcü, BBC Türkçe'nin farklı tarihlerde yayımlanmış haberlerinden faydalandık)
