AİHM'den Demirtaş dahil 40 HDP’li vekilin dokunulmazlığının kaldırılması için "Hak ihlali" kararı
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Selahattin Demirtaş dahil 40 HDP’li vekilin dokunulmazlığının Türkiye’nin anayasasına aykırı olarak kaldırıldığına ve ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi. Mahkeme daha önce de benzer bir karar almıştı.
Kararı Demirtaş’ı AİHM’de temsil eden avukatlardan Ramazan Demir duyurdu.
AİHM, HDP’li 40 milletvekilinin dokunulmazlıklarının kaldırılması ile ilgili ihlal kararını açıkladı. Muhalefetin de koşa koşa ortak olduğu ve Kürt siyasi hareketine karşı anayasa da açıkça çiğnenerek işlenen suçlarda son perde de bu şekilde kapanmış oldu.
— Ramazan Demir (@ramazandmr) February 1, 2022
2016’da AKP’nin gündeme getirdiği ve CHP’nin de desteklediği anayasa değişikliğiyle değişiklik tarihine kadar Meclis’te fezlekesi bulunan milletvekillerinin dokunulmazlığı kaldırılarak yargılanmasnın yolu açılmış, bu süreçten en olumsuz etkilenen parti ise çok sayıda milletvekili tutuklanan HDP olmuştu.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, dokunulmazlıkların kaldırılmasına ilişkin değişiklik teklifine ‘anayasaya aykırı’ olmasına rağmen ‘Evet’ diyeceklerini söylemişti.
Demirtaş’ın avukatlarından Mahsuni Karaman, AİHM kararının ardından 40 vekilin derhal tahliye edilmesi gerektiğini savundu.
AİHM, bugün açıkladığı Encü/Türkiye kararı ile HDP’li 40 milletvekilinin 20 Mayıs 2016 tarihinde dokunulmazlıklarının kaldırılması ve yargılanmaları nedeniyle ifade hürriyetlerinin ihlal edildiğine karar verdi. pic.twitter.com/izJJyTOThH
— Mahsuni Karaman (@av_mkaraman) February 1, 2022
AİHM, vekil başına 5 bin avro tazminat ödenmesine ve başvuru giderlerinin başvuruculara ödenmesine de hükmetti. Böylece Türkiye 200 bin avro tazminat ödemeye mahkum edildi.
Avukat Gedik: Kararın önemli sonuçları olacak
Diken’e konuşan dönemin HDP Hukuk Komisyonu üyesi avukat Deniz Gedik, kararın önemli sonuçlarının olacağına dikkat çekti.
Tutuklu HDP’lilerin tahliye edilmesi gerekliliğine vurgu yapan Gedik, ayrıca kesinleşen yargı kararları için de yeniden yargılamayla gözden geçirmenin şart olduğunu söyledi.
HDP’nin o dönemde de belirttiği anayasanın delindiği tezinin bu kararla doğrulandığını dile getiren Gedik, şunları kaydetti: “AİHM kararıyla, dokunulmazlıkların kaldırılmasının hukuka aykırı olduğu bir kez daha teyit edildi. Buna bağlı olarak başlatılan bütün yargılama süreçleri ve vekilliklerin düşürülmesinin hukuka aykırı olduğu da tescillenmiş oldu. Karar bir komite kararı ve bu nedenle tutuklu vekillerin derhal serbest bırakılması gerekiyor. Çünkü en başta yapılan ‘hukuki’ işlem, yani dokunulmazlıkları kaldırılması hukuka aykırı bulundu. O anda açılan soruşturma ve başlatılan kovuşturmaların hukuka aykırılığı ortaya konuldu. Dolayısıyla, tahliyeler ile birlikte o süreçte gelen mahkûmiyet kararlarının yeniden yargılama ile gözden geçirilmesi gerekiyor. Avukatlar hızlı biçimde kararın özet çevirisini dosyalara sunacaklar. Kanun yararına bozma gibi yolların işletilebileceği öngörülebilir. Bunun dışında dokunulmazlıkların kaldırılması işlemine ilişkin, AİHM’in Demirtaş kararında yapılan değerlendirmelere de atıf yapılıyor. Yani bu adımların muhalefeti susturmaya yönelik hamle olduğu, çoğulculuğu ortadan kaldırmayı ve iktidarın kendi varlığını konsolide etmesi amacıyla yapıldığını belirten Demirtaş ve Filiz Kerestecioğlu kararlarına atıf yapılıyor. Bu atıflar kıymetli, zira bu hamlenin anayasa değişikliği ile değil de başka yolla yapılması haline de değiniliyor.”
Gedik ayrıca HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel’in dokunulmazlığının kaldırılması tartışmalarına da değindi: “Şu an gündemde olan Semra Güzel’in dokunulmazlığının kaldırılması da yeniden tartışılmalı. Mahkeme temel olarak savunma imkânlarından mahkum bırakılarak vekillerin dokunulmazlıklarının kaldırılmasını hukuka aykırı buluyor. Bir yanıyla da ifade özgürlüğü ihlali kararı, zira muhalefeti susturmaya yönelik bir karar olduğu da belirtiliyor.” (Kaynak: Diken)
