Almanya'da doğal gaz fiyatları: Pahalı bir kış korkusu

Jens Thurau

Almanya'da enerji fiyatlarındaki artış artık faturalara yansıyor. Enerji hizmeti sunan yerel firmadan gelen mektup Brandenburg'daki bir aileyi dehşete düşürüyor. Berlin-Brandenburg Radyosu'nun (RBB) haberine göre, aile Berlin'in dış mahallelerindeki müstakil evinde doğal gaz faturası için artık ayda 143 euro yerine bin 515 euro gibi astronomik bir rakam ödemek zorunda kalacak. Bu, aile için mümkün değil. Doğal gaz hizmeti sunan firma, sadece 20 bin haneye gaz tedarik eden oldukça küçük bir şirket ve uzun bir süre boyunca aileyi ucuz fiyatlarla cezbetti. Ancak firma şimdi, büyük tedarik krizinde, ağır darbe aldı.

Brandenburg'dan gelen bu tür haberler, Almanya'da havaların soğuması ve ısıtma sezonunun başlamasıyla birlikte daha sık duyulmaya başlandı. Tüketici merkezleri, Brandenburglu aile gibi müşterilere özel fesih haklarını kullanmalarını ve daha ucuz bir tedarikçi aramalarını tavsiye ediyor. Ama artık gaz o kadar da ucuz değil. Söz konusu aile sonunda kendilerine ayda yaklaşık 700 euroya doğal gaz sağlayan başka bir şirket bulmuş.

Uygun fiyatlı enerji şirketleri

Müşterilerini reddetme hakkı olmayan, isteyen herkese doğal gaz tedarik etmesi zorunlu olan şirketlerden hizmet alanlar ise hâlâ nispeten iyi durumda. Örneğin başkent Berlin'de, kendi açıklamalarına göre yaklaşık 800 bin müşterisi bulunan GASAG ülkedeki en büyük tedarikçi. Doğal gaz hizmeti vermesi zorunlu olan tedarikçiler, her zaman belirli bir bölgedeki en büyük şirket konumunda bulunuyor.

Bu tedarikçilerin yeni müşterileri reddetmesine yalnızca ciddi ekonomik sorunlar yaşanması halinde izin veriliyor. Ancak diğer, daha küçük özel şirketler müşteri seçme hakkına sahip. 1 Kasım itibariyle, GASAG gibi hizmet sunması zorunlu olan şirketlerin, yeni müşteriler ile mevcut müşteriler arasında fiyat farkı yaratmasına artık izin verilmiyor.

"Kimse donmamalı!"

GASAG da Ukrayna'da savaşın patlak vermesinden bu yana fiyatlarını büyük ölçüde artırdı, ancak yapılan zam yine de astronomik ölçüde olmadı. Mayıs ayında 110 metrekarenin biraz altındaki bir daire için fiyatlar 139'dan 171 euro'ya yükseldi. Kasım ayından itibaren ise aylık 260 euro olacak.

Ancak GASAG bu fiyatların geçerli kalıp kalmayacağı konusunda oldukça temkinli. Şirketin yöneticisi Georg Friedrichs, Berlin'de yayımlanan Tagesspiegel gazetesine verdiği demeçte, "Hava ne kadar soğuk olursa olsun kimse donmamalı," dedi. Ancak Friedrichs fiyatların ne kadar yükselmeye devam edeceği ve ne zaman yükseleceği konusunda bir açıklama yapmak istemedi.

Lindner: "Yeni normale bir köprü"

Almanya Maliye Bakanı Christian Lindner (FDP) bu durumu değiştiremese de, doğal gaz müşterilerini zor günlere hazırlıyor. Lindner, "Öngörülebilir gelecekte - 2023 - eski seviyede olmasa da sıvılaştırılmış doğal gaz için dünya piyasa fiyatı seviyesinde bir normalleşme yaşayacağımızı varsayıyoruz" dedi. Artık tedariki sağlanamayan ucuz Rus gazı yerine aralarında Almanya'nın da olduğu birçok ülke, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) satın alıyor.

Lindner Berlin'de katıldığı bir etkinlikte gaz fiyatının "hâlâ zorlayıcı" olacağını ancak yıkıcı olmayacağını, artık meselenin "artan enerji fiyatlarının yeni normaline doğru bir köprü inşa etmek" olduğunu söyledi. Başka bir deyişle, insanlar enerjinin, yani gaz ve elektriğin uzun vadede pahalı kalacağı gerçeğine alışmak zorunda kalacaklar.

Bir başka fiyat belirleyicisi: Gazda katkı payı

Gaz fiyatlarını belirleyen bir diğer unsur da, uzun tartışmaların ardından 1 Ekim'de yürürlüğe girecek olan katkı payı. Gaz müşterileri, Rus gazının alternatiflerini dünya piyasasından çok yüksek fiyatlarla satın almak zorunda kalan şirketleri desteklemek zorunda kalacak. Uzmanlar katkı payının bir haneye yılda ortalama 600 euroya mal olacağını tahmin ediyor.

Ancak, fiyatlar yükselmeye devam ederse bu katkı payının da artması gündeme gelebilir. Bu da başka bir belirsizlik daha yaratıyor. Birçok uzman da elektrik fiyatlarının iki katına çıkabileceğini düşünüyor. Onlara göre, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik savaşının sonuçları Almanları önümüzdeki birkaç ay içinde gerçekten vuracak.

Enerji tasarrufu tek çıkış yolu

Dolayısıyla enerji maliyetlerini düşürmek için en etkili önlem, mümkün olan her yerde tasarruf etmek. Kamu yararına faaliyet gösteren tüketici kuruluşu Stiftung Warentest üç kişilik bir ailenin sadece birkaç önlemle elektrik ve gazdan yılda yaklaşık 970 euro tasarruf edebileceğini hesapladı.

Örneğin, daha kısa süre ve daha az sıcak duş almak ve enerji tasarruflu bir duş başlığı satın almak önemli. Ürünü test edenlere göre, bu tek başına maliyetleri yaklaşık 770 euro azaltıyor. Ortalama ısıtma sıcaklığının 22 dereceden 20 dereceye düşürülmesi 151 euro tasarruf sağlıyor. Elektrik sarfiyatını artıran çamaşır kurutma makinelerinin kullanımının da mümkün olduğunca azaltılması tavsiye ediliyor.

CSU tavan fiyatı savunuyor

Ancak Almanya'da halkın çoğunun bu yüksek fiyatları nasıl karşılayacağı hâlâ net değil. Almanya'da her iki evden biri gazla ısıtılıyor. Bu nedenle muhalefetteki Hristiyan Sosyal Birlik (CSU), konutlardaki enerji tüketiminin dörtte üçü için gaz fiyatlarına sınırlama getirilmesini önerdi.

CSU Meclis Eyalet Grup Başkanı Alexander Dobrindt Augsburger Allgemeine'e verdiği demeçte, "Özel haneler için, mevcut gaz tüketiminin yüzde 75'inin bir vatandaş tavan fiyatıyla sınırlandırılması düşünülebilir" dedi. Dobrindt, "Bunun ötesinde, gaz fiyatının tamamının ödenmesi gerekecek," diye ekledi. Bununla ilgili sorun, aradaki farkın devlet tarafından karşılanmasının gerekmesi. Bu durumda devlet tekrar büyük bir borca girmiş olacak.