Almanya'da kalifiye iş gücü sıkıntısı alarm veriyor

Dirk Kaufmann

Almanya'da kalifiye iş gücü açığı giderek büyüyor. Merkezi Nürnberg kentinde bulunan Federal İstihdam Dairesi, geçtiğimiz günlerde 2022 yılı kalifiye iş gücü açığına dair yaptığı çalışmanın sonuçlarını kamuoyuna açıkladı.

Çalışmanın en çarpıcı tespitlerden biri, nitelikli eleman sıkıntısı çekilen meslek dallarında son bir yıl içinde açığın dörtte bir oranında artması oldu.

Çalışmaya göre kalifiye eleman sıkıntısının en çok yaşandığı meslek dalları yaşlı ve hasta bakımı, ağır vasıta şoförleri, tıbbi asistanlar, çocuk bakımı, motorlu taşıt teknolojisi ve yazılım alanındaki meslekler.

Raporda 2022 yılında genel olarak sıkıntı çekilen bu alanlara otel ve gastronomi, metal yapı ve otobüs şoförlüğünün de eklendiği belirtiliyor.

Federal İstihdam Dairesi, çalışmasında bin 200 meslek dalını 14 göstergeyi temel alarak mercek altına aldı. Bu 14 göstergeden altısı olduğunda eleman açığından söz edilebiliyor. Bu göstergelerden bazıları söz konusu kadronun ne kadar süre doldurabildiği, mesleğe özgü işsizlik oranı ve maaştaki gelişme.

İstihdam Dairesi'nin çalışmasında kalifiye iş gücü arasında yüksek nitelikli ve özel olarak eğitilmiş uzmanlar ile akademik eğitim almış uzmanlar ayrımı da yapıldı.

Ukrayna savaşının etkisi

İstihdam Dairesi, 2022 yılının başında aslında gelişmelerden umutluydu. Tedarik sıkıntıları çözülmüş, pandeminin olumsuz sonuçları da birçok alanda aşılmış görünüyordu.

Ancak Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'ya karşı başlattığı savaşın ardından çok sayıda kişi Ukrayna'yı terk ederek Almanya'nın da aralarında olduğu ülkelere sığınmak zorunda kaldı.

Bu gelişme, Almanya'da en çok istihdam piyasasında hissedildi. Almanya'ya sığınan Ukrayna vatandaşlarının başvurusuyla 2022'nin ikinci döneminde işsizlik oranı arttı. İşletmelerin kalifiye eleman sıkıntısı tırmandı ve doldurulamayan kadroların sayısı 2 milyon gibi rekor bir sayıya ulaştı.

Aranan nitelik arttıkça bulmak zorlaşıyor

Çalışmaya göre iş gücü açığı çekilen meslek dalları geçen yıl 200 ile rekor kırdı. Bunların yarısını da kalifiye eleman gerektiren dallar oluşturdu.

Almanya'da sadece 153 meslek dalında halihazırda eleman sıkıntısı çekilmiyor. Hatta mevcut iş gücü arzı bazı meslekler dallarında talebi önemli ölçüde aşıyor.

Kalifiye iş gücünde yaşanan sorunlara geçen Nisan ayında Köln merkezli Alman Ekonomi Ensitüsü'ne (IW) bağlı Kalifiye Eleman Güvenliği Uzmanlık Merkezi (KOFA) da dikkat çekmişti. Merkeze göre 2022'de 630 bin kadro, kalifiye elemanlar tarafından doldurulamadı.

Alman Ekonomi Enstitüsü uzmanlarına göre istenilen nitelikler ne kadar yüksekse o kadronun doldurulması da bir o kadar zorlaşıyor.

Hangi alanlarda sıkıntı yaşanıyor?

Almanya'da kalifiye iş gücü açığı yaşanan 200 meslek dalından 105'i yaşlı ve bakım hizmeti, sağlık alanındaki meslekler ile zanaat meslekleriyle ilgili.

İş gücü açığı bulunan ve uzmanlık gerektiren 56 meslek dalı da okul öncesi eğitim, fizyoterapi, ergoterapi, bakım hizmeti, bilgi teknolojileri, elektro ve iletişim teknolojileri olarak sıralandı.

İstihdam Dairesi doktor, eczacı, sosyal pedagog, meslek okulu öğretmeni, mimar ya da inşaat mühendisliği gibi 39 meslekte de eleman açığının olduğuna dikkat çekti.

Almanya'da 2022'de altyapı ya da inşaat sektöründeki meslek dallarında da sıkıntısı çekildiği belirtildi. Ayrıca bütün eyaletlerde mimar ve inşaat mühendisi eksiği olduğu tespiti yapıldı.

Buna karşılık Federal İstihdam Dairesi'nin çalışmasına göre makina mühendisliği ya da işletme tekniği alanında Almanya'da 2022 yılında hiçbir eyalette iş gücü açığı yaşanmadı. Ancak bazı eyaletlerde önümüzdeki yıllarda bu alanlarda eleman sıkıntısı çekilebileceği vurgulandı.

Enerjide dönüşümün etkisi

Otomotiv, havacılık, uzay sanayisi ve gemi yapımı alanlarında da kalifiye eleman sıkıntısının Almanya genelinde bütün eyaletlerde hissedildiğine dikkat çekildi.

Almanya'da çevre dostu enerjiler için dönüşüm planları nedeniyle enerji teknolojileri alanındaki mesleklerin önümüzdeki yıllarda daha fazla önem kazanması bekleniyor. İstihdam Dairesi 2022 yılında da Almanya'da enerji teknisyeni açığı yaşandığını aktardı.

İstihdam Dairesi, iş gücü açığı yaşanan yaşlı ve bakım hizmetlerinin geleceği konusunda iyimser değil. Nüfusun giderek yaşlanması nedeniyle bu alanda orta vadede iş gücü açığının kapatılması için bir rahatlama olması beklenmiyor.

Bilgi teknolojileri ise Almanya'da uzun yıllardır kalifiye eleman açığı olan alanlardan biri ve Federal İstihdam Dairesi'ne göre gelecekte de bu durum değişmeyecek. Hatta teknolojik dönüşümün bu alandaki eleman açığını giderek daha da büyütmesini bekliyor. Almanya'da geçen yıl en çok yazılım geliştirme ve programlama alanında kalifiye eleman açığı yaşandı.