Ulaştırma Bakanlığı'ndan TAV'a kira kıyağı: 9 ay boyunca kira alınmadı, 2 yıl boyunca da yüzde 50 indirim

Sayıştay’ın, Devlet Hava Meydanları ile TAV arasında yapılan sözleşmede yer almayan hükümler nedeniyle devletin zarara uğratıldığı uyarılarına rağmen, Fransız ortaklı TAV Havalimanları Holdinge, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından pandemi gerekçe gösterilerek kira ayrıcalığı yapıldığı kabul edildi. Bakanlık tarafından, “Nisan-Aralık 2020 dönemi için vadesi ötelenen kira bedeli faturalarına ait tutarlar iptal edilmiş ve belirtilen döneme ait kira bedeli faturaları iptal edilen bu kiracılara tahsisli mahaller için 01.01.2021-31.12.2022 dönemine ait kira bedellerine 2 yıl boyunca yüzde 50 oranında indirim uygulamaya başlanılmıştır” bilgisi verilirdi. Bakanlık tarafından yapılan yüzde 50 kira indirimi açıklamasına rağmen, TAV İcra Kurulu Başkanı Sani Şener tarafından, “Türkiye’deki 2022 kira ödemeleri 2024’e ertelendi” açıklamasının yapılması kafaları karıştırdı.

Hisselerinin yüzde 46,12’si Fransız hava limanı işletmecisi Aéroports de Paris Grubu’na ait olan TAV Havalimanları Holding’e, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından, pandemi süreci gerekçe gösterilerek kira ayrıcalığı yapıldığı bakanlık tarafından kabul edildi.

ANKA Haber Ajansı’ndan Mehtap Belen’in haberine göre, Bakanlık tarafından, “Nisan-Aralık 2020 dönemi için vadesi ötelenen kira bedeli faturalarına ait tutarlar iptal edilmiş ve belirtilen döneme ait kira bedeli, faturaları iptal edilen bu kiracılara tahsisli mahaller için 01.01.2021-31.12.2022 dönemine ait icra bedellerine 2 yıl boyunca yüzde 50 oranında indirim uygulamaya başlanılmıştır” bilgisi verildi.

BAKANLIKLA, TAV’DAN ÇELİŞKİLİ AÇIKLAMALAR

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun, Adana bağımsız Milletvekili İsmail Koncuk’un, TBMM Başkanlığı’na verdiği, “Milyonlarca esnafın pandemi kaynaklı sokağa çıkma kısıtlamaları nedeniyle yaşadığı ekonomik sorunlar dikkate alınmazken salgın kaynaklı seyahat kısıtlamalarının yarattığı mücbir sebep koşulları nedeniyle TAV’ın sözleşmesi neden iki yıl uzatılarak, kira borçları da 2 yıl ertelenmiştir?” yazılı soru önergesine verdiği yanıt da dikkat çekti.

BAKANLIK, “YÜZDE 50 İNDİRİM YAPTIK” DERKEN, TAV “KİRA ÖDEMELERİ, 2024’E KADAR ERTELENDİ” DEDİ

Bakan Karaismailoğlu tarafından verilen yanıtta, “Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını nedeniyle yolcu sayılarında yaşanan düşüşün sebep olduğu olumsuz ekonomik durumun telafisinin sağlanmasına yönelik uygulamalarda; havacılık sektörüne hizmet veren tüm kiracı ve işleticilere, faaliyet alanı kapsamına uyan mekanizmanın kurulması konusunda gerekli hassasiyet gösterilmiştir” denildi.

Yanıtta, “Bu kapsamda; Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (DHMİ) tarafından işletilen havalimanlarında hizmet veren havayolu, yer hizmet kuruluşları ile  ticari  hacim  işleten  kişi  ve  kuruluşlara  tahsisli  mahallere ait Nisan-Aralık 2020 dönemi için vadesi ötelenen kira bedeli faturalarına ait tutarlar iptal edilmiş ve belirtilen döneme ait kira bedeli faturaları iptal edilen bu kiracılara tahsisli mahaller için 01.01.2021-31.12.2022 dönemine ait kira bedellerine 2 yıl boyunca yüzde 50 oranında indirim uygulamaya başlanılmıştır” denildi.

TAV CEO’SU “KİRA ERTELEMESİ” DEDİ

TAV tarafından yapılan açıklama ise Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından verilen bilgilerle çelişti. TAV İcra Kurulu Başkanı Sani Şener tarafından, "Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) tarafından şirketimize gönderilen resmi yazıda, pandemi kaynaklı seyahat kısıtlamalarının yarattığı Mücbir Sebep (Force Majeure) koşulları nedeni ile, kontratlarımız gereği yapmış olduğumuz başvurularımızın değerlendirildiği ve Türkiye'de işlettiğimiz Antalya, Ankara, Gazipaşa-Alanya, İzmir ve Milas-Bodrum havalimanlarının her birinin mevcut işletme hakkı sürelerinin ikişer yıl uzatılmasına karar verildiği belirtilmiştir. Ayrıca, aynı yazıda, bahsedilen havalimanlarının 2022 yılında yapılması gereken kira ödemelerinin 2024 yılında yapılmasına karar verildiği tarafımıza bildirilmiştir" açıklamasının yapılması dikkat çekti.

SAYIŞTAY 2017 YILINDA, “CİDDİ KAMU ZARARI OLUR” DİYE UYARMIŞTI

Sayıştay denetim raporlarında, daha önce Devlet Hava Meydanları ile TAV arasında yapılan sözleşmede bulunmayan hükümler nedeniyle devletin zarara uğratıldığı belirtilmişti.

Sayıştay 2017 Denetim Raporu’nda, Devlet Hava Meydanları’na, TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği AŞ'nin herhangi bir talebi bulunmamasına rağmen, kuruluşun 22 Ocak 2013 tarihli yazısında "İstanbul yeni havalimanının ticari hava taşımacılığında kullanılacak olmasından hareketle 2017'de hizmete girmesi öngörülen yeni havalimanı ile işletmenizde bulunan Atatürk Havalimanı yolcu terminallerinin 2017-2021 yılları arasındaki dört yıllık çalışma dönemine ilişkin kâr kayıpları idarenizce, tarafınıza ödenecektir" denildiği hatırlatılarak, ciddi uyarılarda bulunulmuştu.

Sayıştay uzmanlarınca hazırlanan raporda, bu hususlar üzerinden Devlet Hava Meydanları’na uyarıda bulunarak "Kuruluşunuz ile TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği AŞ arasında imzalanmış olan kira sözleşmesinde kâr kaybıyla ilgili bir hüküm bulunmamaktadır" tespitine yer verilerek, “Kuruluşunuz sözleşmede bulunmayan bir ödemenin yapılması hâlinde bu durumun hem kamu kaynağı kullanan kuruluşunuzu hem de kamuyu ciddi bir zarara uğratacaktır” denilmişti.

26 Aralık 2019 tarihinde ise TAV Havalimanları Holding tarafından, Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin Atatürk Havalimanı'nın kapatılması nedeniyle şirkete 389 milyon Euro tazminat ödeyeceğini bildirilmişti.

PANDEMİ NEDENİYLE BAKANLIĞIN DESTEK VERDİĞİ TAV HOLDİNG’İN DEV HİZMET ALANLARI

Fransa şirketi olan Aéroports de Paris Grubu’nun yüzde 46.12 hissesine sahip olduğu ve dünyanın önde gelen havalimanı işletmecileri arasında yer alan TAV Havalimanları, Türkiye’de Antalya, Ankara Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Milas Bodrum ve Gazipaşa Alanya havalimanlarını işletiyor.

TAV yurt dışında ise Gürcistan’ın Tiflis ve Batum, Tunus’un Monastır ve Enfidha-Hammamet, Makedonya’nın Üsküp ile Ohrid, Suudi Arabistan’ın Medine ve Hırvatistan’ın Zagreb Havalimanı’nda faaliyet gösteriyor.

Holding duty free, yiyecek-içecek hizmetleri, yer hizmetleri, bilişim, güvenlik ve işletme hizmetleri gibi havalimanı operasyonunun diğer alanlarında da faaliyet gösteriyor. TAV Havalimanları, Letonya’nın Riga Havalimanı’nda da duty free, yiyecek içecek ve diğer ticari alanların işletmesini gerçekleştiriyor. (ANKA- MEHTAP BELEN)