Erdoğan’a seçim öncesinde yargıdan şarkı şoku: Beraber Yürüdük Biz Bu Yollarda, izinsiz kullanılıyor

ERSAN ATAR

Seçim kararını açıklayarak meydanlara çıkmaya hazırlanan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nden “şarkı sürprizi” çıktı. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi, Erdoğan’ın seçim mitingleri ile özdeşleşen “Beraber Yürüdük Biz Bu Yollarda” şarkısının bestecisinden izinsiz kullanıldığına karar verdi. İstinaf Mahkemesi, yerel mahkemenin “söz yazarına telif ödenmiştir, besteciye ödenmesine gerek yoktur” kararını bozarak, AKP’nin Besteci Selçuk Maner’e tazminat ödemesi gerektiğine hükmetti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hemen hemen her seçim mitinginde ve farklı toplantılarda kullandığı “Beraber Yürüdük Biz Bu Yollarda” şarkısı uzun yıllardır dava konusu olmaya devam ediyordu. Şarkının bestecisi Selçuk Maner, 2014 yılında, AKP’ye noter kanalıyla ihtar göndermiş ancak partiden bir yanıt alamamıştı. Maner, şarkısının 2014 seçimlerinde de kullanılması üzerine bu kez 12 yıl süreyle izinsiz kullanım nedeniyle 900 bin TL’lik maddi tazminat davası açmıştı.

Yaklaşık 9 yıldır devam eden davanın ilk aşaması İstanbul 4. Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi’nde görülmüştü. AKP bu yargılama aşamasında, şarkının “şarkı” olarak seçimlerde kullanılmadığını, sadece sözlerinin Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından söz olarak kullanıldığını, bu nedenle şarkının söz yazarı Aşkın Tuna’ya telif ödendiğini belirterek davanın reddini istemişti. Fikri Sınai Haklar Mahkemesi de AKP’nin şarkının sözlerini kullandığını bestesi ile beraber kullanmadığını ileri sürerek davayı reddetmişti.

İstinaf Mahkemesi: Hayır, bestesiyle kullandı

Besteci Selçuk Maner, yerel mahkemenin bu kararını istinaf yoluyla Bölge Adliye Mahkemesi’ne taşımıştı. Davanın istinaf incelemesini İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi yapmıştı. Daire, dava dosyasındaki görseller ve sunulan ses kayıtlarını dinleyerek şarkının hem sözlerinin hem de bestesinin kullanıldığı sonucuna vararak Fikri Sınai Haklar Mahkemesi’nin kararını, 2019 yılında kaldırmıştı.

İstanbul 4. Fikri Sınai Haklar Mahkemesi, Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararına uymamış bu kez şarkının bestesiyle kullanılıp kullanılmadığını hiç tartışmadan “Davacının dava açma ehliyeti yoktur” diyerek yeni bir hüküm kurmuştu. Fikri Sınai Haklar Mahkemesi geçen yıl Şubat ayında verdiği bu ikinci kararında, tekrar “Şarkının söz yazarına telif ödenmiştir, bestecisine ödemesine gerek yoktur” görüşünü savunarak Besteci Selçuk Maner’in davasında yeniden “ret” kararı vermişti.

Besteci Maner, Fikri Sınai Haklar Mahkemesi’nin ikinci kararına da itiraz ederek istinafa gitti. Böylelikle dosya yeniden İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi’ne geldi.

Daire, yaklaşık bir ay önce, dosyayı yeniden karara bağladı. Daire, şarkının bestecisi Selçuk Maner’e de telif ödenmesi gerektiğini belirterek yerel mahkemenin kararını kaldırdı. Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi kararının gerekçesinde şarkının bestesiyle beraber kullanıldığını belirterek şöyle dedi:

“Mahkemece toplanan deliller ve yaptırılan bilirkişi incelemeleri ile; dava konusu müzik eserinin davalı yanın savunmalarının aksine yalnızca sözlerinin kullanılmadığı, kullanımların yüksek oranda şarkı şeklinde olduğu, dosya kapsamında yer alan haber görüntülerinde parti toplantılarına katılan kişilerin şarkıya eşlik ettiği, şarkı kullanımının parti ile özdeşleştiği, bu nedenlerle kullanımların kendiliğinden gelişen kullanımı aştığı, dolayısı ile kullanımların beste sahibi bakımından ihlale sebebiyet verdiği sabittir.”

“Bestecinin telif hakkı var”

Bölge Adliye Mahkemesi kararında şarkının bestecisinin de haklarının tecavüz edildiğini de gerekçesinde şu ifadelerle aktardı:

“Esere yönelik ihlallerin haksız fiil niteliğinde olduğu gözetildiğinde eserden kaynaklanan haklara yönelik tecavüzün tespiti, men'i, ref'i ve tazminat taleplerinin her bir eser sahibi tarafından ileri sürülebileceği dikkate alınmaksızın, mahkemece yanılgılı değerlendirme ile Dairemizin kesin ve bağlayıcı nitelikteki ilamı ile çelişkiye düşülerek davacının aktif husumetinin bulunmadığından bahisle davanın reddine karar verilmesi hatalıdır. Mahkemece, yapılan ihlal tespiti dikkate alınarak davacının (Besteci Selçuk Maner) talepleri konusunda esastan inceleme ile karar verilmesi gerektiğinden, davacı vekilinin istinaf isteminin kabulüyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.”

Tazminatı yerel mahkeme belirleyecek

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nin “kaldırma” kararı, yargılamayı yapan İstanbul 4. Fikri Sınai Haklar Mahkemesi’ne gönderildi.

Buna göre Fikri Sınai Haklar Mahkemesi artık bu aşamadan sonra AKP’nin, Besteci Selçuk Maner’e ödemesi gereken tazminat miktarını hesaplayarak bir hüküm oluşturacak.

Söz yazarı CHP’ye katılmıştı

Bu dava sırasında sürekli adı geçen şarkının söz yazarı Aşkın Tuna, geçen yıl Kasım ayında CHP’ye katılmıştı. Tuna AKP’nin şarkının sadece sözlerini de izinsiz kullanmaya başladığını, kendisinin talebi üzerine telif verildiğini belirterek şunları söylemişti:

“Benden izin alınmamıştı. Hemen partili yetkililerle diyalog kurdum ve dedim ki, ‘Bu şarkının bir yazarı var ve bu şarkının bir telif hakkı var. Benim telif hakkımı verin.' Çok cüzi bir rakamla anlaşarak, şarkının şiirinin okunmasına müsaade ettim. Yalnız şiir olarak okunmasına müsaade ettim.”