Bursa’da tarihi saat 30 yıl sonra yeniden çalıştırıldı: 500 parçayı tek tek söküp onardı
15
Bursa'da 100 yılı aşkın zamandır kentin en hakim noktasında tarihe tanıklık eden saatin, restorasyonuna giden süreç, Tüm Saatçi İşadamları Derneği (TÜSAD) Başkanı Hayrettin Akpınar'ın 2016 yılında kulenin bir köşesinde atıl halde duran saat mekanizmasını görmesi ile başladı.
Akpınar, tarihi saatin yeniden çalışabilir hale getirilebilmesi için Belçika'da yaşayan, saatçiliğin ana vatanı olan Fransa, Almanya ve İsviçre gibi ülkelerde saat borsalarına katılıp, birçok müze ve özel koleksiyonda araştırmalar yapan saat restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal ile temasa geçti.
25
Belçika'dan gelip, mekanizmayı kule içinde inceleyen Yurtdakal, Belçika'ya döndükten 2 yıl sonra Bursa'ya yerleşti ve bir saat atölyesi kurdu. Bu sırada TÜSAD Başkanı Hayrettin Akpınar da tarihi saatin restore edilmesi için Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş ile temasa geçti. Tarihi mekanizmanın restore edilip, çalışır vaziyette meydandaki özel bir kabinde sergilenmesi fikrini destekleyen Başkan Aktaş, çalışmaların hemen başlatılmasını istedi.
35
Uzmanlık alanı tarihi mekanik saatler, barometreler ve her türlü tarihi zaman ölçüm enstrümanları olan Fatih Serhat Yurtdakal, saatin, 19'uncu yüzyılın başında faaliyete başlayıp, 20'nci yüzyılın ortasına kadar üretim yapan Fransız şirketi "Bailly-Comte" tarafından imal edildiğini belirledi. Tamir edilemediği için 1990'lı yıllarda sökülen mekanizma yerine elektrikli bir makine takılırken, yıllarca kulenin içinde kaderine terk edilen tarihi mekanizmayı atölyesine getiren Yurtdakal, iki yıl önce onarım ve restorasyona başladı. Yurtdakal, 500'ü aşkın parçadan oluşan saatin tüm parçalarını söküp, büyük bir titizlikle çalıştı.
Eksik olan sarkaç, kelebek debriyajlar, bazı manivela kolları ve bazı dişliler, orijinaline uygun olarak yeniden üretildi, arızalı ve aşınmış parçaların bakımı yapıldı. En küçük ayrıntısına kadar sökülüp, restore edilen saatin kadranı sıfırdan imal edildi. Saatin, pirinç olan rakamları yine Osmanlı döneminde sadece saat kadranlarında kullanılan Türk rakamları olarak kadranda yerini aldı.
45
Türkiye'nin farklı illerinde kule saatleri restore eden son olarak Bursa'nın Yenişehir ilçesindeki tarihi saati orijinal haliyle çalışır duruma getiren Fatih Serhat Yurtdakal, Tophane'deki saatin dönemindeki saatlere göre daha komplike olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
"Saat, çeyrekleri, yarım saatleri ve saat başlarını çalma özelliğine sahip. Her biri 60 kilo olan 2 ağırlığı var. "Remontage égalite" denilen yani 10 saniyede bir kurulum yapan bir sisteme sahip. Restorasyon öncesi saat çok yorgun ve kötü durumdaydı, tamamıyla korozyona uğramıştı. Eksik olan parçaları imal ettik. 500'ü aşkın parçayı tek tek söküp, onarımını ve bakımını yaptık. İlk günkü orijinal haline kavuşan saatin sergilenmesi de bence çok önemli. O bir saat olarak kule içindeki kabinde misyonunu tamamladı ve şimdi tarihi meydanda sergilenerek, kentin tanıtımına katkı sağlıyor. Yorucu bir çalışma oldu ancak emeklerimize değdi." (DHA)
55