İyi Partili Özlale'den çağrı: Deprem bağışları için komisyon kurulsun

ESRA TOKAT

Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremin ardından depremden etkilenen 11 ilde yaraları sarmak için pek çok siyasi parti, STK ve yurttaşlar seferber oldu. Pek çok kampanya da düzenlendi ve milyarlarca liralar toplandı. Peki bu toplanan paralar gerçekten de deprem için harcanacak mı? Yurttaşlar harcamaların nelere yapıldığını görebilecek mi?

Örneğin ‘Türkiye Tek Yürek’ yardım kampanyası sonucunda 15 milyar 146 milyon 528 bin TL toplandı. Kampanyaya telefon ile bağlanan AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan toplanan bağışların AFAD ve Kızılay aracılığıyla depremzedelerin yaralarının sarılması için kullanılacağını belirterek "Enkaz kaldırma ve şehirlerin kurulması için kolları sıvadık. 30 bin konut temeli atarak inşaya başlıyoruz. El birliğiyle bu imtihanın da üstesinden geleceğiz. Kabine Toplantısı'nda 136 milyon 589 liralık yardım topladık. Bizim katkımız da var. AFAD hesaplarına gelecek her kuruş depremzedelerimiz için kullanılacaktır" dedi.

Devletin parası yine devlete

TV'lerin ortak yayınında depremzedeler yararına düzenlenen bu kampanyada toplanan 115 milyar TL'nin 86 milyar lirasını, doğrudan kamuya ait ya da Varlık Fonu yönetiminde bulunan banka ve şirketler yaptı. Yani kısacası devletin kurumları devletin parasını yine devlete verdi.

Öte yandan bağış paralarının harcanacağı iki kurum olan AFAD ve Kızılay’ın da hesap verilebilirliği eleştiriliyor. Çünkü son 5 yıldır Sayıştay raporlarında AFAD’ın harcamalarına dair bir bilgi yok. Geçtiğimiz gün bir paylaşım yapan İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Kalkınma Politikaları Başkanı Prof. Dr. Ümit Özlale de akıllara bir başka soruyu getirdi: "Deprem için toplanan bağış, seçim sürecinde iktidar tarafından kullanılabilir mi?"

'İktidarın seçim kampanyasının finansmanı olabilir'

Konuya ilişkin konuştuğumuz Özlale, Kızılay’ın hakkında pek çok yolsuzluk davası olduğunu da hatırlatarak “AFAD ise zaten denetlenmiyor. Toplanan bunca bağışları ismi bu kadar lekeli olan iki kuruma vermek şüpheleri de beraberinde getiriyor” dedi.

'İktidar parayı rahat yönetebileceği kendi emrindeki iki kuruma aktardı'

Seçim süreçlerinde kamu bankalarından direkt olarak Hazine’ye para aktarmanın zor olduğunu ifade eden Özlale, “Şu anda Varlık Fonu yönetiminde bulunan banka ve şirketlerin yaptıkları bağış ise AFAD’a ve Kızılay’a olduğu için buradaki denetim ve hesap verilebilirlik eksikliği de bu paranın nereye nasıl harcanacağının bilinmemesine neden olacak. Kısacası görece biraz denetimli alandan tamamen denetimsiz bir alana 86 milyar TL aktarılmış oldu. Bunun açıklaması şudur: İktidar rahat yönetemeyeceği kamu bankalarından parayı alarak çok daha rahat kullanabileceği, kendi emrinde olan iki derneğe veriyor. Yani bu para çok rahatlıkla iktidarın seçim kampanyasının finansmanı olabilir ve kimsenin de ruhu duymaz” değerlendirmesinde bulundu.

'Bu denli yüklü miktardaki parayı yönetecek bir liyakata sahip değiller'

AFAD’ın depremi yönetemediğinin de altını çizen Özlale, “Bu süreçte başarısız olan bir kurumu bu parayı emanet etmek de çok riskli. Ayrıca AFAD ve Kızılay bu denli yüklü miktarda parayı yönetebilecek bir kadroya, liyakata sahip değiller” diye konuştu.

'Kuruş kuruş nereye harcandığının açıklanması lazım'

Deprem için toplanan bağışların seçim sürecinde rahatlıkla kullanılabileceği görüşünde olduğunu dile getiren Özlale, “Halkın kafasında soru işareti olmaması için 86 milyar TL’nin kuruş kuruş nereye harcandığının açıklanması lazım. Aksi bu şüphelerimizi kuvvetlendirir. Çünkü bu geçmişte yapıldı” diyerek 2011’de 644 kişinin hayatını kaybettiği Van depremi sonrasında dönemin AKP’li Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “Deprem vergileri nerede” sorusuna verdiği cevabı hatırlattı.

'Duble yollara gidiyor' hatırlatması

Şimşek bu soruyu “Sonuçta bunlar 74 milyonun servetidir. Deprem vergisi adı altındaki vergiden çok sürekli hale gelmiş ÖTV vs var. Bu vergiler bizim sağlığımıza gidiyor. Diyorsunuz ki bu çerçevede 44 milyar liralık vergi topladınız, nereye gitti. Sadece bir yıllık vatandaşın sağlığı için yaptığımız harcama 44 milyar lira. Bu, duble yollara gidiyor, demiryollarına, havayollarına, çiftçimize, eğitime gidiyor” diyerek yanıtlamıştı.

'Deprem için toplanan bağışların nasıl harcandığına dair komisyon kurulsun'

Özlale şu çağrıda bulunarak konuşmasını sonlandırdı:

"Seçim zamanı kamu kaynaklarından alınan bu 86 milyar TL’nin sicili oldukça kabarık olan iki derneğe veriliyorsa eğer o zaman biz de şunu talep ediyoruz:

"Bu paranın nereye nasıl harcandığı ile ilgili bir komisyon kurulsun Meclis’te ve bu denetlensin. Bu para şeffaf bir şekilde harcansın ve kuruşu kuruşuna takip edilsin. Madem bu kurumlar kendilerine bu kadar güveniyor o zaman Sayıştay raporları açıklansın, şeffaf bir şekilde harcamaların hesabını versinler ve biz de rahat edelim."