Deprem bölgesindeki binalara detaylı inceleme yapılmadan 'hasar tespit raporu' veriliyor

ESRA TOKAT

Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremlerin etkileri hala sürerken bölgede 156 binden fazla bina yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olarak tespit edildi. Ayrıca yıkılan ve ağır hasar gören binalardaki konut sayısı 507 bin civarında, orta ve hafif hasarlı bina sayısı ise 43 bin dolayında.

AFAD Başkanı Yunus Sezer'in açıklamasına göre ise 11 il ve 62 ilçede yoğun yıkımlar meydana gelen depremde 21 il ve 172 ilçede hasar tespiti yapıldı. Depremlerde 50 bin 96 kişi hayatını kaybetti, 107 bin 204 kişi de yaralandı.

'Herhangi bir hasar tespiti yapılmadı

Her gün bu rakamlara bir yenisi daha eklenirken deprem sonrasında Adana'nın Seyhan ilçesinde oturan *Ayşe Çınar'ın oturduğu binada herhangi bir inceleme yapılmadan hasarsız tespiti yapıldı. Kolonlarda, duvarlarda ve merdiven dairesinde derin çatlaklar oluştuğunu belirten Çınar, "Herhangi bir hasar tespiti yapılmadı. Evimiz şu an belki de gerçekten hasarsız da olabilir ancak bunun bir araştırma ve inceleme sonrasında kararının verilmesi gerekiyordu. Kimse gelmedi" dedi.

CİMER'e şikayet kaydı oluşturdu: 'Kaldığım eve gelmeden hasarsız diye kayda girilmesi suç'

Çınar, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na şikayet kaydı oluşturdu. Çınar, şikayet kaydında "Kiracısı olduğum eve hasarsız denildi oysa hiç kimse hasar tespiti için gelmedi. Şikayet ediyorum kaldığım eve gelmeden hasarsız diye kayda girilmesi suç" ifadelerine yer verdi.

AFAD'ın erzak yardımı ancak Nisan ayı başında ulaştı

Erzak yardımlarının ancak Nisan başında ulaştığını da söyleyen Çınar, "Depremden 2 ay sonra ancak AFAD'dan erzak yardımı alabildik. Kendi imkanlarımızla çadır yaptık depremin ilk günlerinde ama sobadan zehirlendik. Bu süreçte hiçbir yardım almadık. Çadır yardımı da alamadık, çok uzak bir bölgede çadır merkezi var dediler ancak 4 küçük çocukla ben nereye gidebilirim?" diye sordu.

Çatısı yerle bir oldu ama hasarsız raporu verildi

Malatya'nın Yeşilyurt ilçesinde çatısı tamamen çöken ve içinde ise yarıklar oluşan *Yılmaz ailesinin evine başlangıçta ailenin beyanları doğrultusunda yetkililerin 'ağır hasarlı' olarak denetlemeye aldığı ancak herhangi bir hasar tespit çalışması olmadan yapılan değerlendirme sonucunda 'hasarsız' olarak kayda geçildiği belirtildi.

'Bölgede hatalı tespit çalışmaları var'

Kısa Dalga'ya konuşan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'ne (TMMOB) bağlı Mimarlar Odası Malatya Şube Başkanı Yunus Emre Fidanel bölgede bu tarz hatalı raporlar verildiğinin altını çizerek, "Bölgede yüzde 15-20 civarında hatalı hasar tespiti çalışması yapılmış tahminimizce. Bazı ekipler depremin ilk anındaki yoğunluk nedeniyle binalara dahi girmeden tespit yapmışlar. Bölgede ne yazık ki bu yönde hatalar oldu. Ancak bu hataları gidermek için itiraz süreçleri başladı. Vatandaşın itirazına binaen farklı ekipler gelip incelemede bulunacak ve yine sonuca dair eğer bir tereddüt varsa Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüklerinde kurulacak olan aralarında akademisyenlerin de olacağı üst bir kurul inceleme yapacak. En son aşamada ise vatandaş mahkeme sürecini başlatabilecek" bilgisini verdi.

'Mutlaka Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'ne başvurulmalı'

Konuya ilişkin Kısa Dalga'ya değerlendirmede bulunan TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu 2. Başkanı Nusret Suna ise, "Hasarsız tespiti yapılıyorsa mutlaka resimlerinin çekilip sisteme işlenmiş olması gerekiyor. Öte yandan bu tarz durumlardan şüphe eden yurttaşlar bulundukları illerdeki Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'ne başvurmalılar, gerekli itirazları yapmalılar. Çünkü hasar tespitinin boyutu ne olursa olsun bir gerekçe sunulması gerekir" önerisinde bulundu.

Hasar tespitine itiraz nasıl yapılır?

İlk hasar tespitlerine (Kesin Hasar Tespit) itirazlar e-devlet üzerinden yapılabilmektedir. İlk etapta belirlenen hasar tespit sonuçlarının mahalle muhtarlıklarında ilan edilmesinin ardından askı koduyşa beraber 30 gün içerisinde itiraz başvuruları yapılabilecek. Yeniden hasar tespiti yapılan sonuçlar ise kesinleşecek.

Kesin Hasar Tespitleri (İlk tespitler) bittikten ve ilan edildikten sonra 30 günlük itiraz kabul süreci başlamaktadır.

Kesin ve İtiraz hasar tespitleri tamamlandıktan sonra vatandaşlar hasar tespit raporlarına Mahkeme yoluyla itiraz edebilmektedirler.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın konuya ilişkin açıklaması ise şöyle:

"Binanızın hasar durumunu, e-Devlet ya da www.hasartespit.csb.gov.tr adresinden öğrenebilir, hasar tespit başvurularınızı bu adreslerden yapabilir veya afet bölgelerindeki mobil iletişim merkezlerine başvurabilirsiniz. Hasar tespit sonuçlarının mahalle muhtarlıklarında ilan edilmesinin ardından 1 aylık itiraz süresi bulunmaktadır. Bu süre içerisinde vatandaşlarımız, e-Devlet ve iletişim ofislerinden itiraz başvurularını yapabilecek olup yapılan itiraz başvuruları doğrultusunda yeniden hasar tespiti yapılarak sonuçlar kesinleşecektir."