Dünden bugüne Erdoğan’ın, Kürt sorunu kronolojisi ve son sözleri: “Ülkemize giydirilmeye çalışılan deli gömleği"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, AKP Meclis Grup toplantısında yaptığı konuşmada, önceden yapılan “ekran başına” çağrıları nedeniyle dikkatler “Anayasa’da başörtüsü değişikliği” çağrısına odaklanmıştı ancak Erdoğan konuşmasında “Kürt soru”na yeni bir tanım getirdi. Erdoğan, “Kürt meselesinin ülkeye giydirilmeye çalışılan deli gömleği” olduğunu söyledi.

Erdoğan, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nu da hedef alarak Meclis Grup Toplantısı’nda şunları söyledi:

“Kürt meselesi diye ülkemize giydirilmeye çalışılan deli gömleğinden onlara rağmen kurtulduk. Bizim Kürt meselesi diye bir sorunumuz yok ki. Şu anda benim kabinemde iki tane Kürt arkadaşım var. Bizim böyle bir derdimiz yok. Ama sende bu noktada dert çok. Çünkü dürüst değilsin. Her numara var. Akşam yalan, sabah yalan. Türkiye düşmanlığının kanlı ve sinsi araçları, terör örgütlerini onlara rağmen ezdik. Bu da terör örgütlerinin temsilcileriyle Ankara’dan İstanbul’a dirsek dirseğe yürüdü. Hadi buna da yalan de..."

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu söylemi, daha önce aynı konuda yaptığı açıklamaları ve bu açıklamalardaki farklılıkları akıllara getirdi. Erdoğan’ın “Kürt sorunu” ile ilgili açıklamalarından akıllardan kalan bazıları şöyle:

2002: VAR DERSEN VAR, YOK DERSEN YOK: (Moskova’da, Zülfikar Baran isimli işçiyle diyaloğu):

“-Zülfikar Baran: "Kürt sorununu halletmeniz lazım, Kürtler tarihin en eski halklarından biridir."

- Erdoğan: "Ben biliyorum. Siirt'ten evliyim."

- Baran: "Doğrudur, ben de evli değilim ama evlenmek istiyorum. Kürtlerin 10 bin yıllık tarihi var."

- Erdoğan: "Ne kadar var?"

- Baran: "10 bin yıl bildiğim tarih. Türklerle beraber yaşamış."

- Erdoğan: "10 bin yılı nereden öğrendin?"

- Baran: "Tabi, araştırınca Türklerle beraber 10 bin yıllık tarihi var. Sorunun çözülmesini, bu acıların sona ermesini istiyoruz."

- Erdoğan: "Sorun var diye inanmayacaksın. Yok diye inanacaksın. Sorun var diye inanırsan sorun olur. Yok dersen sorun ortadan kalkar. Biz diyoruz ki sorun yok."

- Baran: "Böyle düşünürseniz tek başına iktidara geldiğiniz gibi gidersiniz de. Çalışan bir insanım ama siyasete baktığımda Ecevit ve diğerleri de iş başına geldiler. Böyle de gittiler. Siz sorunları görmezden gelirseniz, aynı şey size de olur."

- Erdoğan: "Sen ne diyorsun? Sen sorun var deyip ön kabul ile yaklaşıyorsun. Böyle yaklaşırsan sorunun içindesin demektir. 'Yok böyle bir sorun' demelisin…”

2005: BENİM DE SORUNUMDUR (Diyarbakır’da Toplu Konut Anahtar Teslim Töreninde):

“İlla her soruna bir ad koymak da gerekmez. Çünkü sorunlar hepimizindir. Ama illa 'Ad koyalım' diyorsanız Kürt sorunu bu milletin bir parçasının değil, hepsinin sorudur. Benim de sorunumdur. Sorunların parça parça adresi olmaz. Bütün sorunlar Türk olsun, Kürt olsun, Çerkez olsun, Abaza olsun, Laz olsun bütün Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının ortak sorunudur. Çünkü güneş herkesi ısıtır, çünkü yağmur herkes için rahmettir. Çünkü herkes aynı toprağın insanıdır, insanıyız, millet olmak işte budur. Bu sebeple 'Kürt sorunu ne olacak?' diyenlere diyorum ki bu ülkenin başbakanı olarak o sorun herkesten önce benim sorunumdur. Bu memleketin başka bir meselesini de bana soracak olsalar onlara da şunu derim, o mesele de herkesten önce benim meselemdir.”

2010: KÜRT SORUNUNU SAVUNUYORUM (Meclis’te yaptığı konuşmada):

“73 milyon insanımız Türkiye Cumhuriyeti üst kimliği altında birdir. Üst kimlik TC. vatandaşlığıdır. Bunun altında bir çok etnik unsur vardır. Başbakan olarak Kürt sorununu savunuyorum, savunmaya devam edeceğiz.”

2011: KABUL ETMİYORUM KÜRT SORUNU YOK, KÜRT KARDEŞİMİN SORUNU VAR (Partisinin Muş’ta düzenlediği mitingde):

“Bu ülkede kardeşi kardeşe düşürenlerle biz bir yerlere varamayız. Bu ülkeyi bölmeye çalışanlarla biz bir yerlere varamayız. Bu ülkede bölücü terör örgütü ile biz bu ülkeyi ayağa kaldıramayız… Bu ülkede artık Kürt sorunu yoktur. Kabul etmiyorum. Bu ülkede Kürt kardeşimin sorunu var, ama Kürt sorunu artık yok.”

2013: “BİR ANNENİN ÇOCUĞUYLA ANADİLİNİ KONUŞAMIYOR OLMASI… (Mesut Barzani ile aynı kürsüdeyken, Diyarbakır’da):

“Nasıl ki Türk’ü, Kürt’ten ayıramazlarsa, Kürt’ü de Türk’ten ayıramazlar. Bir annenin çocuğuyla anadilinde konuşamıyor olmasından büyük azap ne olabilir? Dağdakilerin indiğini, cezaevlerinin boşaldığını, 76 milyonun kucaklaştığını, birlikte yeni Türkiye olduklarını göreceğiz.”

2015: NE KÜRT SORUNU YA, NEYİN EKSİK: (Çözüm sürecinin devam ettiği günlerde, Balıkesir Ticaret Odası ve Balıkesir Sanayi Odası’nın “Ekonomi Ödülleri 2015” töreninde):

“Şimdi varsa yoksa bakıyorsun Kürt sorunu. Kardeşim ne Kürt sorunu ya. Artık böyle bir şey yok” diyen Erdoğan, şunları söyledi: “Neyin eksik senin? Başbakan çıkardın mı, bakan çıkardın mı, çıkardın. TSK’de var mısın varsın. Ne istiyorsun, daha ne istiyorsun? Allahaşkına bizden farklı neyiniz var, her şeye sahipsiniz.”

2018: KÜRT SORUNU YOKTUR DİYORUZ (Diyarbakır’da partisinin seçim mitinginde):

“Kürt yoktur demiyoruz Türkiye’nin artık bu noktadan geri dönüşü mümkün değil. Kürtlerin bizzat kendileri sorun gören anlayışa nazire olarak Kürt sorun yoktur diyoruz.”

2019: KÜRT SORUNU VAR DEMEK BANA HAKARET (Cumhurbaşkanı olduktan sonra yapılan kulis haberleri):

“Biz Kürtler için her şeyi yaptık. Kürt meselesi var demek bana, bize hakarettir. Türkiye meselesi vardır, Türkiye'yi bir bütün olarak ele almak gerekir. Ben Kürtleri ayırmadım.”

2020: NE KÜRT SORUNU YA? (Partisinin Grup Toplantısında):

“Kürt sorunu diyorlar, ne Kürt sorunu ya? 2005’te Diyarbakır’daki konuşmamda, ‘Bu ülkede Kürt sorunu yoktur, varsa da bunun sorumlusu benim ve biz çözeceğiz’ dedim. Bunları biz çözdük. Bu ülkede Kürt sorunu yoktur. Bu ülkede uzunca bir süre en çok sıkıntıyı Kürtlerin çektiği bir özgürlük sorunu vardır. Geri kalmışlık zincirini de kırdık” şeklinde konuştu.

23 EYLÜL 2022: ÇOKTAN ÇÖZDÜK, AŞTIK, BİTİRDİK: (ABD’de gazetecilerle sohbetinde):

"Yok Kürt sorununu çözmektir, yok şudur, yok budur… Türkiye'de böyle bir sorun yok. Biz bu işi çoktan çözdük, aştık, bitirdik. Eğer birliğe, beraberliğe, kardeşliğe inananlar varsa buyursunlar hep beraber yola devam edelim."

5 EKİM 2022: KÜRK MESELESİ DİYE GİYDİRİLMEYE ÇALIŞILAN DELİ GÖMLEĞİ: (Bugünkü AKP Meclis Grup Toplantısında):

“Kürt meselesi diye ülkemize giydirilmeye çalışılan deli gömleğinden onlara rağmen kurtulduk. Bizim Kürt meselesi diye bir sorunumuz yok ki. Şu anda benim kabinemde iki tane Kürt arkadaşım var. (Kısa Dalga)