Emekli 2011'den beri zam görmedi, memura yüzde 100'ün üzerinde zam gerekiyor

Memur maaşları ile SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı emeklilerinin aylıklarına yapılacak zamlar yarın enflasyon verilerinin açıklanmasıyla büyük ölçüde netleşecek. Normalde SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıkları bu yılın temmuz – aralık dönemindeki enflasyon oranında artacak. Memur maaşları ve Emekli Sandığı’ndan emekli olanların aylıklarına ise 2022’nin temmuz ayında yapılan yüzde 7’lik toplu sözleşme zammına göre yılın ikinci yarısındaki enflasyon farkı + 2023 yılı ilk yarısına ait yüzde 8 toplu sözleşme zammı oranında artış yapılacak.

Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre; aralık ayında enflasyon yüzde 3 çıkarsa SSK, BAĞ-KUR’da yüzde 17,5, memurlarda yüzde 18,6; aralık enflasyonu yüzde 4 çıkarsa SSK, BAĞ-KUR’da yüzde 18,6, memurlarda yüzde 19,7; aralık enflasyonu yüzde 5 çıktığında ise SSK ve BAĞ-KUR’da yüzde 19,8, memurlarda ve Emekli Sandığı’ndan emeklilere yüzde 21,0 oranında maaş zammı yapılması gerekecek. Ancak bu yıl memur sendikaları ve emeklilerden ilave zam konusunda yoğun talepler bulunuyor.

"Refah payı uygulamasına geçmemiz lazım"

KAMU - SEN Genel Başkanı Önder Kahveci, önceki hafta, MEMUR – SEN Genel Başkanı Ali Yalçın da geçen hafta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ile görüşerek taleplerini iletti. Kahveci, görüşme sonrası yaptığı açıklamada, “Ocak ayı itibarıyla çalışanlara ilave bir zam yapılması artık zaruri bir hal almıştır. Bununla birlikte çalışanlarımızın alım gücünü artırabilmek için de artık ücretlerde refah payı uygulamasına geçmemiz gerektiği kanaatindeyiz. Enflasyonun yüksek seyrettiği dönemlerde mutlaka enflasyon farkının aylara tekabül eden kısmının maaşlara yansıtılarak kayıpların önüne geçilmeli” dedi.

“Asgari ücretlilerin şartları memurlar için de geçerli”

MEMUR – SEN Genel Başkanı Yalçın ise görüşme sonrası yaptığı açıklamada şöyle konuştu:

“Asgari ücrete yapılan düzenlemenin çıtası ve çıpası ortada. Bu düzenleme, aynı zamanda sahanın okunduğunu ve görüldüğünü gösteriyor. Aynı şartların memurlar için de geçerli olduğunu ve bunun da görülmesi gerektiğini ifade ettik. En düşük devlet memuru maaşını toplu sözleşmeyle önemli bir aşamaya taşımıştık ama ekonomik göstergeler, oluşan alım gücü kaybı ve enflasyon boyutuyla bu artık geride kaldı. En düşük memur maaşı şu an 8 bin 39 lira. Bunun bir an önce toparlanması ve asgari ücretteki iyileştirmenin burada da aynı şekilde yapılması konusunda temel yaklaşımımızı ortaya koyduk."

Memur maaşları ile asgari ücret makası nasıl daraldı?

Temmuz 2015 tarihinde net asgari ücret 1.000 TL iken 2016 yılında yüzde 30 oranında artırıldı. Sonraki yıllarda da asgari ücret artışı ‘resmi’ enflasyonun üzerinde gerçekleşti. Buna karşılık memur maaşları ve emekli aylıkları resmi enflasyon oranında artırıldı.

Haziran 2015 – Kasım 2022 tarihleri arasında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 330 oranında arttı. Bazı meslekler ile ilgili çeşitli zamanlarda yapılan münferit iyileştirmeler dışında memur maaşları ve emekli aylıklarındaki artış da enflasyon düzeyinde gerçekleşti.

Net asgari ücret 2015 yılı temmuz ayında 1000 TL iken ocak ayında tam olarak 8,5 katına çıkarak 8 bin 507 TL olacak. Buna karşılık, ocak ayında yüzde 20 oranında zam yapılması ile memur maaşlarındaki artış yüzde 400’de kalacak.

2015 yılında Maliye Bakanlığı verilerine dayanarak Anadolu Ajansı tarafından yayımlanan memur maaş rakamlarının o günkü asgari ücrete oranı ile mevcut maaşların aynı orana getirilebilmesi için ocak ayında yapılması gereken zam oranlarını hesapladık. Söz konusu haberde eşi çalışmayan, iki çocuklu memurun aile yardımları dahil maaşı dikkate alındığı için, karşılaştırmayı da aynı şekilde yaptık.

2015’teki asgari ücret oranına ulaşmak için yüzde 100’den fazla zam gerekiyor

Öğretmen maaşı 2015 yılında asgari ücretin 3 katı, polis maaşı 3,2 katı, profesör maaşı 6,4 katı, en düşük memur maaşı ise 2,2 katı düzeyinde bulunuyordu. Şu anki maaş düzeylerinin 2015’teki asgari ücret oranına çıkartılabilmesi için ocak ayında polis memuru ve en düşük memur maaşlarına yüzde 105, öğretmen maaşlarına yüzde 127, profesör maaşına da yüzde 147 oranında zam yapılması gerekiyor.

Emekliye 2011 yılından beri refah zammı yapılmadı

Emekli aylıkları ile asgari ücret ilişkisi de aynı şekilde etkilendi. Emekli aylıklarına AK Parti hükümetleri döneminde 2003, 2004, 2005, 2010 ve 2011 yıllarında enflasyonun üzerinde refah zammı yapıldı. 2011 yılından bu yana genel olarak emekli aylıklarında bir artış yapılmadı. Sadece en düşük emekli aylığına seyyanen zam yapıldı. Önce 1000 liraya, ardından 1500, 2500 ve son olarak 3500 liraya çıkartıldı.

Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Genel Başkanı Kazım Ergün de yüzde 54,66 oranındaki asgari ücret zammının ardından yaptığı açıklamada, şunları kaydetti:

“Hükümetten bu oranlardaki bir artışı emekli aylıkları için de yapmasını istiyoruz. Emeklilerin buna çok ihtiyacı var. Çünkü bugün en düşük emekli aylığının asgari ücret karşısında küçüldüğü bir tablo ile karşı karşıyayız. 2002'de net asgari ücret 184 lira iken en düşük emekli aylığı 252 liraydı. Yani en düşük emekli aylığı bile asgari ücretin üzerindeydi. Bu yıllar içerisinde en düşük emekli aylığı ile asgari ücretin eşit olduğu bir tabloya dönüştü. 2016'da en düşük emekli aylığının 1242 lira, asgari ücretin ise 1300 lira olmasıyla tablo asgari ücret lehine değişti. Sonraki yıllarda da asgari ücret en düşük emekli aylığının sürekli üzerinde oldu."

Asgari ücrete yüzde 54.66 oranında zam yapılırken, memur maaşları ile emekli aylıklarına yüzde 18-20 oranlarında zam yapılmasının izah edilmesi zor olacak. Enflasyonun üzerinde refah zammı konusunda beklentinin karşılanıp karşılanmayacağı önümüzdeki günlerde netleşecek.