Enfeksiyon ölümleri alarm veriyor: Pandeminin pik dönemini geçti

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Pandemi Çalışma Grubu’ndan Güçlü Yaman'ın hesaplamalarına göre İstanbul’da enfeksiyondan ölenlerin sayısı 12 Ocak itibarıyla Covid-19 salgını öncesindeki üç yıllık ortalamanın yüzde 14 üzerine çıktı. Öte yandan bu sayısı Ocak başındaki ölüm sayısı pandeminin yoğun seyrettiği 2022’yi de geçti. 2023’ün son haftasında günlük ortalama fazladan ölüm sayısı 58’di.

'Hastanelerde ve toplu taşıma araçlarında maske takılmalı'

Konuya dair uyarılarda bulunan İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Esin Tuncay ise “Hastanelerden randevu alınamıyor. Randevu alamayanlar acil servislere yığılıyor. Servislerde, yoğun bakımlarda yer kalmadığı için hastalar acillerin müşahede odalarında, koridorlarında bekletiliyor. Bulaşma zincirini kırmak için hastalar evlerinde kalarak dinlenmeli. Özellikle hastanelerde ve toplu taşıma araçlarında maske takılmalı. Ancak Sağlık Bakanlığı bu konuda hiçbir uyarı yapmıyor" dedi.

Tüm birimler tıkandı

Diken'den Mesude Erşan'ın haberine göre TTB, tabip odaları, uzmanlık dernekleri, hekimler artan grip (influenza), Covid-19 ve diğer solunum yolu enfeksiyonları nedeniyle sağlık hizmeti veren tüm birimlerin (aciller, poliklinikler, aile sağlığı merkezleri, hastaneler) tıkandığını söylüyor.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca 12 Ocak’ta her yıl kış aylarında solunum yolu enfeksiyonu kaynaklı acil servis başvurularının arttığını, bu yıl da öncekilere benzer bir durumun görüldüğünü söylemişti.

'Ölüm nedenlerini bilmek istiyoruz' çağrısı

Durumun Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın ifade ettiği gibi ‘önceki yıllara benzer bir şekilde‘ diye geçiştirilecek kadar hafif olmadığını ifade eden Yaman, “İstanbul’da yılın son haftası salgın öncesine göre yüzde 25 daha fazla insan öldü. Bu ekstrem bir durum ve açıklanmaya muhtaç. Ölüm nedenlerini bilmek istiyoruz” çağrısında bulundu.

'Ölüm dalgası'

İstanbul’daki ölüm verilerinin büyükşehir belediyesi tarafından düzenli girildiğini ve güvenilir olduğunu belirten Yaman, sayıların COVID-19’un etkisinin sürdüğünü gösterdiğini söyledi.

Tablonun zamana yayılmadığını, daha önceki COVID-19 dalgalarından tanıdıkları bir ‘ölüm dalgası‘nın gözlendiğini anlatan Yaman şöyle devam etti: “Bizde salgın dalgaları 2020’den beri genellikle mart-nisan-mayıs, ağustos-eylül sonra da kasım-aralık-ocak dönemleriyle görüldü. Şimdi de benzerini yaşıyoruz.”

'Yılın son haftası aşırı bir durum yaşandı'

Bakan Koca’nın açıklamalarının aksine COVID-19’un ortadan kalkmadığını, grip, nezle ve diğer solunum yolu enfeksiyonlarının daha önce de görüldüğünü hatırlatan Yaman şunları söyledi:

“Ölümler stabil ilerler. Geriye dönük kıyaslamada görüyorum ki 2019 ve 2017’de ölümlerde bir artış var. 2018’de ise hafif de olsa bir düşüş. Bunların o dönemdeki solunum yolu enfeksiyonlarına bağlı ölümler olduğunu düşünüyorum. Şu anki ölümler bunları da aşmış vaziyette. Salgın öncesi her yıl yaşanan, normal denilebilecek ölüm artışlarının üzerine bir şey gelmiş olmalı. Yılın son haftası aşırı bir durum yaşandı. Yine İstanbul’da ölüm sayılarında 2021’e yaklaştık. Ocak başında 2021’i de geçtik. 2021 pandeminin hala yoğun yaşandığı yıldı. Delta varyantından çıkılmış, Omicron’a geçilmişti. Ama bu geçiş döneminde bu yıl ocağın ilk haftasında, o geçmiş dönemin ocağını geçerek, üzerine çıkmışız.”

Yaman Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2020, 2021 ve 2022 ölüm verilerinin kendi yaptığı hesapları doğruladığını da söyledi.

'İstanbul'a özel bir durum olamaz'

Yaman, salgının başlamasından kısa bir süre sonra Nisan 2020’den itibaren ölüm verilerinin (ölüm nedenleri, yaşı vs.) e-devletten kaldırıldığını söyledi. Oran veremeyeceğini ancak söz konusu artışın İstanbul ile sınırlı olamayacağını vurgulayan Yaman, “Salgın döneminde de benzer bir şey yaşandı. İstanbul'a özel bir durum olamaz. Pandemide varyantlar genelde önce İstanbul’da, bir-iki hafta sonra da ülkenin her yerine yayılıyordu. Dolayısıyla şimdi de durumun diğer şehirler için farklı olduğunu sanmıyorum” diye konuştu.

İzmir'de de ölümler pik yapmış

Yaman İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ilgili verilerine de güveniyor. Hesaplarına göre kentte, aralık ortasında ölümler salgın öncesi ortalamanın yüzde 27 üzerinde seyretti. 1 Ekim ile 15 Aralık arasında 916 fazladan ölüm kaydedildi. Ölümler şu anda salgın öncesinin yüzde 12 üzerinde. Öte yandan ölümler aşırı sıcak geçen temmuz sonunda ortalamanın yüzde 64 üzerine çıkarak 2023’ün zirvesini yapmış!

‘Test yapılmıyor, neyle karşı karşıya olduğumuzu bilmiyoruz‘

İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Esin Tuncay, çok fazla sayıda virüsün dolaşımda olduğunu ve hastanelerde aşırı yoğunluk gözlendiğini söyledi. Bazı hastanelerde yeni gelen hastaları yatıracak yatak kalmadığını, yer açabilmek için uygun hastaların erken taburcu edildiğini belirten Tuncay, “Bir hastalık geçiriliyor, daha tam iyileşemeden başka bir virütik enfeksiyonla enfekte olunuyor. Enfeksiyonlar yaşlı ve KOAH gibi ek hastalığı olanlarda çok zor ve ağır seyrediyor. Tekrar tekrar ev içi bulaşmaları da olabiliyor. Solunum yoluyla kolay bulaşan bu hastalıklarda birkaç gün evde kalarak izole olmak gerekiyor” diye konuştu. (Kısa Dalga)