Hangi ülke hangi silah sistemine yatırım yapıyor?
Dr. Can Kasapoğlu, Anadolu Haber Ajansı için kaleme aldığı analizinde 'Savaş ve harekat ortamı giderek daha belirsiz bir hal alırken jeopolitik trendler dünyanın savaş sonrası dönemden savaş öncesi döneme girdiğine dair ciddi emareler sunuyor' ifadelerine yer veriyor.
Peki , dünyanın gözünün kilitlendiği İran, Rusya ve Ukrayna hangi silah projelerine yatırım yapıyor? Dr. Can Kasapoğlu'nun analiziyle En çok yatırım yaptıkları silahlanma projeleri şu şekilde;
Ukrayna: Bir milyon dronluk ordu projesi
Rusya'nın saldırıları Ukrayna elitini ülke savunması için farklı yöntemler bulmaya zorladı. Özellikle NATO standartlarında 155 milimetre topçu mühimmatındaki dışa bağımlılık sebebiyle Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin harekat bağımsızlığının kısıtlanması Kiev'i asimetrik kapasite geliştirmeye mecbur bıraktı. Bu stratejinin en ilginç çıktısı Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin "Bir Milyon Dron Ordusu" düşüncesini hayata geçirmesi oldu.
Ukrayna'nın Bir Milyon Dron Ordusu projesinin 3 dikkati çekici yanı var. Birincisi, bu proje Ukrayna Savunma Bakanlığının uhdesinde yürütülüyor. Henüz 30'larında bir iş insanı olan Mihaylo Fedorov'un liderliğindeki Ukrayna Dijital Dönüşüm Bakanlığı projenin yürütücülüğünü üstleniyor. Bakanlık daha önce Space X’in uydu interneti olan Starlink’in Ukrayna’ya getirilmesi ve Rus Karadeniz Donanmasının yüzde 30'unun savaş dışı kalmasında büyük rol oynayan Sea Baby su üstü insansız deniz aracı programı gibi kritik işlere imza attı.
İkincisi, Ukrayna’nın dron programı Türkiye dahil olmak üzere diğer NATO ülkelerinden farklılaşıyor. Ukrayna, Bir Milyon Dron Ordusu savunma teknolojisini mümkün kılan dizayn felsefesine insansız uçaktan çok akıllı mühimmat olarak yaklaşıyor. Zira Ukrayna her ay yaklaşık 10 bin düşük maliyetli mini ve First Perseon View (FPV) dron kaybedip daha fazlasını envanterine katmaya mecbur. Projenin üçüncü ve en dikkati çekici yanı ise projenin ciddi bir savunma ekonomisi asimetrisini de beraberinde getirmesidir. Bakan Fedorov sosyal medya platformu X hesabında birkaç 100 dolarlık Ukrayna dronlarının milyonlarca dolar değerinde Rus harp araçlarını imha ettiğini bu asimetriyi ön plana çıkararak yayımlıyor.
Rusya ve İran: Geran Gezici mühimmat serisi
Birçok kişi Geran kamikaze dronlarına bu adıyla aşina olmasa da esasen Geran-1 ve Geran-2, İran Şahid-131 ve Şahid-136 gezici mühimmatlarının Rusya tarafından Ukrayna’ya karşı kullanılan varyantları. Bu satırların yazarının yıkıcı muharip etkilerini Ukrayna’da icra ettiği saha çalışmalarında bizzat müşahede ettiği söz konusu kamikaze dronlar birkaç veçheyle dikkati çekici özelliklere sahip.
Öncelikle bu dronların endüstriyel modelini değerlendirebiliriz. Tahran ve Moskova, Ukrayna’daki saldırıların uzun bir harbe dönüştüğünü doğru tahmin ederek Hazar Denizi üzerinden dron sevkiyatlarıyla yetinmedi ve bugün Rusya içlerinde kalan Tataristan’da müşterek bir üretim tesisi kurdu. Bu üretim tesisinin Rusya için 2 ana yararı oldu. Öncelikle, yılda binlerce Geran’ı envantere kazandıracak kapasite inşa edildi. Ayrıca dronlar sayesinde Rus birliklerinin Ukrayna şehirlerini yüksek operasyonel tempoyla sürekli baskı altına alması sağlandı.
Bu askeri trend, dron harbinin taarruz dominant karakteristiğini de bir kez daha gündeme getirdi. Ukrayna hava savunmasının yüzde 90'ın üzerinde başarı gösterdiği durumlarda bile dronların kritik altyapıya ve sivil yerleşimlere zararı yıkıcı oldu ve olmaya da devam edecek. Dahası, Geran kamikaze dron saldırıları, Ukrayna’nın normal şartlarda manevra birliklerine hava savunma koruması sağlaması gereken Flakpanzer Gepard gibi alçak irtifa uçaksavar sistemlerini şehirlerde kalarak halkı ve altyapıyı korumaya mecbur bıraktı. Sonuç olarak, Rus-İran dron projesi düşük maliyetli gezici mühimmatın ortak üretim projeleriyle yüksek sayılarda nasıl asimetrik etki oluşturabileceğinin çarpıcı bir örneği olarak karşımıza çıkıyor. '' (Kısa Dalga)
