İbrahim Kahveci: Kalıcı fakirliğe mahkûmuz

Karar Gazetesi yazarı İbrahim Kahveci, Türkiye ekonomisinin değer üretmediğini ve gelecekte de üretemeyeceğini belirterek, “Değer üretemediğimiz sürece veya ekonomik kalkınmayı sağlamadığımız sürece bu ülkede fakirlik azalmayacağı gibi artarak devam edecektir” dedi.

Kahveci, “Kalıcı fakirliğe mahkûmuz” başlıklı yazısında, kalıcı refah için “değer üretmek” gerektiğini belirterek, “Bakın sadece üretim yetmez ve de özellikle değersiz üretim. Mesela bizler domates-hıyar üretip yurtdışına sattığımızda şu hesabı yapıyor muyuz?: Bu üretim için girdi maliyetimiz (toprak dahil) harici ne kazanıyoruz? Hatta daha da önemlisi bu ihracat yüzünden yurtiçinde artan fiyatlardan bütün toplum nasıl etkileniyor? Bizler değerini bulmayan dış satışlara “fakirleştiren ticaret” ve bu sayede yaşanan büyümeye de “fakirleştiren büyüme” diyoruz. Türkiye’nin üretim değeri maalesef artmıyor. Özellikle Nass… dönemi olan 2022 yılında bu açıdan felaket yaşadık. İhracat ile ithalatın değer farkı yüzde 40’lara kadar yaklaştı. Olay sadece kısa vadeli ve sadece fiziki mal ve hizmet değeri açısından ele alınamaz. Mesela uzun vadeli baktığımızda “büyüme-cari denge” verisini dikkate alıyoruz. Bu konuda 80’li Özal dönemi yıllar dışında ülkemizin karnesi maalesef hiç iyi değil. Özal dönemi büyümede birim başına 174 milyon dolar açık verirken AK Parti dönemi büyümede birim başına cari açık 4,2 milyar doları aşıyor” dedi.

"Kemer sıkma politikası da zenginlik getirmeyecek"

Değer üretiminin orta-uzun vadeli geniş bir kalkınma programı ile sağlanabileceğine işaret eden Kahveci, “Yani kısa vadeli finansal dengeler ülkenin kalkınması anlamından hiçbir değer ifade etmiyor. Mesela şu anda odaklandığımız kısa vadeli kemer sıkma politikası ile dış denge sağlama hamlesi bize zenginlik getirmeyecek. Sadece hoyratça harcamalarımızı kısarak sıkıntı içinde gerçekleri göreceğiz” ifadelerini kullandı.

"Fakirlik artarak devam edecek"

Kahveci, şöyle dedi:

“Kısaca durumu toparlayalım: Türkiye bugün bir değer üretemiyor ve asıl sorun gelecekte de değer üretemeyecek. Gittikçe değer kavramını kaybeden bir ülkeyiz. Hatta ülkemizin teknolojik değer seviyesinin 2005-06 yıllarından beri zırnık ilerlemediğini söylediğimizde sanırım durum biraz daha net anlaşılabilir. Peki bu durumda enflasyonun kontrol altına alınması, yabancı sermaye girişinin gerçekleşmesi vs bizim fakirlikten kurtulmamızı sağlayacak mı? Tek cevap ile bitireyim: Değer üretemediğimiz sürece veya ekonomik kalkınmayı sağlamadığımız sürece bu ülkede fakirlik azalmayacağı gibi artarak devam edecektir. Hepimize geçmiş olsun...” (Kısa Dalga)

Yazının tamamı