İstanbul'un tarihe ışık tutan en gözde kültür sanat mekanları
111
1- Müze Gazhane
130 yıllık geçmişiyle Türkiye’nin en önemli endüstriyel miraslarından olan tarihi yapı, bir dönem İETT garajı olarak kullanıldıktan sonra kendi haline terk edilmişken yıllarca süren kamusal bir mücadeleyle kurtarılarak kapsamlı bir restorasyon sürecine alındı. Yeni dönemde kültür – sanat odaklı bir “yaşam alanı” konseptiyle İstanbul’a kazandırılan Müze Gazhane, 9 Temmuz 2021 tarihinde İstanbullulara kapılarını açtı.
211
2-Yedikule Gazhanesi
İstanbul’un en önemli endüstri miraslarından biri olan ve şehrin 150 yıllık hafızasına da ayna tutan Yedikule Gazhanesi, İBB Miras eliyle adım adım dönüşüyor. Tarihî alanda İBB Miras tarafından 2022 yılında başlatılan kapsamlı restorasyon çalışmalarının İstanbullulara ilk armağanı “Hangar” yapısı oldu. Yedikule Gazhanesi’nin özgün mimari niteliklerini ve tarihsel değerini ortaya çıkaran bir anlayışla restorasyon çalışmalarını sürdüren İBB Miras, Yedikule gibi yüzlerce yıllık geçmişiyle tarihin farklı katmanlarına açılan bir yerleşim merkezinde “çağdaş bir Suriçi kentsel dokusu” oluşturmayı amaçlıyor.
311
3-Taş Mektep
Sultan Abdülaziz döneminde 1870-1880 yılları arasında inşa edilen Taş Mektep, İBB Miras'ın restorasyonuyla yeniden hayat buldu ve kütüphane fonksiyonuyla İstanbulluların hizmetine sunuldu. Büyükada'da Kadıyoran Caddesi üzerinde yer alan ve 1967 yılından itibaren kullanım dışı kalan kâgir yapı, zamanla kaderine terk edildi. Yapı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Dairesi Başkanlığı'na bağlı İBB Miras ekiplerinin restorasyonuyla yeniden İstanbul'a kazandırıldı.
411
4-Metrohan
Dünyanın en eski ikinci metrosu olan Metro Han, Fransız mühendis Eugéne-Henri Gavand tarafından tasarlanır. 1871’de inşasına başlanan yapı 1875’te teslim edildi. Günümüzde İETT tarafından genel müdürlük binası olarak kullanılmaya devam eden yapının ikinci katı ise İBB Miras tarafından restore edilir. Restorasyon sürecinin tamamlanmasının ardından ‘Metrohan Kültür Sanat’ adı ile İstanbul’un kültür-sanat yaşamına katkıda bulunuyor.
511
5-Artİstanbul Feshane
İstanbul’un önemli endüstri mirası yapılarından Feshane-i Amire’nin hikâyesi, 1827 yılında Kadırga Cündi Meydanı’nda fes üretimi yapan bir imalathane ile başladı. Cumhuriyet dönemiyle birlikte birkaç kez el değiştiren Feshane, 1985’te İstanbul Belediyesi’ne devredildi. İBB Miras’ın 2022-23 yılları arasında gerçekleştirdiği restorasyon ve yeniden işlevlendirme çalışmalarının ardından “Artİstanbul Feshane” adıyla İstanbul’un kültür sanat hayatına kazandırıldı.
611
6-Anadolu Hisarı Müzesi
Anadolu Hisarı, İstanbul Boğazı ile Göksu Nehri’nin Boğaza karıştığı yer arasında uzanan üçgen şeklindeki toprak parçası üzerinde Boğaz’ın en dar noktasında bulunmaktadır. Rumeli Hisarı ile birlikte bir dönemin savunma yapısı olan iki hisar günümüzde de bu anlatının yer alacağı müze, sergi, kültür alanları olarak İstanbul’a kazandırıldı.
711
7-Casa Botter Sanat ve Tasarım Merkezi
II. Abdülhamid Dönemi’nde sarayın resmi terzisi ve modacısı olan Hollanda uyruklu Maison Jean Botter için yaptırılmıştır. 1893- 1909 yılları arasında İstanbul’da yaşayan ve İstanbul’da birçok önemli yapıya imza atan İtalyan Mimar Raimondo D’Aronco tarafından 1901 yılında inşası tamamlanarak Casa Botter olarak anılmıştır.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin kapsamlı restorasyon projesi sonrasında “Casa Botter Sanat ve Tasarım Merkezi” olarak İstanbulluları selamlayan tarihi yapıda bir çok etkinlik, gösteri ve buluşma gerçekleşiyor.
811
8-Cendere Sanat Müzesi
Osmanlı Dönemi’nin sonlarında inşa edilen Cendere Su Pompa İstasyonu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Dairesi Başkanlığı’na bağlı İBB Miras ekiplerinin titizlikle yürüttüğü restorasyon sürecinin ardından sanat galerisi olarak kapılarını açtı.
911
9-Bulgur Palas
İstanbul Fatih’te şehrin yedinci tepesi olarak kabul edilen Kocamustafapaşa Tepesi üzerinde konumlanan Bulgur Palas, şehrin yeni kültür sanat mekânı olarak yerini aldı. 100 yılı aşkın tarihine rağmen uzun süredir atıl biçimde kent sakinlerinin erişimine kapalı özel bir mülk olan Bulgur Palas, 2021 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından satın alınarak restore edildi.
1011
10-Çubuklu Silolar
İstanbul endüstri mirasının önemli yapılarından Çubuklu Silolar, Paşabahçe ile Kanlıca arasında yer alıyor. Siloların bulunduğu bölge, 19. yüzyıl sonlarında şehrin artan enerji ihtiyacını karşılamak üzere sanayi yapılarına açılmıştır. 1930’lardan itibaren ise özel petrol firmaları tarafından depolama alanı olarak kullanılmış; bu amaçla bölgeye farklı dönemlerde farklı büyüklüklerdeki silo yapıları yerleştirilmiştir. İBB Miras tarafından, evrensel koruma ilkeleri doğrultusunda hayata geçirilen restorasyon ve dünyada nadir görülen bir dönüşüm faaliyetiyle yeniden işlev kazanan Çubuklu Silolar, 2024 yılında İstanbul’a kazandırılmıştır.
1111
11-Yerebatan Sarnıcı
Yerebatan Sarnıcı Müzesi, görkemli İstanbul tarihinin izlerini sürebileceğimiz en önemli kültür varlıklarının başında gelmektedir. Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus (527-565) tarafından yaptırılan bu büyük yer altı sarnıcı, suyun içinden yükselen ve sayısız gibi görülen mermer sütunlar sebebiyle halk arasında “Yerebatan Sarayı” olarak isimlendirilmiştir. Latincede “Cisterna Basilica” olarak adlandırılan yapının bulunduğu yerde daha önceleri Stoa Bazilikası bulunduğundan, kimilerince “Bazilika Sarnıcı” olarak da anılmaktadır.