Kur Korumalı Mevduat gündem oldu: 'Yoksuldan zengine devlet eliyle para aktarımı'
121
İktisatçı Mahfi Eğilmez, kişisel internet sitesinde kaleme aldığı yazıda yabancı para mevduatlarının TL mevduata çevrilmesini hedefleyen kur korumalı mevduat hesabının amacına ulaşmadığını belirtti. Kurların yükselmesine önlem olarak oluşturulan sistemin üzerinden daha 6 ay geçmeden kurlar yeniden eski seviyesine dönmeye başladı.
Sosyal medyada çok sayıda kişi, kur farkından dolayı mevduat sahiplerine ödenecek faizlerin Hazine'nin dolayısıyla halkın cebinden çıkacağını belirterek ekonomi yönetimine tepki gösterdi.
221
Mahfi Eğilmez tabloyu şöyle anlatmıştı:
Kur Korumalı Vadeli TL Hesabı; döviz, altın ve TL birikimlerinin bankaların sunduğu faiz oranlarıyla (yüzde 17) ve hesabın açılış tarihiyle vade tarihi arasında oluşacak kur değişiminin faize eklenmesiyle açılan bir vadeli mevduat hesabıdır. Bu hesapla vade boyunca mevduat faizi getirisi elde edilmesine ek olarak vade sonu mevduat faizi getirisinin o dönemde ortaya çıkacak kur farkı üzerinden hesaplanan tutardan düşük olması halinde aradaki farkın Türk Lirası olarak hesaba yansıtılması şeklinde uygulanıyor.
Geçen yılın son ayında piyasaya sunulan kur korumalı mevduat hesabı yabancı para mevduatlarının TL mevduata çevrilmesi amacıyla yola çıksa da TL hesaplarının da kur korumalı mevduata dönüşmesine izin verilmesiyle farklı bir kapsama oturmuş oldu.
Bu hesabın getiri yükü banka ve Hazine arasında paylaşılıyor. Banka hesaba uyguladığı yüzde 17 faizi mevduat sahibine kendi kaynaklarından öderken, ortaya çıkacak kur farkını da Hazine, bütçeden ödüyor.
321
Kur Korumalı Mevduat Hesabı uygulamasının dört sakıncalı sonucu var:
(1) Bankalar, ödemeleri gereken faizin bir bölümünü Hazine’ye devrederek maliyeti düşürmüş ve dolayısıyla daha fazla kâr etmiş oluyorlar.
(2) Hazine, hiçbir şekilde kullanmadığı bir paranın maliyetini paylaşarak bankalara bir çeşit finansal destek sağlamış oluyor. Bir başka ifadeyle Hazine, halktan toplanan vergilerin bir bölümünü bankalarda kur korumalı mevduat hesabı açtırmış olan kişi ve kurumlara ödemiş ve bütçeye gereksiz bir yük yüklemiş oluyor.
(3) Tasarruf sahipleriyle vergi ödeyenler bire bir örtüşmediği için bankalarda birikimi olmayan insanların ödediği vergiler de Hazine tarafından bankalarda birikimi olanların hesabına ödendiği için gelir dağılımı eşitsizliği daha da bozuluyor.
(4) Kur korumalı mevduat hesabı döviz mevduatları dışında TL mevduatlara da uygulandığı için TL mevduatı da bir anlamda dövize endeksleyerek döviz mevduatını artırmış oluyor. Böylece döviz mevduatını azaltmayı öngörerek yola çıkan kur korumalı mevduat uygulaması sonuçta tam tersine döviz mevduatını artırmış oluyor.
421
Buradaki kritik nokta kur korumalı mevduat hesaplarının yabancı para mevduat olarak mı yoksa TL mevduat olarak mı kabul edileceği meselesidir. Kur korumalı mevduat bir çeşit yabancı paraya endeksleme uygulaması altında olduğu için yabancı para olarak kabul edilmesi doğru yaklaşımdır.
521
27 Mayıs itibarıyla dolarizasyonun yüzde 71'.8'e ulaşarak rekor kırdığını belirten Mahfi Eğilmez yazısını şöyle bitirdi: "Kur korumalı mevduat uygulaması, dolarizasyonu azaltmak bir yana artırmış, yanı sıra bütçeye gereksiz yükler yüklemiş ve gelir dağılımını daha da bozmuş bir uygulama olarak tarihe geçecek gibi görünüyor. Türkiye'nin, son bir yıldaki ekonomi politikası uygulamasını şöyle özetlemek mümkün:
'Faizden kaçarken kura yakalanmak.'
Sosyal medyada, kur korumalı sisteme gelen tepkiler ise şöyle:
621
721
821
921
1021
1121
1221
1321
1421
1521
1621
1721
1821
1921
2021
2121