Macron, Fransa polisinin 1961'de 200'den fazla Cezayirliyi öldürmesi nedeniyle özür diledi

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron 17 Ekim 1961 tarihinde Paris'te polisin Cezayirli göstericilere yönelik katliamını kınadı. Onlarca göstericinin polis tarafından öldürüldüğü, cesetlerinin Seine Nehri'ne atıldığı katliamı "suç" olarak tanımlayan Macron bu şiddetin "mazur görülemez" olduğunu söyledi.

Macron, öldürülenlerin anısına 60 yıl önce barışçıl protesto gösterisinin başladığı, Seine üzerindeki Bezons Köprüsü'nde düzenlenen anma törenine katılan ilk Fransa Cumhurbaşkanı oldu. Elysee Sarayı'ndan yapılan açıklamada Macron'un "o gece Maurice Papon'un emri altında işlenen suçların Cumhuriyet açısından mazur görülemez olduğu olgusunu tanıdığı" belirtildi. Böylece Macron, şu ana kadar Fransa devleti adına yapılmış en ileri açıklamayı yaptı ancak resmi bir özür dilemedi.

Ne olmuştu?

17 Ekim 1961 tarihinde Fransa'nın sömürgesi olan Cezayir'in bağımsızlık savaşı (1954-1962) sırasında, Paris'te yaklaşık 30 bin Cezayirlinin katıldığı bir barışçıl gösteri düzenlendi. Sokağa çıkma yasağına rağmen yapılan gösteride Paris Emniyet Müdürü Maurice Papon polise göstericilere ateş açma emri verdi. Polisin ateş açtığı, bazı göstericilere sopalarla saldırdığı ve bazılarını Seine Nehri sularında boğduğu o gece kaç kişinin hayatını kaybettiği tam olarak bilinmiyor ancak 200'den fazla Cezayirlinin o gece can verdiği tahmin ediliyor.

1980'lerde Papon'un İkinci Dünya Savaşı'nda Nazilerle iş birliği yaptığı ve ülkeden Yahudilerin sürülmesine de yardımcı olduğu ortaya çıktı. İnsanlığa karşı suç işlemekten hüküm giyen Fransız polis şefi daha sonra tutuklu olduğu cezaevinden tahliye oldu.

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun olayın "kolektif hafızaya işlenen insanlığa karşı katliamlar ve suçların" dehşetini ortaya koyduğunu söyledi. Tebbun "tarih ve hafıza konularına" "keskin bir sorumluluk anlayışıyla" ve "küstah sömürgeci zihniyetin egemenliğinden" bağımsız bir şekilde yaklaşılması gerektiğini belirtti.

Tarihçi yorumu

Tarihçi Emmanuel Blanchard AFP'ye yaptığı açıklamada Macron'un ifadelerinin bir "ilerleme" niteliği taşıdığını ve eski Cumhurbaşkanı François Hollande'ın 2012 yılında kullandığı ifadelerden "çok daha ileri” olduğunu söyledi. Blanchard ancak sorumluluğun dönemin emniyet müdürü Papon'a yüklendiğine ve dönemin başbakanı Michel Debre ve cumhurbaşkanı Charles de Gaulle'ün sorumluluğuna işaret edilmediğine dikkat çekti. Fransız tarihçi, Papon'un 1967 yılına kadar Paris Emniyet Müdürlüğü görevini sürdürdüğünü hatırlattı.

AFP/EC, BW

© Deutsche Welle Türkçe