Akdeniz Belediyesi'nin üç ihalesinden biri 'pazarlık usulü': Toplam bedel 21,5 milyon
EFE SÖNMEZ
Sayıştay’ın hazırladığı 2021 değerlendirme raporuna göre Akdeniz Belediyesi de birçok AKP’li belediye gibi Kamu İhale Kanunu’nun (KİK) 21’inci maddesinin ‘b’ bendini kullanarak ihaleye çıktı.
Buna göre belediye 2021 yılında toplam bedeli 153 milyon 427 bin 653 lira 70 kuruş olan 41 ihale düzenledi. İhalelerin üçte birine denk gelen 14’ü ise ‘21-b’ kapsamında yapıldı. Bu ihalelerin toplam bedeli 21 milyon 577 bin 976 lira 60 kuruş oldu.
Söz konusu kanun maddesi, kamu kurumlarına ‘doğal afet, salgın ya da acil durumlarda’ ihale düzenleme yetkisi veriyor. Bu madde kapsamındaki ihalelerde önceden ilan yapılmaksızın en az üç firmaya davetiye gitmesi gerekiyor. Firmalardan birinin teklif vermesi ise yeterli kabul ediliyor.
'EŞİTLİĞE AYKIRI'
Raporda, ‘21-b’ maddesi kullanılan ihalelerin daha önce belediye tarafından yapılan ve miktarı önceden tahmin edilebilecek alımları kapsadığı belirtildi.
Sayıştay şu değerlendirmeyi yaptı: “İlgili mal ve hizmet alımlarının 4734 sayılı Kanun’un 21-b maddesinde belirtilen ivedilik gerektiren ve öngörülemeyen durumlar oluşmadan yapıldığı görülmüştür. Bu durum Kamu İhale Kanunu'nun temel ilkelerine aykırı olup idarelerin ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi sağlamak için açık ihale yöntemiyle alım yapmaları gerekir.
BELEDİYE HATASINI KABUL ETTİ
Kamu idaresi cevabında; bulgu konusu hususa katılmış ve bulguda yer alan mevzuat hükümlerine riayet edileceği belirtilmiştir. Sonuç itibariyle, ilgili mevzuat gereği, idarenin belirtilen işlerde pazarlık usulüyle alım yapmasına lüzum bırakılmayacak şekilde ihale süreci için gerekli olan süreler de göz önünde bulundurularak, açık ihale usulü ile ihaleye çıkması gerekmektedir.”
BAZI İHALELER ÖZELLİKLE BÖLÜNMÜŞ
Sayıştay, aynı ihale konusunda yer alabilecek bazı alımların kısımlara bölündüğünü kaydetti. Belediyenin 528 bin liralık prefabrik alım ve 787 bin liralık etkinlik hizmet alım işini, iki gün arayla, miktarı bölerek aynı şirkete verdiği belirtildi.
KİK'in 21'inci maddesinin 'f' bendine göre pazarlık usulüyle verilecek ihalenin miktarı 404 bin lirayı aşamıyor. Ancak belediye, bu maddenin 'arkasından dolanmak için' farklı bir yöntem denedi.
'KANUNA AYKIRI'
Raporda şu ifadeye yer verildi: "(...) Dolayısıyla idare tarafından yapılan alımlarında 4734 sayılı Kanun’un 21-f maddesiyle 2021 yılı her bir alımı için belirlenen 404.000,00 TL’lik sınıra uyulmakla birlikte aynı mahiyette, aynı yükleniciden ve aynı gün sözleşme tarihli olan işlerin, farklı müdürlüklerce alınması suretiyle kısımlara bölünmesi Kanunun temel ilkelerine açıkça aykırılık teşkil etmektedir.
Kamu İdaresi tarafından yapılan alımların, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda öngörülen 'temel ilkeler' çerçevesinde yine aynı kanunda düzenlenen usul ve esaslara göre yapılması gerekmekte olup Kanun’da belirtilen temel ihale usulleri ile yapılması gereken alımlardır. Kamu idaresi cevabında, bulgu konusu husus ile ilgili gerekli özenin gösterileceğini belirtilmiştir. Sonuç itibariyle, idarenin belirtilen işlerde pazarlık usulü ile alım yapmasına lüzum bırakılmayacak şekilde ihale süreci için gerekli olan süreler de göz önünde bulundurularak açık ihale usulü ile ihaleye çıkması gerekmektedir."
KANUN NE DİYOR?
Sayıştay, KİK'in ihalelerin bölünmesine ilişkin bölümünden ise şöyle bahsetti: "4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 'Temel İlkeler' başlıklı 5’inci maddesinde; idarelerin bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu belirtilmiş olup söz konusu maddenin devamında ise eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği hüküm altına alınmıştır." (Kısa Dalga)
