Millet İttifakı'nın vekil listeleri nasıl olacak?

Seçimlere yaklaşık iki ay gibi bir süre kalırken Millet İttifakı’nın adayını ve geçiş yol haritasını belirlemesi ile önemli bir dönemeç daha dönülürken, gelecek günlerde ittifak partilerinin gündemindeki önemli konulardan bir diğeri milletvekili listeleri olacak.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 10 Mart Cuma günü seçimlerin yenilenmesi kararını almasından sonra karar aynı gün Resmî Gazete'de yayımlanacak. Bunun ardından ise Yüksek Seçim Kurulu (YSK) toplanarak Cumhurbaşkanı kararına dayanarak 14 Mayıs’ta seçimlerin yapılmasına hükmedecek.

YSK'nın hükmüyle birlikte milletvekili adayı olmak isteyen kamu görevlilerinin 16 Mart'a kadar istifa etmeleri gerekecek. YSK'nın seçim takvimini ise 20 ya da 21 Mart itibarıyla başlatması bekleniyor.

Seçim takvimine göre siyasi partilerin milletvekili aday listelerini en geç 10 Nisan'da YSK'ya bildirmeleri öngörülüyor. Ardından kurul, partilerin aday listelerini ve isimlerin adaylık koşullarını taşıyıp taşımadıklarını inceleyecek. YSK’nın seçim çevreleri itibarıyla milletvekili kesin aday listelerini ilan edilmek üzere il seçim kurullarına ve Resmî Gazete'ye ise 19 Nisan'da göndermesi bekleniyor.

Millet İttifakı listeleri çalışacak

Millet İttifakı adayını CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu olarak belirlerken, altı partinin önümüzdeki bir ay boyunca gündemindeki önemli konulardan biri milletvekili listeleri olacak.

Milletvekili seçimlerine altılı masadan CHP, İYİ Parti ve DEVA Partisi, Millet İttifakı içinde ama kendi bağımsız listeleriyle gireceğini açıklarken, Gelecek Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti milletvekili adaylarının büyük ihtimalle CHP listelerinden aday gösterilmeleri öngörülüyor.

Altılı masa TBMM'de anayasal çoğunluğu elde etmek amacıyla milletvekili seçimlerinde uygulanabilecek alternatifleri belirlemek için Ocak ayında komisyon kurmuştu. Komisyon şimdiye kadar 4 toplantı gerçekleştirdi, ancak geçtiğimiz 3 Mart günü için planlanan beşinci toplantı cumhurbaşkanlığı adaylığı ile ilgili son kriz nedeniyle yapılamadı. Krizin aşılmasıyla komisyonun önümüzdeki günlerde yeni bir gün belirleyerek toplanması bekleniyor.

DW Türkçe'nin komisyon çalışmalarında şu ana kadar gelinen aşamaya dair edindiği bilgiye göre ana muhalefet partisi CHP'nin 40-45 ilde kendi listeleriyle seçime girmesi geri kalan illerde de farklı iş birliklerine gidilmesi bekleniyor. Partilerin yapacağı işbirliğine o ildeki demografik yapı, daha önce alınan oylar ve şu anda partilerin o ildeki teşkilat yapıları gibi farklı kriterlere göre karar verilecek.

Bu çerçevede Millet İttifakı partilerinin en az 38 ilde ortak listeleri hazırlaması fikrinin üstünde duruluyor.

Altı parti arasında illere ve şartlara göre karma bir sistemin kurulması hedeflenirken, henüz bir netlik oluşmadığı ve adaylık meselesinin aşılması ile birlikte 10 Nisan’a kadar bu konuya dair detaylı çalışmalar yapılacağı belirtiliyor. Değerlendirilen alternatifler arasında bazı illerde altı partinin, bazılarında beş, bazısında dört, bazısında ise sadece iki partinin aynı listeden seçime girmesi de bulunuyor.

İYİ Parti ile işbirliği ne oranda olacak?

Bu arada Cumhurbaşkanlığı adaylığı ile ilgili yaşanan ve ardından aşılan son krizin ardından İYİ Parti’nin milletvekili seçiminde ortak listeler ya da diğer işbirliği yöntemlerine daha isteksiz yaklaşabileceği ihtimali de konuşuluyor. Bu durumda geri kalan beş partinin daha geniş kapsamlı bir birlikteliğe gidebileceği de belirtiliyor.

Ancak İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener dün akşam Habertürk'te yaptığı açıklamada milletvekili listelerinde işbirliğine kapıları kapatmayarak, "Her partide birçok arkadaşımız milletvekili seçilecek, bazı yerlerde işbirliği yapılacak, mümkün olacak en fazla milletvekilini çıkartmak isteyeceğiz. Ama bizler aday olmayacağız. Bakanlıkları konuşmadık" diye konuştu.

Bu sözler siyasi kulislerde işbirliğinin devam edebileceği şeklinde yorumlandı.

Bu denklemde Ali Babacan’ın DEVA Partisi ile Ahmet Davutoğlu’nun genel başkanlığındaki Gelecek Partisi’nin milletvekili seçimindeki hedefi TBMM'de grup kurmaya yetecek kadar yani 20-25 arası bir milletvekili sayısına ulaşmak.

Millet İttifakı’nın ortak hedefi ise anayasa değişikliğini yapma çoğunluğu olan 360 sandalye sayısına ulaşarak, güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçmek. Ancak bu hedef gerçekleşmese bile yasa geçirmek için şu an AKP’nin MHP’ye ihtiyaç duyması gibi ittifak dışındaki partilere mecbur kalınmaması için salt çoğunluk olan 301’e ulaşılmaya çalışılacak.

YSK’nın ilan etmesi beklenen takvime göre Millet İttifakı’nın 26 Mart günü ittifak modelini Kurul'a sunması gerekecek. Parti genel başkanlarınca imzalı şekilde ittifak anlaşması sunulması ardından 10 Nisan’da da milletvekili ortak aday listesi YSK’ya teslim edilecek.

Bu arada YSK milletvekilliği seçimleri için seçim bölgesi ve milletvekili sayılarını geçtiğimiz günlerde güncellemişti. Resmi Gazete’de 3 Mart’ta yayımlanan karara göre, 98 milletvekili çıkaracak İstanbul ile 36 milletvekili çıkaracak Ankara üç seçim bölgesine ayrıldı. 28 milletvekili çıkaracak İzmir ile 20 milletvekili çıkaracak Bursa ise iki seçim bölgesine ayrıldı.

Deprem illerinde seçim nasıl olacak?

Öte yandan 6 Şubat depremin vurduğu 11 il ve özellikle de yüksek oranda etkilenen Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman’da seçimlerin gerçekleştirilmesi şartları da ele alınıyor.

Depremin etkilediği illerden başka illere taşınan seçmenler ikametgahlarını eğer birinci adresleri olarak taşındıkları yere aldırırlarsa bulundukları yerde oy kullanabilecekler. İkametgahlarını aldırmayanlar için ise Millet İttifakı’nın değerlendirdiği bir seçenek seçmenlerin çeşitli yöntemlerle oy kullanacakları yerlere taşınması.

YSK, 31 Aralık 2022 nüfus kayıtlarını esas aldığı için depremin etkilediği 11 ilde seçmen ve milletvekili sayısında değişiklik bulunmuyor.

Diğer partiler ve YSK da seçim hazırlıkları kapsamında bu illerden başka yerlere taşınan ancak ikametgahlarını birinci adres olarak kaydettirmeyen seçmenlerin eski seçim bölgelerinde oy kullanabilmesi için çeşitli yöntemler üzerinde çalışıyor.

Bu arada depremzedelerin taşındıkları illerde eski seçim bölgeleri için sandık konulması, yani mesela Hatay için İstanbul’da bir "afet sandığı" kurulmasının yasal mevzuata aykırı olduğu ve anayasa değişikliği gerekeceği için bu aşamada mümkün görünmediği belirtiliyor.