Osmanlı arşivinden çıktı: Talebenin ayakkabısı yok, ağaç bayramına gelemez

Osmanlı arşivinden, 1916’daki Birinci Dünya Savaşı sürürken ağaç dikim bayramı yapıldığını, ancak öğrencilerin bu bayrama “ayaklarında ayakkabısı olmadığı” için katılamadıklarını gösterdi.

İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü'nde bilgi sistemleri şube müdürü olarak görev yapan Orman Yüksek mühendisi Erhan Kılıç, 'Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne Ağaç Bayramları' konulu yüksek lisans tezi çalışması kapsaması kapsamında arşiv araştırması yaptı.

Kılıç, Cumhurbaşkanlığı’ndaki Osmanlı Arşivi'nde 1. Dünya Savaşı'nın devam ettiği 20 Mart 1916'da Beşiktaş Barbaros Numune Mektebi idarecilerinin, İstanbul Maarif Müdürlüğü’ne Osmanlıca yazdığı el yazısı resmi belgeye ulaştı.

Kılıç'ın Türkçe'ye çevirdiği ve öğrencilerin ayakkabıları olmadığı için davet edildikleri ağaç bayramına katılamayacakları ifadeleri yer alan belge hem hüzünlendirdi hem de o savaş döneminde bile ağaçlandırma çalışmalarına verilen önemi ortaya koydu. Belgede şunlar kaydedildi:

"Saadetli efendim hazretleri. Müdürlüğünüzden 18 Mart 1916 tarih ve 114 numaralı şerefle gelen yazınızla, ağaç dikme bayramına iştirak etmek üzere 24 Mart 1916 Cuma günü mektebin de Kağıthane’ye gitmesi emri buyurulmakta ise de ekli belgenin içeriğinin altıncı maddesinde işaret edildiği şekilde talebenin ayakkabıları mümkün mertebe sağlam olması icap ettiği halde maalesef yarısı şehit çocuklarından oluşan fakir talebemizin mektebe gelebilecek ayakkabıdan bile mahrum oldukları göz önüne alınırsa katılımın tahammülsüz olacağının tezahür edeceği gibi küçük sınıflar talebesi de bu kadar uzak mesafeyi yürümek kabiliyetinden mahrum bulundukları için ancak yukarı sınıflardan beş altı talebe gidebileceklerdir ki bu sureti iştirake izin verildiği takdirde istenildiği şekilde hareket edileceği tabiidir. Emir sizlerindir sayın efendim. 20 Mart 1916." (DHA)