Prof. Dr. Tavşanoğlu: Yangın sonrası ağaçlandırma yapmak doğru değil

Hacettepe Üniversitesi’nden Yangın ekoloğu ve biyolog öğretim üyesi Prof. Dr. Çağatay Tavşanoğlu, orman yangınlarının ardından ağaçlandırma seferberliğine gidilmesinin doğru olmadığını, bunun ekosisteme zarar verdiğini söyledi.

Medyascope’tan Fırat Fıstık’a konuşan Tavşanoğlu, “Ağaçlandırma sivil toplum kuruluşlarının, halkın kastettiği anlamıyla yapılınca felaket oluyor. Çünkü bunun için alanın sürülmesi gerekiyor. O alanın sadece ağaçlardan oluşmadığı, çok daha fazla türden oluşan bir ekosistem olduğunu düşünmemiz lazım” dedi.

Akdeniz ormanlarının kendilerini yenileyebilme özelliğine sahip olduğunu söyleyen Tavşanoğlu, “Kızılçam, tohumlarını yangından korumak için kozalaklarını yıllarca kapalı tutan ağaçlar. Yangından sonra birkaç hafta içinde bu kozalaklar açılıyor, tohumlar besin ve mineralce zenginleşmiş olan yanmış toprağa ulaşıyor. Bu tohumlar da yedi-sekiz ay sonra genç fideler olarak karşımıza çıkıyor” ifadelerini kullandı.

Tavşanoğlu’nun açıklamaları şöyle:  

“Ağaçlandırma STK’lerin, halkın kastettiği anlamıyla yapılınca felaket oluyor”

“Türkiye’de Akdeniz Bölgesi’nde her gün onlarca yangın çıkıyor ancak bunlar küçük yangınlar olduğu ve hızlı şekilde kontrol altına alındığı için haber dahi olmuyor.

İklim krizi sıcak hava dalgasını daha fazla getirmeye başladı. Yangınları söndürme politikamız var, insan nüfusu da çok arttı. Bunların hepsi bir araya geldiğinde büyük yangınlar artıyor, gelecekte de daha fazla artacak.

Yangın sonrası için şunu söyleyebilirim: Ağaçlandırma sivil toplum kuruluşlarının, halkın kastettiği anlamıyla yapılınca felaket oluyor. Çünkü bunun için alanın sürülmesi gerekiyor. O alanın sadece ağaçlardan oluşmadığı, çok daha fazla türden oluşan bir ekosistem olduğunu düşünmemiz lazım. Ama sürüp ağaç dikersek biyoçeşitliliği kaybediyoruz. Sert, aşırı müdahaleler oldukça yanlış uygulamalar.

Ormanın kendini toparlama kapasitesini biliyor olmamız lazım. İnsanlar daha Afrika’dan, Akdeniz’e gelmeden bu ormanlar zaten yanıyordu. Fakat kendilerini yenileyebiliyorlar. Böyle özellikleri var. Kaldı ki orası orman da olmayabilir, bir çalılık olabilir. Akdeniz’de birçok bölge böyle zaten. Fakat bir ezber var, her yer orman olmalı diye. Bozkıra bile ağaç dikme hevesi bundan kaynaklanıyor. Afrika’da savanları ağaçlandırmaya çalışmak bundan kaynaklanıyor. Bir yanlış anlaşılma var.

“Yangından birkaç hafta sonra kozalaklar açılıyor”

Kızılçam, tohumlarını yangından korumak için kozalaklarını yıllarca kapalı tutan ağaçlar. Yangından sonra birkaç hafta içinde bu kozalaklar açılıyor, tohumlar besin ve mineralce zenginleşmiş olan yanmış toprağa ulaşıyor. Bu tohumlar da yedi-sekiz ay sonra genç fideler olarak karşımıza çıkıyor. Yani Akdeniz ormanları, kendilerini yenileyebilme özelliğine sahipler.

Yanan ağaçları keserek dalları yere serebilir ve bu sayede erozyonu da önleyebilirsiniz. Çünkü bunu yaparsanız topraktaki erozyonu da engelliyorsunuz. Sonrasında illa destek vermek istiyorsanız, kızılçam tohumu ekebilirsiniz. Böylelikle bu alanı sürmediğiniz için diğer türlerle ağaçların birlikte büyümesini, ekosistemin yenilenmesini sağlayabilirsiniz. Bir miktar tohum desteğiyle bu alanlar yeniden orman haline büründürülebilir.

“Kanıt olmadan, ‘Otel yapılacak’, ‘Teröristler yaktı’ gibi şeyler söyleniyor”

“Kanıt olmadan, ‘Otel yapılacak’, ‘Teröristler yaktı’ gibi şeyler söyleniyor. Çoğu zaman da böyle olmadığı anlaşılıyor. Bu kadar organize bir saldırı garip, mümkün değil.

Şu anki sıcak hava dalgasına baktığımızda sadece Türkiye’de değil Suriye’de, Sicilya’da, Yunanistan’da da yangınları görüyoruz. Aşırı kuraklığın yol açtığı bir sonuç. Evet, yangınların çoğu insan kaynaklı çıkıyor. Çünkü bu bölgelerde turizmden kaynaklı o kadar çok insan var ki. Yangın riski çok fazla. 50 yangın çıkmış, bir tanesi bu sebeple de çıkmış olabilir veya birisi oraya otel yapabileceğini de düşünüyordur. Olabilir ama bu geneli açıklamakta çok ütopik kalıyor.”