Prof. Pampal deprem riski yüksek iller için uyardı: Hatay yine yıkıcı depremlere maruz kalacaktır

Jeoloji mühendisi Prof. Dr. Süleyman Pampal, deprem tehlikesi altındaki bölgelere dair açıklamalarda bulundu. Hatay’ın yine yıkıcı depremlere maruz kalacağını belirten Pampal, Hakkari için de uyardı.

NTV yayınına katılan Pampal, "Kahramanmaraş merkezli depremlerin büyük yıkıma yol açtığı Hatay'da, Hatay'ın kuzey ve içini ilgilendiren deprem oldu. Güneye doğru Ölüdeniz fayı devam ediyor. Ölüdeniz fayı Hatay'dan itibaren Suriye sınırında Kızıldeniz üzerinden Lübnan ve İsrail Körfezi'nin geçip Kızıldeniz'e kadar devam eden bir fay. Yıkıcı deprem yaratma olasılığı yüksek olan bir fay. Mısır dahil Ortadoğu'da çok ciddi hasarlara neden olmuş. O bakımdan tehlike tamamen geçti diyemeyiz” dedi.

“Hatay yine yıkıcı depremlere maruz kalacaktır”

Hatay’ın Ölüdeniz fayının kırılması durumunda yine etkileneceğini kaydeden Pampal, “Onun için alelacele Hatay için planlama ve çalışmalar yapılmadan aynı bölgeye benzer yapı sistemleriyle devam etmek çok doğru olmaz. Hatay önümüzdeki dönemde de maalesef yıkıcı depremlere maruz kalacaktır. Bu bakımdan rahatlamak doğru değil” diye konuştu.

“Yıkımın nedeni uzun süreli ve yüksek ivmeli olması değil”

Pampal, şöyle devam etti: “Kırılan 400 kilometrelik kısım yani Çetinkaya'dan Hatay'a kadar olan kısım Kahramanmaraş merkez olmak üzere, Adıyaman, Kahramanmaraş, Hatay. Bu fayın kırılan kısmı bir daha kırılmayacak. Yüzyıllarca enerji biriktirecek. Kahramanmaraş'ta yapılaşmaya başlanabilir. Ancak benzer duyarlılıkla başlanabilir.

Bu yıkımların tek nedeni depremin uzun süreli olması değildi, depremin yüksek ivmeli olması değildi alüvyal zemin üzerine kurulmuş yerler olması idi. Biz betonarme, çok katlı, ağır yapıyı ivmeyi üçle dörtle çarpacak alüvyal zeminlere yapıyoruz üstelik deprem yönetmeliklerine uygun olmayacak şekilde inşa ediyoruz. Sonra da yıkıldık diye ah vah ediyoruz. Bu bile bile lades.

“Kaya zeminler üzerine kurulmalı”

“Bu şehirlerin bulunduğu bölgede tabi ki yapılaşılacak. Yerleşim olacak. Ancak bu alüvyal ovaların üzerine 3-4 katı geçmeyen, hafif, depreme dayanıklı yapılar yapılmalı. Depremde zeminin doğal salınım periyodu dediğimiz bir turunu yapmak için geçen süreyle, yapının doğal salınım periyodu dediğimiz bir kere sallanması için geçen zamanın saniye cinsinden tanımıdır doğal salınım peridyodu. Bunlar birbiriyle çakışırsa yapı rezonansa girer. Alüvyal değil kaya zeminlerin üzerine kurulmalı.

“Ekipler kurulmalı, arazi çalışmaları yapılmalı, numuneler test edilmeli, zemin etüdleri doğru yapılmalı, raporlanmalı, uygun zemine doğru proje ilkesine uyulmazsa tekrar yaşarız. Gelecek kuşaklar için bu kültürü oluşturmalıyız.”

“Hakkari’de deprem tehlikesi yüksek”

Şehirlerin çoğunun altında aktif faylar olduğunu söyleyen Prof. Pampal, deprem olabilecek bölgelere dair şunları söyledi:

“İkinci 7,6'lık depremi yaratan fayın hemen kuzeyinde, Nurhak civarında, onunla kesişen Malatya fayı var. Orada da stres yoğunlaşması var o fay kuzeye doğru gidiyor sonra sağa dönüyor Ovacık fayı olarak devam ediyor. Karlıova-Erzincan arasındaki Yedisu fayı 1784'te kırılmış, orası ve Bingöl civarında kırılmamış birkaç parça daha var.

“Arap levhası kuzeye doğru itiyor, Anadolu'yu sıkıştırıyor. Kabuk kalınlaşıyor. 40 km kalınlığında bir kabuğa sahip o bölge. Kuzey-güney yönlü sıkışma, ters faylar en büyük depremleri yaratır. Güneydoğu Anadolu bindirmesinin uç kısmı Hakkari'den geçiyor. Hakkari'de de deprem tehlikesi yüksek. Türkiye'nin deprem tehlikesi olmayan tek santimetrekaresi yok.

“1500 km'yi bulan bir Kuzey Anadolu fayı var. 1000 km'den daha uzun bir Doğu Anadolu fayı var. Batı Anadolu'da Ege graben sistemi dediğimiz faylar Muğla, Antalya, İzmir, Manisa, Balıkesir, Çanakkale, Bursa, Uşak, Kütahya, Denizli, Afyon buraların hepsi normal fayların etkisinde.

Tsunami olur mu?

“Türkiye'de deprem olmayacak yer yok. Ölüdeniz fayının güneye doğru kırılma ihtimali daha yüksek. Denizaltında levha sınırındaki bir harekette Tsunami etkisi ve tehlikesi söz konusu olur. Kıbrıs yayında, deniz içinde deprem olursa Tsunami o zaman söz konusu olur ve Tsunami'den insanların kurtulması daha kolay. Deprem gibi saniyeler içinde gelmiyor. 15-20 dakikanız var kurtulmak için. Tsunami olacaksa Ege ve Akdeniz'de olabilir. Afrika levhası ile Anadolu, batıda da Avrasya levhasının sınırında oluşacak 8 ve üzeri depremlerde söz konusu olur." (Kısa Dalga)