Sivas'ta belediye ihaleleri ‘es’ geçti; ‘kira kararı’na Sayıştay da anlam veremedi

EFE SÖNMEZ

Sayıştay’ın 2021 yılına ilişkin belediye denetim raporu yayınlandı. Raporda, proje için mal alımından benzinlik işletmesinin devrine kadar birçok kalemde, gerekmesine rağmen ihalelerin es geçildiği ifade edildi. Raporda ihalesiz örnekler peş peşe sıralanırken, pandemi döneminde kiralardan vazgeçilmesi de bir diğer eleştiri konusu oldu.

‘İZAHINI ANLAMAK MÜMKÜN DEĞİL’

Rapora göre belediye, Covid-19 döneminde kira gelirinden vazgeçerken yeterli inceleme yapmadı. Belediye meclisi, genelge sonrası faaliyeti durdurulan esnaftan Aralık 2020, Ocak-Şubat 2021 ile Mayıs 2021 kiralarını almamaya karar verdi. Kararla toplamda 312 kiracı ile 110 işgaliyeden 4 ay boyunca kira alınmamış oldu.

Raporda, “Şüphesiz tüm kiracı ve işletmelere yönelik idarenin sistematik olarak dört aylık alacağından vazgeçmesinin izahını anlamak mümkün değildir” ifadesi yer aldı.

Sayıştay, kiraların işyerlerinin çalışmadığı dönemlerde alınmadığına dikkat çekerek, belediyenin işyerlerinin faaliyetinin durup durmadığına dair yeterli inceleme yapmadan bu kararı vermesinin kanuni olmadığını kaydetti.

Belediye ise sokağa çıkma yasaklarını baz alarak kiralardan vazgeçildiğini bildirdi. Sayıştay, kiraların alınması gerektiğini belirtti.

‘REKABETSİZ SÖZLEŞME’

Belediye ambalaj atıklarının toplanması için Nisan 2020’de imzaladığı protokolle kenti dört bölgeye ayırarak dört firmadan hizmet alımı yaptı. Firmalardan biri protokolden çekilince üç şirketle yola devam edildi.

Raporda, hizmet alımında kamu yararı görülmesine rağmen, alımın söyleşmeyle firmalara verilmesi eleştirildi. İhale düzenlenmesinin zorunluluk olduğu ifade edilen raporda, “Bireysel yararların kamu yararından üstün tutulması sonucunu doğuracak bir kazanılmış hak anlayışı kabul edilemez” ifadesi dikkat çekti.

Sayıştay şunları kaydetti: “Belediyeye ait olan bu hakkın Kanun çerçevesinde ihale yoluyla rekabete uygun, saydamlığı sağlayarak sürenin belirli olması gibi hususları da içerecek şekilde verilmesi gerekir. Bu çerçevede görevli ve yetkili olan belediyenin ihale yapmadan rekabetsiz bir şekilde sözleşmeye istinaden bu hakkın kullanımına izin verebilmesi mümkün değildir."

‘TELİF’ SAVUNMASI İNANDIRICI BULUNMADI

Sivas Belediyesi’nin ihaleyle alınması gereken bazı hizmet alımlarını da telif hakkını gerekçe göstererek ihalesiz aldığı belirtildi. Buna göre 786 bin lira bedelli ‘Bir Orman Bir Fidan’ projesi kapsamında çok sayıda baskılı havlu, çanta, orman toprağı, broşür ve tükenmez kalem vs. temin edildi.

Raporda, sözleşme kapsamındaki bazı (orman toprağı gibi) mal alımının, şirkete Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca verilen telif hakkıyla doğrudan bağlantısı bulunamadığı ifade edildi.

Raporda, şirketin telif hakkının başlama tarihinin de işe başlama tarihiyle aynı olduğu dikkat çekilerek, harcama sürecinde şirketin telif hakkı kapsamında değerlendirilecek eseri bulunmadığı kaydedildi. Ayrıca ihalenin nasıl yapılacağına dair belediyeye yol da gösterildi.

Belediye, savunmasında, şirketin işe başlama tarihinden önce aldığı noter onaylı projesinin bulunduğunu ifade etti. Ancak Sayıştay bu savunmayı yeterli bulmadı.

Raporda şöyle dendi: “Belediye tarafından gerçekleştirilen mal alımlarında, kanunda belirtilen temel ihale usulleri çerçevesinde ihtiyaçlar giderilmeli, ayrıksı durumlar için kanunda düzenlenmiş yöntemlerin serbest rekabet ve şeffaflık ilkelerini zedeleyebilmelerine yol açacak uygulamalardan uzak durulmalıdır.”

KÂR PAYLAŞIMIYLA AKARYAKIT İSTASYONU DEVRİ

Rapora göre belediye meclisinin 3 Aralık 2020’deki kararıyla belediyeye ait akaryakıt istasyonunun işletme hakkı, beş yıllığına bir şirkete verildi. Firmayla kâr paylaşımı karşılığında istasyonun işletilmesi konusunda anlaşıldı.

Belediye, birden fazla şirkete teklif götürüldüğünü ancak yalnızca birinden olumlu dönüş alındığını belirtti. Raporda, şirketlerle ön görüşme yapıldığı bilgisi verildi ancak ‘doğrusu’nun ihale düzenlemek olduğu dile getirildi. (Kısa Dalga)