Tarihin en sağcı meclisi: 16 parti var, 10’u yelpazenin sağında
14 Mayıs seçimlerinde 28. Dönem Meclis’te görev alacak 600 milletvekili belirlendi. Vekiller mazbatalarını almaya başladı.
Gazete Duvar’dan Ceren Bayar’ın haberine göre, Meclis’te 16 siyasi parti temsil edilecek. Buna göre; Cumhur İttifakı bünyesindeki 5 siyasi parti AKP, MHP, DSP, Yeniden Refah ve HÜDA-PAR olurken, Millet İttifakı bünyesindeki 6 siyasi parti de CHP, İYİ Parti, DEVA, Saadet Partisi, Gelecek Partisi, Demokrat Parti Meclis’te yer alacak. CHP listelerinden seçime giren Mustafa Sarıgül liderliğindeki Türkiye Değişim Partisi’ni temsil ederken, Emek ve Özgürlük İttifakı bünyesindeki 4 siyasi parti Yeşil Sol Parti, TİP, TÖP, EMEP de Meclis’in diğer partileri olacak.
Meclis’te grup toplantılarının yapılabilmesi için en az 20 milletvekiline sahip olmak ve bir grup kurmak gerekiyor. Meclis’te grubu bulunan bir parti olmak, genel kuruldaki söz hakkından komisyonlardaki temsiliyete kadar siyasi partilere avantajlar sağlıyor.
Millet İttifakı’nın 4 partisi birleşecek mi?
Yeni dönemde de tıpkı geçen dönem olduğu gibi AKP, CHP, Yeşil Sol Parti, MHP ve İYİ Parti grup kurmaya hak kazandı. Ancak kulislerde CHP listelerinden Meclis’e girerek toplamda 37 sandalye kazanan DEVA, Gelecek Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’nin bir çatı parti altında birleşerek grup kurabilecekleri dillendiriliyor.
En sağcı Meclis
16 siyasi partinin ideolojilerine “kabaca” bir politik okumayla bakıldığında partilerin 10’unun siyasi yelpazenin sağında, 6’sının ise solunda olduğu görülüyor. Meclis’teki sandalye dağılımıysa Meclis’in ideolojik dengesinin sağ partiler ve bu partilerin milletvekillerinin lehine şekillendiğini ortaya koyuyor. Kendisini “milliyetçi”, “muhafazakar” ya da “milliyetçi-muhafazakar” olarak tanımlayan en az 404 milletvekilinin Meclis’e girmiş olması, tarihin “en sağcı”, “en milliyetçi”, “en muhafazakâr” meclisinin oluştuğu yorumlarını beraberinde getiriyor. Üstelik bu 404 milletvekilinden en az 9’u (HÜDA-PAR ve Yeniden Refah Partisi vekilleri) siyasal İslam’ın “radikal” olarak tanımlanan geleneklerinin temsilcisi ya da sempatizanı.
28’inci dönem Meclis’inde siyasi partilerin milletvekili dağılımı şöyle:
Cumhur İttifakı: 323
AKP: 268 (DSP-1, HÜDA-PAR-4)
MHP: 50
Yeniden Refah: 5
Millet İttifakı: 212
CHP 169 (DEVA-14, Gelecek Partisi-10, Saadet-10, DP-3, İYİ Parti-1, TDH-1)
İYİ Parti: 43
Emek ve Özgürlük İttifakı: 65
Yeşil Sol Parti: 61 (EMEP-2, TÖP-1)
TİP: 4
Bakanlar vekil oldu
600 milletvekili arasında kabineden 15 bakan bulunuyor. Süleyman Soylu, Hulusi Akar, Murat Kurum, Bekir Bozdağ, Mevlüt Çavuşoğlu, Derya Yanık, Vedat Bilgin, Fatih Dönmez, Mehmet Kasapoğlu, Nurettin Nebati, Mahmut Özer, Mustafa Varank, Mehmet Muş, Adil Karaismailoğlu ve Vahit Kirişçi’nin yanı sıra Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay da yürütmeden yasamaya geçen isimler arasında. Kulislerde Cumhur İttifakı çoğunluğu aldığı için yeni dönemde bakanların komisyon başkanlığına getirilebileceği, Fuat Oktay’ın Meclis Başkanı olarak görev yapabileceği, Hulusi Akar başta olmak üzere bazı isimlerin milletvekilliğinden istifa ederek kabineye geri dönebileceği konuşuluyor.
Kadın temsilinde Yeşil Sol Parti birinci
Meclis’in yeni döneminde kadın temsil oranının artmış olması dikkat çekti. Geçtiğimiz dönem 100 olan kadın milletvekili sayısı bu dönem 121’e çıktı. AKP’den 50, MHP'den 4, CHP'den 30, İYİ Parti’den 6, Yeşil ve Sol Parti’den 30, Türkiye İşçi Partisi'nden ise 1 kadın milletvekili Meclis'te yer alırken, kadın milletvekili sayısının toplam milletvekili sayısına oranı en yüksek olan parti yüzde 50 ile Yeşil ve Sol Parti oldu.
En genç vekil AKP’den, en yaşlı Bahçeli
30 yaş altında 5 milletvekilinin yer alacağı Meclis’te en genç milletvekili 25 yaşındaki AKP’li Zehranur Aydemir oldu. En yaşlı üye ise geçen dönem olduğu gibi bu dönem de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli.
Her 5 vekilden biri avukat
Meslek gruplarına göre incelendiğindeyse Meclis’te avukatların dikkat çeken üstünlüğü var. 600 milletvekilinin 123’ü, yani Meclis’in yüzde 20,5’i avukat. Bir başka ifadeyle 5 milletvekilinden biri hukukçu.
Futbolcular, gazeteciler, sanatçılar
Kamuoyunun yakından tanıdığı bazı isimler de bu dönem Meclis sıralarında olacak. Eski futbolcu Ünal Karaman, Türkiye eski güzeli Seda Sarıbaş, müzisyen Yücel Arzen, oyuncu Bahadır Yenişehirlioğlu, gazeteciler Cengiz Çandar, Şebnem Bursalı, Hulki Cevizoğlu, Ayşegül Doğan milletvekili seçilen isimler arasında.
Cezaevinden bir milletvekili
Yeni dönemde Meclis’e girmeye hak kazanan isimlerden biri de TİP listelerinden seçim yarışına giren ve Gezi davasından tutuklu bulunan avukat Can Atalay. Kesin sonuçların açıklanmasının ardından Can Atalay’ın tahliye başvurusunda bulunması bekleniyor. Anayasa’ya göre Atalay’ın tahliye edilerek Meclis çalışmalarına katılması gerekiyor.
Yeni anayasa vaadinin gerçekleşmesi zor
Seçim sürecinde muhalefetin en büyük vaadi Meclis’i işlevsizleştirdiği eleştirisini yaptıkları Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nden -kamuoyunun tanımıyla başkanlık sisteminden- parlamenter sisteme dönüş oldu ve bunun ön koşulu da anayasa değişikliğiydi. Ancak 14 Mayıs seçiminin ardından muhalefet, anayasayı değiştirecek çoğunluğu sağlayamadı. Dolayısıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin, çalışmalarını bir dönem daha Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi eşliğinde yürüteceği kesinleşti.
Anayasa değişikliği, iktidarın da vaatleri arasındaydı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sivil ve özgürlükçü bir anayasayı seçimden sonra mutlaka Meclis’in gündemine getireceklerini sık sık dile getirdi. Hatta ittifak ortağı MHP’nin 100 maddelik anayasa taslağı bile hazırdı. Ancak tıpkı muhalefet gibi iktidar da Anayasa’yı değiştirecek çoğunluğu elde edemedi. Dolayısıyla ikinci tur cumhurbaşkanlığı seçimini hangi aday kazanırsa kazansın yeni bir anayasa vaadinin hayata geçme ihtimali bir hayli düştü. (Kısa Dalga)
