Tesla yeni fabrikasını Türkiye'ye kuracak mı?

04:02

DW Türkçe'nin Beştepe kaynaklarından edindiği bilgiye göre, Elon Musk, bu teklife "Değerlendirelim, bu teklif sonrası en güçlü yeni fabrika adayı ülke, Türkiye'dir" karşılığını verdi.

Avrupa'ya mı diğer ülkelere mi ihraç edilecek?

Otomotiv ve elektrifikasyon uzmanı Yalçın Arsan, bu teklifin şu an nezaketen yapılmış bir teklif gibi göründüğünü belirtti ve "Ancak bu tarz yatırımlar böyle nezaketen adımlarla başlar" yorumu yaptı.

Türkiye'deki otomobil üretim kapasitesinin "hatırı sayılır kalitede" ve ucuz olmasa bile "son derece makul" olduğunu değerlendiren Yalçın Arsan, "Gelmiş geçmiş fabrikaları sayarsak 10’un üzerinde otomobil üreticisi Türkiye'de yer aldı. Bunun 4-5 misli de yan sanayii üreticisi var. Biz de hem teknik el yatkınlığı var hem de bu işi yapmaya uygun eğitimli iş gücü var. Teorik açıdan bakarsanız Türkiye doğru bir lokasyon" açıklaması yaptı.

Fabrika kuruluş kararlarının çok sayıda etkene bağlı olduğunu da anlatan Arsan, "Coğrafi konum, ticari anlaşmaların neresinde olduğu gibi etkenler önemli. Biz Avrupa Birliği (AB) içerisinde değiliz ama Gümrük Birliği içerisindeyiz. Bu nedenle Avrupa Birliği'ne ihracatta enteresan avantajlar olabilir" diyor. Yalçın Arslan, Tesla'nın Almanya'daki fabrikasını da hatırlatarak, "Avrupa’ya ihraç için üretim noktası ihtiyacı olup olmayacağı belli değil. Belki Türkiye, başka coğrafi lokasyonlara hizmet verecek ilginç bir coğrafi konumda olduğu düşünülebilir. Bunları konuşmak için daha çok erken" dedi.

Tesla'ya yeni teşvikler

DW Türkçe'nin edindiği bilgiye göre, Tesla için görüşmelerin ilerlemesi ile yeni teşvikler konuşulabilir. Hükümetin çıkaracağı yasalar veya kararnameler ile kurulacak fabrikaya istihdama katkısına göre sosyal güvenlik teşviği, arazi sağlanması, satışların yüzde 10-15'ine kadar gümrük vergisi muafiyeti ve benzeri teşvikler de gündeme getirilebilir.

Türkiye'deki diğer otomobil fabrikaları genellikle Bursa ve Kocaeli gibi büyük liman ve havaalanlarına yakın alanlarda. İzmir'e yakın da büyük otomobil fabrikaları bulunuyor. Tesla eğer Türkiye'de fabrika kurmaya karar verirse fabrikanın yeri de buna göre ve bölgesel şartlara göre belirlenecek. Hükümet kaynakları, büyük yatırımlara yer konusunda her türlü kolaylığın sağlanacağının altını çiziyor.

TOGG'u olumsuz etkiler mi?

Yerli otomobil TOGG'un fabrikası Bursa'nın Gemlik ilçesinde bulunuyor. Bu fabrikada şu anda yaklaşık 2 bin kişiye istihdam sağlanıyor. Fabrika tam kapasite çalışmaya başladığında 4 bin direkt, 20 bine yakın dolaylı istihdam hedefleniyor.

Otomotiv uzmanı Yalçın Arsan da Tesla fabrikasının açılması durumunda çok büyük bir istihdam sağlayacağı görüşünde.

Peki Tesla'nın Türkiye'de fabrika açması durumunda bundan TOGG nasıl etkilenir? Arsan, TOGG'un bundan olumlu etkileneceği görüşünde. Arsan, "Elektrifikasyon, yani içten yanmalı modelden elektrikli motorlara geçiş süreci geleneksel markaların biraz geriden takip ettiği bir süreç oldu. Geleneksel büyük markalar elektrifikasyona markalarımız direndiler, uzun süre değişimi yaşamakta geciktiler. Bu nedenle Tesla gibi markalar değişime liderlik etti. Bu konu ne kadar konuşulursa, elektrifikasyon konusu, TOGG için de Tesla için de anlamlı ve pozitif olacağını düşünüyorum" değerlendirmesi yaptı.

Volkswagen vazgeçmişti

Son olarak Alman otomobil firmalarından Volkswagen, Manisa'da yaklaşık 5 bin kişinin istihdam edileceği fabrika kurulacağını açıklamış ve yaklaşık 1 milyar euro sermayeli bir de şirket kurmuştu. Ancak yıllarca ertelendiği duyurulan projenin son olarak 2020 yılı temmuz ayında iptal edildiği açıklanmıştı. İptale dair resmi duyuruda, otomobilde küresel çapta talep azalması olduğu açıklanmıştı. Bu kararda Türkiye'nin insan hakları karnesi ve Suriye’de yürüttüğü operasyonların da iptalde gerekçelerden biri olduğu iddia edilmişti.