The Guardian: Türkiye'de kadınlar yasal kürtaj hakkından mahrum bırakılıyor

İngiliz gazetesi The Guardian, Türkiye'de devlet hastanelerinde kürtaj yapılmasının yasal olmasına rağmen birçok kadının bu haktan mahrum bırakıldığını yazdı. Gazete, "Yasal ama fiilen yasaklı: Türkiye'de kadınların ücretsiz, güvenli kürtaj yaptırması engelleniyor" başlıklı haberinde, birçok kadının "hastanelere yalvarmak zorunda kaldığını veya maddi durumu yetenlerin özel hastanelere gittiğini" yazdı.

'DEVET HASTANELER HERKESİ REDDEDİYOR'

Haberde, devlet hastanelerinde kürtaj yaptırma hakkı engellenen bazı kişilerin anlatımlarına da yer verildi. Gazete, son üç yılda kürtaj yaptıran bir düzineden fazla kadınla görüştüklerini ve hepsinin devlet hastaneleri tarafından yasadışı şekilde geri çevrildikten sonra özel kliniklere gitmek zorunda kaldığını yazdı.

'HAKKIM OLMASINA RAĞMEN KABUL ETMEDİLER'

Kimliğinin korunması için ismi 'Esra' olarak değiştirilen 27 yaşındaki İstanbullu bir kadın, istemeden hamile kaldıktan sonra devlet hastanesinde kürtaj yaptıramadığını, ücretini karşılayabileceği özel bir klinikte geçirdiği başarısız operasyondan sonra bir daha çocuk sahibi olamamaktan korktuğunu anlattı.

Esra, İstanbul'da kürtaj yaptırmak için hastane hastane dolaştığını ve devlet hastanelerinin hepsinin kendisini reddettiğini söyleyerek, "Bana tekrar tekrar 'Burada kürtaj yaptıramazsınız, biz yapmıyoruz' dediler. Onlara bunun benim hakkım olduğunu söyledim ama yine de reddettiler" dedi.

ÖZEL KLİNİKTE HATALI İŞLEME MECBUR BIRAKILDI

Bu noktada bazı özel hastanelere giden Esra, öğretmen maaşıyla ödemeyeceği fiyatlarla karşılaşmış: "Haftalar geçiyordu ve giderek endişeleniyordum; gizli ve sağlıksız bir yere gitmem gerekeceğini düşünüyordum." Nihayetinde ücretini karşılayabildiği özel bir klinik bulduğunda da, görevli jinekoloğun "partnerini evlenmeye ve bebeği doğurmaya ikna etmesi" yönündeki baskısına maruz kalmış.

BİR DAHA ÇOCUĞU OLMAMASINDAN KORKUYOR

Esra kürtajı burada yaptırdığını ama üç hafta sonra tekrar kanaması olduğunu ve ateşim çıktığını, en yakın devlet hastanesinde acil operasyona alındığını anlattı. Burada, özel klinikteki operasyon sırasında kürtajın tamamlanmadığı ortaya çıkmış: "Beni, kürtaj yapmadıklarını söyleyen hastanelerden birinde tedavi ettiler. İlk başta kabul etselerdi her şey o kadar kolay ve güvenli olacaktı ki..."

Esra şimdi, bir daha çocuğu olmamasından korkuyor.

'SAĞLIK ÇALIŞANLARI DA AYRIMCILIK YAPIYOR'

The Guardian gazetesi, Türkiye'de görüştüğü kadınların birçoğunun güvenli ve yasal kürtaja erişim hakkını kullanmaya çalışırken sağlık çalışanlarının düşmanlığı, ayrımcılığı ve tacizi ile karşılaştıklarını yazdı.

Gazetenin görüştüğü bu kadınlardan biri de, 28 yaşındaki İlknur. Bir yıl önce memleketi Köyceğiz'de hamile kaldığını söyleyen İlknur, doktorun ailesini tanıyabileceği endişesiyle kürtaj olmak için İstanbul'a gelmiş.

Bu sırada beş haftalık hamile olan İlknur, iki arkadaşının yardımıyla hem İstanbul'da hem yakın şehirlerde 20'den fazla devlet hastanesini aramış. Hepsinde de reddedilmiş. Kürtajın yasal olması nedeniyle operasyonu kolayca geçirmeyi planlarken karşılaştığı bu zorluğun kendisini korkuttuğunu söyleyen İlknur, sonuç olarak iki hafta sonra 3 bin 500 lira ödeyerek kürtaj yaptırmış

'O DOKTORUN YÜZÜNE BİR DAHA BAKAMADIM'

Ancak ilk ziyaretinde kendisine nazik davranan doktorun tavrı kürtaj sırasında değişmiş. "Kürtajı yaptırmak için gittiğimde aynı doktor ve hemşire çok tuhaf davranmaya başladılar" diyen İlknur, lokal anesteziye rağmen bir noktada acı hissedince bacaklarını oynattığını, doktorun ise kendisine "Bacaklarını aç, bu hiçbir şey değil. Eğer hamile kalmak için bacaklarını açabildiysen bunu şimdi de yapabilirsin" dediğini anlattı.

Bir daha doktorun yüzüne bakamadığını, hemşirenin hiçbir şey söylemediğini ve çok utandığını söyleyen İlknur, kontrol muayenesi için kliniğe bir daha gitmemiş.

DÖRT YILDA BÜYÜK ARTIŞ

The Guardian gazetesinin haberinde, Kadir Has Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma Merkezi'nin Türkiye'deki Kamu Hastanelerinde Kürtaj Hizmetleri Raporu'na da ayrıntıyla yer verildi. 2021 tarihli raporda, "isteğe bağlı kürtaj yapmıyoruz" diyen hastanelerin oranının dört yılda yüzde 12'den yüzde 54'e çıktığı belirtiliyordu.

'DOKTORUN REDDETME HAKKI YOK AMA BU ÇOK YAYGIN'

The Guardian'ın görüştüğü Filiz isimli bir hemşire ise "Birçok yerde fiili yasak var" dedi. İstanbul'da bir devlet hastanesinde çalıştığı belirtilen hemşire, "Türkiye yasalarına göre bir doktor, bir kadına kürtaj olamayacağını söyleyemez fakat reddetme çok yaygın. Bu da kadınları hastane hastane yalvarmak zorunda bırakıyor" dedi.

İHTİYAÇ DUYANLAR İÇİN LİSTE

Filiz hemşire, Türkiye çapında bazı sağlık çalışanlarının kadınların güvenli kürtaja erişimini sağlayabilmek için bu operasyonu hâlâ yapan doktorların bir listesini hazırladıklarını da anlattı. Ancak hemşire, listeyi sivil toplum ve feminist gruplar üzerinden yaymalarına rağmen ihtiyaç duyan herkese ulaşmalarının imkânsız olduğunu söyledi.

THE GUARDIAN ERDOĞAN'IN 'CİNAYET' TANIMINI HATIRLATTI

Haberde, "Bu fiili yasak, Türkiye hükümetinin kürtaja karşı takındığı giderek populist ve sertlik yanlısı tavırla şekilleniyor gibi görünüyor" denilirken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın kürtajı 2012'de 'cinayet' olarak nitelediği hatırlatıldı. (Kısa Dalga)

ABD'de istismara uğrayan 10 yaşındaki çocuğa kürtaj izni verilmedi