İllere göre uyuşturucu haritası çıktı: Anadolu, Avrupa ile yarışıyor
19
Kanalizasyondaki atık su analizi 1970’lerde nüfus büyüklüğünü ölçmek, çevreye karışan ilaç ve ilaç kalıntılarının etkisini belirlemek için geliştirildi. Uyuşturucuya yönelik ilk araştırma 2001 tarihliydi. 2011 yılında Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı Gözlem Merkezi (EMCDDA) tarafından çok sayıda şehirde eşzamanlı, yılda dört kez ve birer hafta olmak üzere, uyuşturucu sorununun diğer verilerini tamamlayıcı ölçümlere girişildi ve bu veriler çevrimiçi olarak kamuoyuyla paylaşıldı.
29
Metamfetaminde alarm zilleri çalıyor: Ege şehirleri dikkat çekiyor
Giderek kabusa dönüşen metamfetaminde adeta alarm zilleri çalıyor. İlk üçte yer alan Aydın, Uşak ve Bursa, 2021 yılında EMCDDA’da metamfetamin kullanımında ilk sıralarda yer alan Ostrava, Brno ve Prag gibi Çek şehirlerine yaklaşıyor.
Atık su analizine göre metamfetamin tüketiminde ilk 15 il şöyle:
Aydın
Uşak
Bursa
Samsun
Gaziantep
İstabul
İzmir
Denizli
Eskişehir
Antalya
Kocaeli
Balıkesir
Burdur
Kayseri
Isparta
39
Atık su analizine göre eroin tüketiminde ilk 15 il
Isparta
Denizli
Edirne
İstanbul
Uşak
Tekirdağ
Afyonkarahisar
Antalya
Burdur
Van
Eskişehir
Kütahya
Tokat
Amasya
Çorum
49
2021 raporu: Eroinde ilk üç sırada
İstanbul’un 14 ilçesi ve Adana’da iki ilçeyle süren pilot uygulama 2019 yılında, Yeşilay, İçişleri, İstanbul ve Çukurova Üniversiteleri işbirliğiyle 18 ilde 49 atık su arıtma tesisine yayıldı. Esrar, kokain, metamfetamin ve MDMA kalıntıları dışında eroin kalıntılarına da bakılan çalışma 2020 yılında 62 ile genişledi, ancak Covid 19 nedeniyle üç dönem yapılabildi. 2021’de dört dönem olarak tamamlanan araştırma dikkat çekici sonuçlar ortaya koydu.
Kanalizasyon analizine göre 2021 yılında eroinde ilk üç sırada Isparta, Denizli ve Edirne yer aldı. Isparta, adli istatistiklerde de yetişkin nüfusta uyuşturucu kullanım suçlarında ilk beş il arasında yer aldı. Transit yoğunluğun olduğu Edirne dışında Isparta ve Denizli’nin narkotik vakalarda da ilk sıralarda yer alıyor.
İlk 10’a bakıldığında beş ilin geleneksel afyon üreticisi iller olması, tıpta ya da gıdalarda kullanılan kimi maddelerin metabolite dönüşerek kanalizasyona karışabileceğini gösteriyor.
59
Aydın, uyuşturucu kullanım suçları bakımından 2020 yılında yetişkin nüfusta 100 binde 58 hükümlüyle ilk sıradaydı. Atık su analizinde Ege’den Uşak ve Denizli de ilk 10 il arasında. Polis kayıtlarında metamfetamin kaçakçılığı ile dikkat çeken Gaziantep de tüketimde beşinci sırada. Birimler farklı olduğu için karşılaştırma yanıltıcı olabilir ancak kabaca ilk üç ildeki bin miligramın üzerindeki tüketimin Avrupa şehirlerinde 2021 yılı için 200 miligramın üzerindeki Riga, Antwerp ve Dresden gibi şehirlerle boy ölçülebilecek bir değer.
69
Kokain turizmin yoğun olduğu bölgelerde yaygın
Son yıllarda Türkiye’de kokain kaçakçılığı artmış gibi görünse de iç piyasada tutunamayan kokainde ilk sıraları İstanbul, İzmir, Antalya gibi yabancı nüfusun yoğun olduğu ve hareketli bir turizm faaliyete sahip olan şehirlerin alması şaşırtıcı değil. Ancak ilk 10 şehir arasında İzmir’i bile geride bırakıp, 84 miligramla dördüncü sırada giren Bingöl soru işaretleri yaratıyor. 253 miligramlık kullanımla ilk sırada olan İstanbul’un Avrupa’da ilk yirmi şehir arasına girmesi mümkün değil. Bingöl uyuşturucu imal ve ticaret suçunda 2020 yılı itibarıyla yetişkin nüfusta 100 binde 34 hükümlüyle Türkiye’de 9. sırada yer alıyor.
79
Karaman, Avrupa’nın ilk 20 şehri arasında
Kanalizasyon verilerindeki Ekstazi kullanımında ilk sırada Karaman ve üçüncü sırada komşusu Konya yer alıyor. Karaman bin kişiye 77 miligramlık günlük tüketimiyle Avrupa’nın ilk 20 şehri
arasında yer alabilecek potansiyel gösteriyor. Konya Avrupa şehirlerine yaklaşmasa bile bir önceki yılın birincisi olarak dikkat çekiyor. Her iki şehrin hükümlü istatistiklerinde ilk sıralarda gözükmemesi dikkat çekici. Ekstazi’de en önemli üreticinin Hollanda olması ve Hollanda’da yaşayan 500 bin Türk işçisinin yüzde 11’inin Karamanlı olması bu köprüyü açıklayacak bir anahtar olabilir.
89
Esrarda durum
Esrarda ilk sırada Adıyaman’ın yer alması da dikkat çekici. Adıyaman 13.287 miligramla bütün büyük şehirlerin önünde gözüküyor. Yine de bu veriler, Amsterdam, Barselona gibi Avrupa şehirlerinin yanına bile yaklaşamıyor. Ayrıca geleneksel kenevir üreticisi olan, imal ve ticaret hükümlülerinin nüfusa oranında 14 yıllık verilerin ortalamasıyla ilk sırada yer alan Diyarbakır’ın 32. sırada olması ölçümün yeterli olmayabileceğini gösteriyor.
99
Uyuşturucu artık Anadolu’nun içlerine yayıldı
Gazeteci Cengiz Erdinç, kitabında yayımladığı raporu şöyle yorumladı:
“Türkiye atık su analiz verileri Avrupa’ya karşılaştırılamasa da her çeşit uyuşturucunun büyükşehirlerin ötesine geçip, Anadolu’nun içlerine yayıldığını gösteriyor. Tüm bu tespitlere rağmen atık su analizi tek başına uyuşturucu sorununu ortaya koymak için yeterli değil. Farklı verilerle desteklenmesi ve birleştirilmesi gerekiyor.
Adli istatistiklerde kullanım ve imal ve ticarette ilk sıralarda yer alan Elazığ, Kilis, Samsun, Aksaray gibi illerin atık su analizinde dikkat çekmeyen verilere sahip olduğunu hatırlamakta yarar var. Adli istatistiklerin gösterdiği bir başka önemli nokta uyuşturucu kullanımı ve ticaretinde öne çıkan Aydın, Bursa, Uşak gibi illerin organize suçun habercisi olan cinayet, yaralama, darp, gasp, yağma gibi suçlarda da dikkat çekici rakamlara sahip olması.” (Haber Merkezi)