UNDP hesapladı: 6 Şubat enkazları 1999 depremini ve 2011 Japonya tsunamisini katladı

Fotoğraf: Esra Tokat-Kısa Dalga/Hatay

6 Şubat'ta Kahramanmaraş merkezli depremlerde 11 il büyük bir yıkıma uğradı. Depremin etkileri hala devam ederken kentlerdeki en önemli sorunlardan biri de enkaz yığınları olmaya devam ediyor.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tahmini hesaplamalarına göre 200 milyon ton olan enkaz miktarı; Türkiye’nin 1999 depremlerindeki 13 milyon ton, 2011 Japonya tusunami felaketindeki 31 milyon ton ile karşılaştırıldığında oransal olarak ciddi bir fark görülüyor. Japonya’nın UNDP aracılığıyla sağladığı 4,8 milyon dolar finansman ile bölgede 2 tesis kurulacak. Tesislerin kurulması için satın alma işlemleri devam ediyor.

Japonya yüzde 81'ini geri kazandı

UNDP’nin verdiği bilgilere göre Japonya 2011’de yaşanan ve geniş bir coğrafyada yıkıma neden olan tusunami sonrası oluşan enkazı yüzde 81 oranında geri kazandı. Türkiye’nin de benzer şekilde geri kazanım faaliyeti yürütmesi için girişimlerde bulunuldu.

Türkiye'de geri dönüşüm faaliyeti 2024'te

EKONOMİ’nin edindiği bilgilere göre tesisler 2024 yılı içinde faaliyete başlayabilecek. Konunun uzmanları ise kontrolsüz olarak altyapısı hazırlanmamış bir bölgeye atılan enkaz şu anda çevre kirliliğine yol açıyor.

'Beton enkazının da öğütülerek asfalt yol dolgusunda kullanılması mümkün'

4T Platformu (Temiz Çevre, Temiz Enerji, Temiz Tarım, Temiz Beslenme Platformu) Başkanı atık azmanı Ali Rıza Öner, şu anda deprem enkazına yönelik çok sınırlı olanlar dışında kapsamlı bir geri kazanım faaliyeti olup olmadığı konusunda bilgisi bulunmadığını belirtti. Yağışlarla beraber hem çevre riski hem de geri kazanılabilecek materyallerin kaybına ilişkin unsurlar olduğunu vurgulayan Öner şunları söyledi:

"Sadece metal, plastik vb. materyaller değil, beton enkazının öğütülerek asfalt yol dolgusunda kullanılması mümkündür. İnşaat atıklarıyla aynıdır. Beton kütlesi kırılarak mıcır ya da dolgu malzemesi haline getirilebilir, atık olarak terk edilmesi gerekmiyor."

'Atık geri kazanımından sonra alanın mutlaka rehabilite edilmesi gerek'

"Atık geri kazanımından sonra alanın mutlaka rehabilite edilmesi gerekir. Rehabilite genellikle ağaçlandırma şeklinde yapılıyor. Şu andaki depolamayı öyle olmasa da geçici depolama alanı olarak düşünmek gerekiyor. Tesis kurularak geri kazanımı yapıldıktan sonra, kalan bakiye atığın altyapısı tamamlanmış depolama alanına götürülmesi, bu ilk alanın da rehabilite edilerek doğaya tekrar kazandırılması gerekiyor. Bu özel sektör eliyle, devlet yardımlarıyla hızla gerçekleştirilebilecek bir iştir." (Kısa Dalga)