Volodimir Zelenskiy: "Halkın Hizmetkârı" dizisinden savaş meydanına..."
Ukrayna Devlet Başkanı 44 yaşındaki Zelenkiy, Kiev İktisat Fakültesi'nde hukuk eğitimi gördü ama çocukluğundan itibaren tiyatroya tutkuluydu ve daha ortaokul yıllarında ünlü komedi televizyon programı KVN'de rol almaya başladı.
Hukuk fakültesinde öğrenci olduğu yıllarda bir grup arkadaşıyla birlikte "95 Kvartal" adlı komedi grubunu kurmuştu. BBC Türkçe'nin derlediği bilgilere göre komedi gösterileri için senaryolar yazan Zelenskiy, farklı televizyon programlarında boy gösterdikçe Ukrayna'nın en ünlü ekran yüzlerinden biri oldu.
"Kvartal 95" grubu, "Halkın Hizmetkârı" da dahil birçok komedi dizisine imza attı. Grubun adıyla bir de prodüksiyon şirketi kuruldu. 2010'ların ortalarına gelinceye kadar Zelenskiy'nin hayatının odağında televizyon şovları ve rol aldığı Büyük Şehirde Aşk ya da Rzevsky Napolyon'a karşı gibi filmler vardı.
Zelenskiy'in siyasi sahnedeki sürpriz yükselişi 2014'te bölgede yaşanan çalkantıları izledi. O sırada devlet başkanı olan Rusya yanlısı Viktor Yanukoviç aylar süren protesto gösterilerinden sonra devrilmişti. Bunu Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesi ve Ukrayna'nın doğusundaki bölgelerde ayrılıkçılara destek vermesi izlemişti.
Bir yıl sonra 2015 yılı Ekim ayında 1 1 televizyonunda yayınlanan Halkın Hizmetkârı dizisinde Zelenskiy, kendisi gibi yıldırım hızıyla siyasetin zirvesine yükselen Vasiliy Goloborodko adında bir karakteri canlandırıyordu.
Kendisi de bir kaç yıl sonra, onun tecrübesizliğini öne çıkaran rakibi Devlet Başkanı Petro Poroşenko'yu koltuğundan etti.
Ukrayna halkı Zelenskiy'in politika sahnesindeki tecrübesizliğini artı hanesine yazmıştı.
2019 yılının 20 Mayıs'ında yüzde 73,2'lik ezici bir seçim zaferiyle Ukrayna devlet başkanı oldu.
Zelenskiy seçildikten sonra vaadini yerine getirerek doğu Ukrayna'da 14 binden fazla insanın ölümüne yol açan çatışmayı sonlandırmaya yönelik adımlar atmayı denedi.
Rusya ile esir değişimi ve Minsk anlaşmaları diye bilinen barış sürecinin bazı maddelerinin uygulanması konusunda görüşmeler yapılıyordu.
Uzlaşma havası Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Ukrayna'nın ayrılıkçıların fiili kontrolündeki doğu bölgelerinde yaşayanlara Rus pasaportu verme kararıyla bozuldu.
2020 yılının Temmuz ayında bir ateşkeş yürürlüğe girdi ama çatışmalar yer yer devam etti.
Zelenskiy, Ukrayna'nın Avrupa Birliği üyeliği ve NATO ittifakına katılması talebini daha bir yüksek sesle dile getirmeye başladı ve bu hamleler Rusya Devlet Başkanı Putin'i öfkelendirdi.
Zaman zaman bir devlet adamı olarak ağırlığını koyamamakla eleştirilen Zelenskiy'nin bu eksikliği yine siyasi tecrübesizliğine bağlanıyordu.
SEÇİM VAATLERİ VE SİYASETİ TEMİZLEME
Zelenskiy, en önemli iki seçim vaadinden diğeri olan siyasette temizlik, yani süper-zengin Ukraynalı oligarkların ekonomik güçlerini siyasi kontrola tahvil etmesinin engellenmesi konusunda da başarılı olamadı.
Zelenskiy "oligarksızlaştırma" diye tanımladığı vaadini gerçekleştirmek için bazı adımlar arttı. Zelenskiy hükümeti Ukrayna'nın en önde gelen oligarklarını hedefleyen adımlar attı.
Bunlar arasında vatana ihanet de dahil bir çok suçlamayla ev hapsine alınan Rusya yanlısı muhalefet lideri Viktor Medvedçuk da vardı.
Daha sonra oligarklara yasal bir tanım getiren ve faaliyetlerine siyasi partilere mali destek sağlamak da dahil sınırlama getiren bir yasa çıkarıldı.
Fakat bir çok yorumcu Zelenskiy'in yolsuzlukla mücadele adımlarını, büyük ölçüde ABD yönetiminin hoşuna gitsin diye yapılmış yüzeysel girişimler diye niteledi.
TRUMP'IN İSTEĞİ
ABD'nin desteğini almaya çalışan Zelenskiy bu yüzden bazı zor anlar da yaşadı.
2019 yılının Temmuz ayında ABD'nin o tarihteki başkanı Cumhuriyetçi Donald Trump, bir telefon konuşmasında Zelensky'den kişisel bir "iyilik" istedi.
Zelenskiy'nin, yaklaşan ABD başkanlık seçimlerinde demokratların en güçlü adayı olarak kendisine rakip çıkma ihtimali yüksek Joe Biden'la ilgili Ukrayna bağlantılı bazı yolsuzluk iddialarını araştırmasını istiyordu.
Karşılığında Zelenskiy de Washington'a davet edilecek ve askeri yardım alacaktı.
Bu görüşmenin ayrıntıları sızdırılıp ortaya çıkınca Trump, siyasi rakibine zarar verecek bir bilgi bulması için Ukrayna liderine bir baskı yapmakla dolayısıyla suç işlemekle suçlanmıştı.
Trump yanlış bir şey yapmadığında ısrar etti, Zelenskiy de ortada iki liderin karşılıklı birbirine "iyilik" yaptığı bir durum olmadığını söyledi.
Demokratlar Trump hakkında azil süreci başlattı ama Trump daha sonra Senato'daki yargılamada suçsuz bulundu.
PANDORA'NIN KUTUSU
2021'in Ekim ayında, dünyanın en zengin ve güçlülerinin gizli servetleri ve vergi cennetlerindeki faaliyetleriyle ilgili milyonlarca belgenin sızdırıldığı Pandora Belgeleri arasında onun da adı geçiyordu.
Belgelerde Zelenskiy ve yakın çevresinin vergi cennetlerinde kurulu bir şirketler ağıyla ilişkili oldukları ortaya konmuştu.
Fakat Zelenskiy belgelerin bilinmeyen hiç bir şey göstermediğini söyledi ve kendisi veya şirketi Kvartal 95'ten herhangi bir kişinin vergi kaçırma ve kara para aklama faaliyetlerine karıştığını inkar etti.
YAZININ TAMAMI
