Wall Street Journal: Ruslar Türkiye'ye para akıtıyor
Wall Street Journal gazetesi, Batı dünyasının Ukrayna'daki savaş nedeniyle dayattığı yaptırımlar ve Moskova hükümetinin sermaye kontrolleri nedeniyle çok sayıda Rusya vatandaşının parasını Türkiye'ye taşıdığını yazdı. Haberde, "Süper yatlar, sahil şeridinde daireler ve nakitle dolu bavullar: Ruslar Türkiye'ye para akıtıyor" başlığı kullanıldı.
Jared Malsin ve Elvan Kıvılcım'ın imzasını taşıyan haberde, "Türkiye hızla, yatlarını kıyılara çeken oligarklardan Moskova'dan nakit dolu bavullarla uçan genç muhaliflere teknoloji çalışanlarına kadar, Rus parası için bir sığınak haline geliyor" denildi.
EN YAYGIN ÜÇ PARA TAŞIMA YÖNTEMİ
Haberde Rusların, bazı bankaları Swift ödeme sisteminden çıkaran Batı yaptırımlarını ve Moskova'nın yurtdışına gönderilebilecek paranın miktarını kısıtlayan sermaye kontrollerini aşmak için farklı yöntemler kullandığı belirtildi. Gazeteye konuşan Ruslar ve Türkler, en yaygın üç yöntemi şöyle sıraladı: Türkiye'de faaliyet gösteren Rus nakit transferi şirketleri, kripto para ve havalimanları üzerinden binlerce dolar nakit taşıyanlar.
Haberde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun 'yasal olduğu sürece oligarkların bile para getirmesine izin verileceğini' söylediği ve Türkiye'de bir döviz krizi yaşandığı hatırlatılırken, Batı'nın yaptırım stratejisinin başını çeken ABD'nin henüz Rusların parasını Türkiye'ye taşımasına tepki göstermediği belirtildi.
'MERKEZ BANKASI 3 MİLYAR DOLAR ELDE ETTİ'
WSJ, 'Rus parasının Türkiye'nin ekonomisine şimdiden az miktarda da olsa yardımcı olduğunu' yazdı. Haberde, "Resmi verilere göre, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası mart ortasında sadece iki gün içinde, yurtiçindeki bankalarla swap işlemlerinden 3 milyar dolar elde etti" denildi. Gazeteye konuşan ekonomist ve eski üst düzey banka yöneticisi Ömer Gencal da, bu meblanın büyük ölçüde Rusların açtığı banka hesaplarından oluştuğunu söyledi. Gencal, "Bu para Türk bankalarına aktı ve bankalar da parayı swap anlaşmaları üzerinden Merkez Bankası'na transfer etti. [Ruslar] Türkiye'yi güvenli bir liman olarak görüyorlar" dedi.
'TEK SEFERDE DÖRT DAİRE SATIN ALANLAR VAR'
Gazeteye konuşan emlakçılar, Rusların Türkiye'de emlak alımının da arttığını, bazılarının Türkiye pasaportu alabilmek için 250 bin dolar ve üstünde yatırım yaptığını söyledi. İstanbul'da faaliyet gösteren emlak şirketi Golden Sign'ın CEO'su Gül Gül, geçtiğimiz ay Rusların, büyük çoğunluğu Arap olan eski müşteri tabanının sayısını geçmeye başladığını söyledi.
'10 DAİREDEN ALTI-YEDİSİNİ RUSLAR ALIYOR'
Gül, yeni gelen Rusların vatandaşlık için gereken 250 bin dolarlık yatırımı genellikle nakit olarak yaptığını, bazılarının dört daire birden aldığını anlattı: "Şu anda sattığımız 10 daireden altı veya yedisi Ruslar tarafından alınıyor. Çoğu iş insanı; zenginler, bazıları da oligark" dedi.
Haberde Rus oligark Roman Abramoviç ile eski devlet başkanı, Rusya Ulusal Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dimitri Medvedev'in yatlarının Türkiye'ye demirlediğine de dikkat çekildi.
'BANKALAR İLK GÜNLERDEKİ SIKI UYGULAMALARI GEVŞETTİ'
Wall Street Journal, Ukrayna işgalinin başlarında Türkiye hükümetinin Rus parasına karşı ihtiyatlı davrandığını, paranın kaynağının araştırıldığını, özellikle özel bankaların Batı yaptırımlarını ihlal etmekten çekinerek banka hesabı açılması için oturum izni şartı gibi kuralları katı biçimde uygulandığını yazdı. Ancak iddiaya göre, ilk dönemdeki bu kısıtlamalar zaman için gevşetildi. Gazeteye konuşan bir kaynak, bir devlet bankasının sadece İstanbul'daki bir şubesinde Rusların son haftalarda 600'den fazla hesap açtığını söyledi.
SAVAŞA KARŞI ÇIKANLAR, ASKERE GİTMEK İSTEMEYENLER
Haberde Türkiye'ye kaçanların birçoğunun aralarında sanatçılar, teknoloji çalışanları ve akademisyenlerin bulunduğu, savaşa karşı olan veya askere çağrılmak istemeyen gençler olduğu, bu kişilerin birçoğunun ülkelerini binlerce dolarlık nakitle terk ettiği belirtildi. Moskova'dan İstanbul'a gelen 25 yaşındaki grafik tasarımcısı Ruslan Vovchenko, "Paramın Ukraynalıların öldürülmesi için kullanılmasını istemiyorum. Sistemi değiştiremezsem, kendimi sistemden çıkarırım" dedi.
'YANDEX'İN 900 ÇALIŞANI İLK GÜNLERDE TÜRKİYE'YE GELDİ'
WSJ'ye göre, çok sayıda genç Rus'un ülkeyi terk etmesi, bir Rus ve yabancı şirketin uzaktan çalışma yöntemini uygulamaya başlamasına yol açtı. Gazeteye konuşan kaynaklar, arama motoru Yandex'in, reklam sitesi Avito'nun, Tinkoff bankasının ve yazılım şirketi DataArt'ın 1000'den fazla çalışanının Türkiye'ye kaçtığını söyledi. Bir kaynak, savaşın başlamasının hemen ardından yaklaşık 900 Yandex çalışanının Türkiye'ye geldiğini, 300'ünün sonradan geri döndüğünü anlattı. Yandex'ten gazeteye yapılan açıklamada, şirketin 'Türkiye dahil farklı yerlerden çalışılması fırsatını sunduğu' belirtildi.
'MİLYONLARCA RUBLE TAŞIYANI VAR'
Haberde, Visa ve Mastercard'ın Rusya'daki operasyonlarını durdurması sonrasında Rusların paralarını taşımak için 'yaratıcı' yöntemler aramasına yol açtığı belirtilirken, seçeneklerden biri olan Rusya merkezli Mir ödeme sisteminin Türkiye'de birçok yerde çalıştığı da hatırlatıldı. İstanbul'da birçok dükkanda "Mir kabul ediyoruz" tabelalarının asıldığı aktarılırken, orta sınıf Rusların tek seferde bu yolla veya nakit olarak binlerce dolar getirdiği belirtildi. Habere göre, popüler para aktarma sistemlerinden biri de, KoronaPay. Laleli'de bir döviz bürosunda çalışan Volkan Çelikyürek, WSJ ile söyleşisinde, bu yolla milyonlarca ruble taşıyan kişiler olduğunu öne sürdü. (Kısa Dalga)
