Yapı denetiminden geçmeyen binalar nasıl iskan aldı?

Deprem felaketinin ardından başlayan hasar tespit çalışmaları sürerken, şu ana kadar 61 bin 722 binanın acil yıkılması kararı çıktı. Bu süreçte kamuoyunda, müteahhitler kadar yapı denetim sistemi de tartışmaya açıldı.

Ekonomi gazetesinden Hüseyin Gökçe'nin haberine göre Yapı Denetim ve Deprem Mühendisleri Derneği Başkanı Nazmi Şahin, bugüne kadar deprem yönetmeliğinin 8, yapı denetim mevzuatının ise 11 kez değiştiğini söyledi.

Yapı denetiminden geçen binaların yönetmeliğe uygun yapılmış olmasına rağmen, Kahramanmaraş merkezli depremin şiddetinin yönetmelikte öngörülen katsayıların çok üzerinde olduğu bilgisini verdi.

Acilen mevzuat değişikliğine ihtiyaç olduğunun altını çizen Şahin, yönetmelikte 0,40-060 ivme katsayısı öngörülmesine rağmen, bu katsayının son depremde 0,67’den başlayıp 2’ye kadar çıktığını bildirdi. Şahin, “Yani binalarımız yönetmeliğe uygun ama depreme uygun değil” ifadelerini kullandı.

Malatya’da yıkılan 1300 binanın sadece 2’i yapı denetimli
Yıkılan binaların çoğunda yapı denetimi yapıldığı yönünde iddiaların bulunduğuna vurgu yapan Şahin, “Yapı denetimi ilk başladığında 3’ü deprem bölgesindeki illerden olmak üzere 19 ilde pilot olarak uygulandı. Gaziantep, Hatay ve Adana dışındaki illerde yapı denetimi 2010’dan sonra uygulandı” diye konuştu.

Nazmi Şahin, ilçelerden henüz sonuç gelmemekle birlikte Adana ve Gaziantep şehir merkezlerinde denetimli binalardan yıkılan olmadığını, Malatya’da yıkılan 1300 binadan sadece iki tanesinin denetimli olduğunu, diğer illerde ise çok az sayıda denetimden geçmiş binanın yıkıldığını söyledi. Yapı denetim mevzuatı çıktığından bugüne kadar 1 milyar 975 milyon m2’lik binanın denetlendiğini ifade eden Şahin, “Bu depreme kadar yıkılan hiç bina olmamıştı. Yıkılan binaların çoğu ilk değil ikinci depremde yıkıldı” dedi.

İmar barışına ve imar planlarının sık değişmesine karşı olduklarına değinen Nazmi Şahin, yapı denetimden geçmemiş binalara imar barışı kapsamına ruhsat verildiğinin altını çizdi.

Şahin, “İmar barışında sıkıntı var. Burada vatandaşın beyanı esas alınarak iskan veriliyor. Oysa böylesine teknik bir konuda araştırma yapılmadan iskan niye veriliyor? Bir doktor röntgen çekmeden, tahlil yapmadan hastanın beyanına göre ‘iyisin’ diyebilir mi?” dedi.