Bilim insanları doğruladı: Ozon deliği küçülüyor

Kısa Dalga - Stratosferde doğal olarak oluşan ozon, Dünya'yı Güneş'in zararlı ultraviyole (UV) ışınlarından koruyarak adeta bir kalkan görevi görüyor.1985 yılında keşfedilen ozon deliği, özellikle Güney yarımkürenin ilkbahar aylarında (Eylül-Aralık) belirgin hale gelerek cilt kanseri gibi sağlık sorunlarına yol açıyordu.

ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’nden bilim insanı Susan Solomon ve ekibi, bu deliğin kloroflorokarbonlar (CFC) nedeniyle oluştuğunu tespit etti. CFC’ler başta soğutma sistemleri, klima ve aerosol spreylerde kullanılıyordu.

Bu keşfin ardından, 197 ülkenin imzaladığı Montreal Protokolü ile CFC ve benzeri ozon tabakasına zarar veren maddelerin yasaklanmasına karar verildi. Ancak bilim insanları, ozon deliğinin küçüldüğüne dair gözlemlere temkinli yaklaşıyordu. Doğal iklimsel değişimlerin mi, yoksa insan kaynaklı müdahalelerin mi bu daralmaya sebep olduğunu belirlemek güçtü.

İnsan çabaları etkili oldu

Independent Türkçe’nin haberine göre, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) Peidong Wang, Susan Solomon ve ekip arkadaşları tarafından yürütülen yeni bir araştırma, bu iyileşmenin gerçekten de CFC’lerin devre dışı bırakılmasından kaynaklandığını ortaya koydu. Nature dergisinde yayımlanan çalışmada, bilim insanları atmosferin simülasyonlarını oluşturarak farklı senaryoları test etti. Araştırma, 2005’ten bu yana uydu gözlemleriyle desteklendi ve sonuçlar ozon deliğinin insan çabaları sayesinde iyileştiğini kesin olarak gösterdi.

Susan Solomon, "Yüzde 95 kesinlikle söyleyebiliriz ki ozon deliği iyileşiyor. Bu, çevre sorunlarını gerçekten çözebileceğimizi gösteren harika bir gelişme" dedi. Araştırmacılar, bu hızla devam edilmesi halinde ozon deliğinin 10 yıl içinde tamamen kapanabileceğini öngörüyor. Solomon, "2035 yılına geldiğimizde, Antarktika’da hiç incelmeyen bir ozon tabakası görebiliriz. Ve bu, insanlığın başarısı olacak" ifadelerini kullanarak şu mesajı verdi:

“Bazılarınız yaşam süreniz içinde ozon deliğinin tamamen ortadan kalktığını göreceksiniz. Ve bunu insanlar başardı.”