Esad sonrası: HTŞ nasıl yol alacak?

Kısa Dalga - HTŞ öncülüğündeki cihatçı gruplar 27 Kasım’da başlattıkları saldırıların sonrasında bugün itibariyle Suriye yönetimini ele geçirdiler. Esad’ın ülkeyi terk etmesinin ardından gözler Suriye’nin nasıl yeniden şekilleneceğine çevrildi.

Hem Türkiye’den hem de diğer Avrupa ülkelerinden geçiş hükümeti konusunda uyarılar geldi.

Fidan'dan uyardı

Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye’de farklı yapılanmalar olduğunu ancak aralarında bir koordinasyon mekanizması olduğunu bu mekanizmaların ilerleyen günlerde daha da iyileşeceğini söyledi. Türkiye’nin bu süreçte bu gruplarla da yakın olacağının da sinyallerini verdi.

Fidan, bütün azınlıklar, Hristiyanlar, Kürtler, Müslüman olmayanlar, adil bir muameleye tabi tutulması gerektiği konusunda uyarıda bulundu ve “Yeni hükümet, bütün tarafları kapsayıcı bir şekilde davranmalı ve bütün muhalif güçler şu anda birleşmeli” dedi.

Kökleri El Kaide'den geliyor

Avrupa ülkelerinden de benzer uyarıların yapıldığı açıklamalar gelmeye devam ediyor. HTŞ’nin yapısı ve geçmişi; Suriye’de Taliban benzeri bir yapılanma olabileceği endişelerini beraberinde getiriyor.

Suriye’de Heyet Tahrir el Şam (HTŞ), El Kaide’den ayrılan militanlar tarafından 2011 yılında Nusra cephesi olarak ortaya çıktı ve 2016’da HTŞ adını aldı. Örgüt, ABD ve Türkiye başta olmak üzere pek çok ülkenin terör örgütleri listesinde yer alıyor. Suriye'de bir "İslam Cumhuriyeti" kurmayı hedeflediğini de daha önce açıklamıştı.

Azınlıklara yer yok demişti

Örgütün lideri Ebu Muhammed el-Colani gerçek adıyla Ahmed Hüseyin el Şara. Önce El Kaide ardından da IŞİD’le çalışıyordu. Al Jazeera'nin aktardığına göre, 2013 yılında Nusra cephesi'nin lideri olduğunu ve El Kaide’ye bağlı olduklarını açıklamıştı. Colani, 2016 yılında ilk kez yüzünü saklamadığı bir video ile El Kaide ile bağını kopardığını açıkladı.

Colani daha önce yaptığı açıklamalarda “İslam hukuku” yorumu altında yönetilmesi gerektiğini ve ülkede Hıristiyanlar ve Aleviler gibi azınlıklara yer verilmeyeceğini söyledi.

CNN'e konuştu: Değişim dedi

HTŞ lideri Colani, Perşembe günü, yani HTŞ’nin Şam’a ilerleyişi devam ederken CNN’e konuştu. Değiştiğini söyleyerek Suriye’yle ilgili görüşlerini açıkladı.

Kontrolleri altındaki İdilb’deki işkencelere dair kendi emir ve talimatlarıyla yapılmadığını iddia etti.

Colani, röportajda Hrisityanlar ve diğer azınlıklarla ilgili daha önce söylediklerinin aksine bir görüş belirtti.

“Hıristiyanların ve diğer dini ve etnik azınlıkların kendi yönetimleri altında güvenle yaşayacaklarını” öne süren Colani, “Kaos dönemlerinde bazı kişiler tarafından azınlıklara karşı bazı ihlaller oldu, ancak bu sorunları ele aldık. Hiç kimsenin başka bir grubu silme hakkı yoktur. Bu mezhepler yüzlerce yıldır bu bölgede bir arada yaşıyor ve kimsenin onları ortadan kaldırmaya hakkı yok” ifadelerini kullandı.

Hristiyanlarla ilgili tavır değiştirdi

Colani, halk tarafından seçilen bir konseye dayalı bir hükümet kurulacağını savunarak İran ve Rusya’nın desteğine rağmen rejimin öldüğünü söyledi.

Cihatçı gruplara dönük çalışmalarıyla tanınan Uluslararası Kriz Grubu’ndan Jerome Drevon DW’ye verdiği demecinde son yıllarda HTŞ’nin kendi kontrolünde olan İdlib’de dini azınlıklara açılmaya başladığını, komutanların Hrisityan liderlerle görüşme yaptığını ve Hristiyanlara ait ev ve arsaları geri iade ettiğini belirtti. Drevon, 2018 yılından itibaren İdlib bölgesindeki Hristiyanlara Paskalya ve Noel gibi dini günlerini kutlama imkanı da sağlandığını ifade etti.

Euronews’in haberine göre de Colani’nin örgüt militanlarına yönelik olarak “Humus ve Şam eşiğine ulaştınız ve suçlu rejimin devrilmesi çok yakın, bu yüzden kardeşlerim, alçakgönüllü fatihler olarak girdiğiniz şehirlerde ve köylerde halkımıza karşı merhametli, nazik ve yumuşak olmanız yönündeki tavsiyemi yineliyorum” açıklamasını yaptı.

ABD, Colani için 10 milyon dolar ödül koymuştu.

(Haber Merkezi)