Gazze'de ateşkes iddiası: Rehine takası 60 güne yayılacak

Kısa Dalga - İsrail ve Hamas arasında ateşkes yapılması bekleniyor. ABD medyası ateşkesin neleri kapsadığına yönelik bazı bilgileri yazdı. Buna göre, Gazze’de hayatta kalan 10 rehinenin serbest bırakılacak ve 18 ölünün iadesi yapılacak.

60 gün, 5 aşama

Öte yandan İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, ateşkes için olumlu sinyaller gördüklerini ve görüşmelere en kısa sürede başlamak istediklerini açıklarken İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Hamas’ı “temelden ortadan kaldırma” hedefini yineledi.

ABD merkezli The New York Times (NYT) gazetesinin, İsrailli bir savunma yetkilisi ve Hamas’a yakın bir Filistinli kaynağa dayandırdığı bilgiye göre, yeni ateşkes anlaşması Gazze’de hayatta kalan esirlerden 10’unun serbest bırakılmasını ve Hamas’ın elinde tuttuğu ölü esirlerden 18’inin iadesini öngörüyor.

ABD’nin mayıs ayında sunduğu bir öneride tüm rehinelerin ateşkesin yedinci gününe kadar serbest bırakılmasının planlandığı bilgisi ABD basınında yer almıştı. Yeni ateşkes planında ise NYT’ye göre göre hayatta kalan esirlerin serbest bırakılması ve ölülerin iadesi 60 günlük döneme yayılan beş aşamada yapılacak.

Kaynaklar ayrıca Hamas’ın, ocak ayında başlayan iki aylık ateşkes sırasında yaptığı gibi canlı yayınlanan teslim törenlerinden kaçınacağını söyledi. O törenlerde İsrailli esirler, çoğu zaman kendilerini teslim eden Hamas militanlarına teşekkür ettikleri konuşmalar yapmış ve bu durum İsrail’in tepkisini çekmişti.

Gazeteye konuşan İsrailli kaynaklar son diplomatik çabaların Hamas’a, geçici ateşkesin kalıcı hale gelmesine giden bir yol sunabileceğine dair daha güçlü güvence vermeyi hedeflediğini söyledi.

Hamas, İsrail'in koşullarını reddediyor

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, dün Estonya’da yaptığı basın açıklamasında Gazze’deki savaşı bitirmek ve rehineleri serbest bırakmak için uzun süredir çıkmaza giren ateşkes görüşmelerinde olumlu işaretler gördüğünü, ülkesinin bu görüşmelere en kısa sürede başlamak istediğini söyledi.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile ABD Başkanı Donald Trump’ın gelecek hafta Washington’da yapacağı planlı görüşmeden önce konuşan Saar, “Hedefimiz, mümkün olan en kısa sürede yakınlaştırma (proximity) görüşmelerine başlamak” diyerek, anlaşmanın detaylarını şekillendirmek için yapılacak arabuluculuğa dayalı mekik diplomasisine atıfta bulundu.

Yetkililer İsrail’in tutumunu yumuşattığını öne sürse de İsrail Başkananı Netanyahu dün yaptığı konuşmada Hamas’ı “temelden ortadan kaldırma” vaadini yineledi. Netanyahu, “Size söylüyorum, artık Hamas olmayacak... Buna geri dönmeyeceğiz” dedi.

Netanyahu, geçici ateşkese hazır olduğunu ancak Hamas’ın Gazze’deki yönetimine son vermesi ve liderlerinin sürgüne gitmesi şartıyla savaşı kalıcı olarak durduracağını söylüyor. Hamas ise bu koşulları reddediyor. Hamas liderleri, İsrail’in savaşı kalıcı olarak sona erdirmesi durumunda ellerindeki canlı ve ölü esirleri İsrail’e teslim edeceklerini söylüyor.

Öte yandan ateşkes görüşmelerinin ilerlemesi, Netanyahu’nun iktidarını da sarsabileceği değerlendirmesi dünya basınında geniş yer buluyor. Netanyahu’nun aşırı sağcı koalisyon ortakları, savaşın sonlandırılmasına karşı çıkıyor ve Gazze’de süresiz İsrail kontrolü istiyor.

ABD basınına konuşan bazı analistlere göre ise birçok İsraillinin İran’la haziran ayında yaşanan savaşı “başarılı” gördüğü değerlendirmesiyle cesaretlenen Netanyahu, Gazze’deki savaşı bitirmenin, komşu Arap ülkeleriyle diplomatik ilişkileri geliştirmek için de fırsat olabileceğini düşünerek koalisyonunun dağılmasını göze alabilir.

Daha önce 2 kez ateşkes sağlandı

Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre İsrail saldırılarında 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana çoğu kadın ve çocuk 56 binden fazla Filistinli öldü.

İsrail ve Hamas daha önce, her ikisi de rehinelerin Gazze’deki Filistinli mahkumlarla değiş tokuşunu içeren iki kısa süreli ateşkese varmıştı. İsrail’in mart ortasında sonlandırdığı son ateşkes sırasında, İsrail bin 500’den fazla mahkumu serbest bırakmış, Hamas ise 30 esiri ve sekiz ölüyü teslim etmişti.

İsrail ordusu bugün de Gazze’ye yönelik saldırılarını sürdürüyor. Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre dün bir hava saldırısında, Gazze’nin kuzeyindeki Endonezya Hastanesi’ni yöneten doktor Marwan el-Sultan da öldürüldü.

Trump: Önümüzdeki hafta Gazze'de ateşkes bekliyoruz