İsrail, İran'ı nükleer bomba üretmeye yakın diye vurdu ancak ABD istihbaratı farklı görüşte

Kısa Dalga - İsrail, İran'a karşı bir dizi saldırı başlattığında, ülkenin nükleer programı hakkında bir dizi ciddi uyarıda bulundu. İsrailli yetkililer, İran'ın nükleer silah elde etme yolunda geri dönüşü olmayan bir noktaya hızla yaklaştığını ve saldırıların bu sonucu önlemek için gerekli olduğunu ileri sürdü.

CNN International’dan Katie Bo Lillis ve Zachary Cohen’in haberine göre, ABD istihbarat değerlendirmeleri İsrail’in açıklamalarında farklı bir sonuca varmıştı: İran sadece aktif olarak nükleer silah peşinde değil, aynı zamanda seçtiği bir hedefe nükleer silah üretip ulaştırabilecek duruma gelmesine üç yıl kadar zaman vardı.

İsrail'in hava saldırılarının ardından, ABD istihbarat yetkilileri, şu ana kadar İsrail'in İran'ın nükleer programını sadece birkaç ay geciktirmiş olabileceğine inanıyor.

Fordow vurgusu

Konu hakkında bilgi sahibi olan bir ABD yetkilisine göre, İsrail, uranyum zenginleştirmek için gerekli santrifüjlerin bulunduğu Natanz'daki İran tesisine önemli hasar vermiş olsa da, Fordow'daki ikinci, ağır şekilde korunan zenginleştirme tesisi neredeyse hiç zarar görmemiştir.

Savunma uzmanları, İsrail'in özel ABD silahları ve hava desteği olmadan Fordow'a zarar verme kapasitesine sahip olmadığını söylüyor.

Trump ve Biden yönetimlerinde Orta Doğu'da üst düzey diplomat olarak görev yapmış ve CNN analisti olan Brett McGurk, “İsrail bu nükleer tesislerin üzerinde uçabilir, onları çalışmaz hale getirebilir, ancak bunları gerçekten ortadan kaldırmak istiyorsanız, ya ABD'nin askeri müdahalesi ya da bir anlaşma gerekir” dedi.

Aynı istihbarat, farklı sonuçlar

ABD askeri ve istihbarat yetkilileri, ABD ve İsrail'in İran'ın nükleer programı hakkındaki bilgileri sıkı bir şekilde paylaşmalarına rağmen, bu bilgileri nasıl yorumlayacakları konusunda sıklıkla farklı görüşlere sahip olduklarını uzun süredir dile getiriyorlar.

Trump'ın Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard, Mart ayında yaptığı açıklamada, ABD istihbarat topluluğunun “İran'ın nükleer silah üretmediğini ve Yüksek Lider Hamaney'in 2003'te askıya aldığı nükleer silah programını onaylamadığını değerlendirmeye devam ettiğini” söyledi.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Pazar günü Fox News ile yaptığı röportajda, İsrail istihbaratının Gabbard'ın kongre ifadesinden neden farklı olduğu konusunda baskı gördü.

Mart ayı sonu ile bu hafta arasında bir değişiklik olup olmadığı ve ABD istihbaratının yanlış olup olmadığı sorulduğunda Netanyahu, “Aldığımız ve ABD ile paylaştığımız istihbarat kesinlikle açıktı, uranyumu silah haline getirmek için gizli bir plan üzerinde çalıştıkları kesinlikle açıktı. Çok hızlı ilerliyorlardı” dedi.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), geçen hafta İran'ın silah sınıfı seviyesinin hemen altında zenginleştirilmiş uranyumu potansiyel olarak dokuz nükleer bomba üretmeye yetecek miktarda biriktirdiğini ve bunu “ciddi bir endişe kaynağı” olarak nitelendirdi.

İran için asıl zorluk, uzmanların İran'ın karar vermesi halinde birkaç ay içinde yapabileceğini söyledikleri ham bir nükleer silah üretmek değil, çok daha uzun süre alabilecek işlevsel bir fırlatma sistemi üretmektir.

ABD istihbarat yetkilileri ve IAEA, İsrail'in İran'ın nükleer altyapısına verdiği zararı değerlendirmeye çalışırken, bu saldırının İran'ı ABD yetkililerinin şimdiye kadar yapmadığını düşündüğü bir şeye, yani silahlanmaya yöneltebileceği endişesi var.

Ancak, son istihbarat bilgilerine aşina olan bir kaynak, “İran sarsılmış durumda. Artık bunu yapacak kapasiteye veya uzmanlığa sahip olduklarından emin değilim” dedi.