5 soru, 5 cevap: Kargo düzenlemesi tüketiciyi nasıl etkileyecek?
16
Kısa Dalga - Cumhurbaşkanı kararıyla Resmi Gazete’de yayımlanan yeni düzenlemeye göre, kargo ile yurt dışından gümrüksüz alışveriş sınırı 30 euroya düşürüldü, gümrük vergisi de artırıldı. Avrupa Birliği’nden gelen siparişlerde vergi yüzde 30’a, diğer ülkelerden gelen siparişlerde ise yüzde 60’a çıkarıldı. Karar, 21 Ağustos’ta yürürlüğe girecek.
26
Bu düzenleme neden yapıldı?
BBC Türkçe’nden Berza Şimşek'e konuşan Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Merkez Direktörü H. Hakan Yılmaz, düzenlemeye üç nedenle ihtiyaç duyulduğunu düşünüyor.
Bunlardan ilki, “2024 yılı bütçe hedeflerine ulaşma konusunda şu ana kadar çıkarılan düzenlemeler yeterli olmadığı için kaynak yaratma."
İkincisi ise, "Ocak-Haziran dış ticaret rakamlarında ithalat % 8,4 düşmesine rağmen ithalatta tüketim mallarının payının artıyor olması nedeniyle, bu artışı azaltmaya çalışma.”
Yılmaz “yerli üreticiyi rekabet avantajı olan yurt dışı firmalara karşı koruma” amacının ise “tüketici açısından açık bir şekilde refah kaybına” yol açtığını belirtiyor.
36
Tüketici nasıl etkilenecek?
Tüketiciler Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz, şunları söylüyor:
“Dövizi yurt içinde tutmaya yönelik bir tedbir olarak görülse de, asıl amacın yurt içerisinde faaliyet gösteren pazar yeri firmalarına sektörde avantaj sağlama olduğunu düşünüyoruz... Kısa bir süre sonra, yurt içerisindeki firmaların tekelleşmesine ve sermayenin belli bir yerde toplanıp, hakim hale gelmesine yol açacaktır. Tüketici için seçenek ne kadar çok olursa, tüketici o kadar ucuz ve kaliteli hizmet ve ürün alır.”
TEPAV Merkez Direktörü Yılmaz, “Vergi kadar fiyatlar da yukarıya çekileceği için, bu düzenleme enflasyonla mücadele programını olumsuz etkileyecek” diyor.
46
Tüketiciler neden yurt dışındaki pazar yerlerine yöneliyor?
Tüketiciler Birliği Federasyonu Başkanı Bülent Deniz’e göre bunun birkaç sebebi var.
Birincisi, fiyat-kalite parametresinin tüketici açısından daha cazip olması. İkincisi, satış sonrası hizmetlerde, yurt dışı kaynaklı pazar yeri firmalarının tüketicileri daha fazla memnun etmesi.
Deniz, Türkiye’deki pazar yeri firmalarını kısıtlayan ve tüketicileri koruyan çok sayıda düzenleme olmasına rağmen, tüketicilerin yine de sorunlar yaşadığını söylüyor.
“Örneğin, tüketiciler 14 gün içerisine herhangi bir gerekçe göstermeden ürünü iade hakkına sahip ama tüketici bu hakkını kullandığında, Türkiye’deki pazar yeri firmaları kimi zaman öyle prosedürler üretiyor ki, tüketici parasını geri alana kadar 2-3 ay geçiyor. Bu da, tüketicinin parasının pazar yeri firması ya da satın aldığı mağaza lehine 0 faizli kredi gibi kullanılabilmesi anlamına geliyor.”
56
Düzenlemenin bütçeye etkisi ne olur?
İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, gümrük vergisindeki yeni düzenlemenin bütçede büyük bir etki yaratmayacağını söylüyor:
"Gümrük vergisi gelirlerinin toplam bütçe gelirleri içindeki payı, geçen yıl yüzde 3,16 idi. Son üç yılın ortalaması da yüzde 3,2 düzeyinde. Ayrıca bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanan düzenleme, gümrük vergisinin konusunun dar bir kısmıdır. O nedenle bütçeye etkisi sınırlı düzeyde kalacaktır."
66
Yurt dışından verilen siparişlerin toplam e-ticaretteki payı ne?
Ticaret Bakanlığı’nın Mayıs tarihli ‘Türkiye’de E-ticaretin Görünümü’ isimli raporuna göre, e-ticaret hacmi 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 115,15 artarak 1,85 trilyon TL’ye ulaştı. İşlem sayısı ise yüzde 22,25 artarak 5,87 milyar adet oldu.
2023 yılında yurt içi harcamaların payı yüzde 93,37 olarak gerçekleşti.
Türkiye’deki vatandaşların yurt dışından yaptığı alımların payı ise yüzde 3,75 oldu. (Ekonomi)