Avukatlardan tutuklu öğrenciler raporu: "Çıplak arama, işkence, dayak"

Kısa Dalga - İstanbul Barosu’na kayıtlı bir grup avukatın Avukatın Sesi İnisiyatifi ismiyle, protestolar sırasında gözaltına alınıp tutuklanan 301 kişiden 40'ı hakkında hazırladığı cezaevi raporunda işkence, kötü muamele ve çıplak arama tespitleri yer aldı.

Görevden alınan tutuklu İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı ve CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alındığı 19 Mart'tan bu yana devam eden protestolarda polislerin sert müdahalesinin ardından yüzlerce kişi gözaltına alınırken 301 kişi de tutuklanmıştı.

Cumhuriyet'ten Ufuk Sepetci'nin haberine göre, avukatların raporunda, tutuklanan gençlerin gözaltı sürecinde aç ve susuz bırakıldıkları, yemek olarak sadece kuru ekmek verildiği kaydedildi. Ayrıca Çağlayan'daki İstanbul Adliyesi'nin nezarethanesinde hakarete ve psikolojik baskıya maruz kaldıkları, avukat ve aile görüşmelerinin engellendiği ve ters kelepçeyle uzun süre bekletildikleri aktarıldı.

"Çıplak arama yapıldı"

Raporda, Marmara Kadın Kapalı Cezaevi’nde bazı kadın öğrencilerin kadın infaz koruma memurları tarafından çıplak aramaya maruz bırakıldığı iddiası da yer aldı.

Ayrıca bir erkek tutuklunun otobüs içinde ışıklar kapatılarak bir grup polis tarafından darp edildiği, bir başka tutuklunun ise yere yatırılarak ayakla kafasına basıldığı ve hakarete uğradığı ifade edildi.

"Vücudunda hasar olanlar var"

Raporun ilerleyen bölümündeyse fiziksel şiddet nedeniyle kolunda hissizlik yaşayan bir tutuklu olduğu, bir kadın öğrencinin ise kaburgasında kırıklar bulunduğu belirtildi.

Raporda, öğrencilerin çoğunda gözaltı sürecine bağlı morluklar oluştuğu ve cezaevi girişinde fiziksel şiddete uğramadıkları aktarılırken, bazı tutukluların psikolojik baskıya maruz kaldıkları ve diğer hükümlülerin otorite kurmaya çalıştıkları ileri sürüldü.

"Koridorda uyumak zorunda kalanlar var"

Avukatlar tarafından yapılan görüşmelerde, koğuşlarda grip salgını olduğu, yemeklerin yetersiz geldiği, kitap ve kıyafete erişimin kısıtlı olduğu belirtildi. Bazı tutukluların yer yatağında, hatta mescit ve koridorlarda uyumak zorunda kaldığı beyan edildi.

Telefon ve cüzdanları kaybolan öğrencilerin maddi kayıplarını karşılayacak imkânlarının bulunmadığı, bazı tutukluların kantinden alışveriş yapamadığı aktarılırken, aile görüşlerinin ve iletişim haklarının tam olarak kullandırılmadığı da rapora yansıdı.

20 maddede tutukluların durumu

Avukatın Sesi İnisiyatifi'nin 20 maddelik raporu şöyle:

• Marmara Ceza ve İnfaz Kurumları'na nakil edildikleri sırada havalandırma sorunu yaşadıklarını ve yol boyunca kasten havasız bırakıldıklarını düşündüklerini ifade etmiştir.
• Marmara Kadın Kapalı Ceza ve İnfaz ve Kurumu'na girişler sırasında kadın öğrencilerin bir kısmının kadın infaz ve koruma memurları tarafından çıplak aramaya maruz bırakıldığı bizzat kendileri tarafından açıkça beyan edilmiştir. Bir insan hakları ihlali olan ''ÇIPLAK ARAMA'' uygulamasına derhal son verilmelidir!
• Bir erkek tutuklu 23 Mart tarihinden itibaren kaygı bozukluğu nedeniyle tuvalete çıkamadığını beyan etmiştir.
• Kadın öğrencilerden biri kaburgasında ezilme ve kırıklar olduğunu beyan etmiştir.
• Bir erkek tutuklu, gözaltı otobüsünün ışıklarının kapatılarak, 8-10 polisin gözaltı otobüsünde rastgele tekme ve tokatlar attıklarını beyan etmiştir.
• Bir erkek tutuklu, kadın ve erkek çevik kuvvet polislerinin kendisini yere yatırarak, ayaklarıyla kafasına bastıklarını ve o sırada aşağılama yöntemi olarak hakaretlerde bulunduklarını ve işkence edildiğini beyan etmiştir.
• Bir başka tutuklu kolluğun uyguladığı şiddet nedeniyle kolunda hissizlik olduğunu beyan etmiştir.
• Ceza infaz kurumu girişinde fiziksel şiddete maruz kalmadıkları, bileklerinde, kollarında ve yüzlerinde bulunan morlukların gözaltına alındıkları esnada ve gözaltı sürecinde polisler tarafından yapılan fiziksel işkence sonucunda meydana geldiğini beyan etmişlerdir.
• Kasten İnsan Öldürme suçundan hükümlü veya tutuklu olarak bulunan kişilerin, öğrencilere dönük olarak ''Karşımızda bacak bacak üstüne atmayın, uzanmayın, ayağınızı uzatmayın'' şeklinde psikolojik şiddet uyguladıkları öğrenilmiştir. Yine aynı kişilerin öğrencilere zorla temizlik yaptırdıkları tespit edilmiştir.
• Ceza İnfaz ve Kurumu Yönetimi koğuşlarda herhangi bir sorun bulunmadığına dair öğrencilerden yazılı beyan talep etmiştir. Bu durum ceza ve infaz kurumu yönetimi tarafından baskı unsuru olarak kullanılmaya devam etmektedir. Adalet Bakanlığı'nı sorumlu davranmaya çağırıyoruz. Adli hükümlüler ile birlikte tutulan öğrencilerin koğuşları değiştirilmelidir.
• Tutukluların tamamı koğuşlarda grip salgını olduğunu beyan etmiştir.
• Aile görüşleri ilgili belirsizlikler bulunduğu, tutukluların iletişim haklarını eksik bilgilendirme nedeniyle kullanamadığı gözlemlenmiştir.
• Tutukluların kitap ve kıyafete erişiminde ciddi sorunlar bulunmaktadır. Yemek yeterli oranda gelmemektedir.
• Koğuşlardaki kapasite sorunu nedeniyle yer yatağı sermek suretiyle koridor ve mescitlerde uyuma durumları yaşanmaktadır.
• Banka hesapları açılmayan tutukluların kantinden alışveriş yapabilmesi mümkün olmadığından bu yöndeki mağduriyetlerin giderilmesi için görüşmeler gerçekleştirilmiştir.
• Gözaltı sırasında telefonları ve cüzdanları kaybolan öğrencilerin, kayıplarını maddi olarak yerine koyabilecek ekonomik durumu olmadığı gözlemlenmiştir.
• Tutukluların büyük bölümünün maddi ve manevi desteğe ihtiyacı olduğu gözlenmiştir. Bir kısmı bu ihtiyacını açıkça beyan etmiştir.
• Görüşme gerçekleştirdiğimiz sırada tutuklu öğrencilerin bir kısmı koğuşlarında bulunan arkadaşlarının avukatları olmadığını beyan etmiştir. İhtiyaç halinde ÜCRETSİZ VE GÖNÜLLÜ avukat temin edileceği TAAHHÜT edilmiştir.
• Öğrenciler tutuklanma nedenlerinin siyasi koşullar olduğunun farkındadır. Öğrencilerin adli hükümlüler ve tutuklular ile karma şekilde tutulması uygulamasına son verilmesi gerektiğini bir kez daha önemle vurguluyoruz.

Feministler gözaltında cinsel şiddete karşı sokağa çıkıyor

İstanbul Tabip Odası'ndan hekimlere 'işkence' uyarısı: Raporlayın

İzmir Barosu: Tutuklu gençlerdeki işkence izi raporlandı